نماز جماعت

نماز جماعت

در کتاب اوّل مطالبی دربارة اهمیت نماز جماعت و برخی از احکام آن گفته شد و در این کتاب با برخی از احکام نماز جماعت آشنا خواهید شد.

شرایط نماز جماعت

هنگام برپایی نماز جماعت شرایط زیر باید مراعات شود:

ـ مأمور از امام جماعت جلوتر نایستد و احتیاط واجب آن است که کمی عقب‌تر بایستد.

ـ جایگاه امام جماعت از جایگاه مأمومین بالاتر نباشد.

ـ فاصلة امام و مأموم و فاصله صف‌ها از یکدیگر زیاد نباشد.

ـ بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها چیزی مانند رادیو یا پرده مانع نباشد، ولی نصب پرده بین صف‌ مردها و زن‌ها اشکال ندارد. [1]

چند مسأله

1ـ اگر جای مأموم بلندتر از امام جماعت باشد، در صورتی که بلندی آن به مقدار متعارف باشد اشکال ندارد، مثل آن که امام در صحن مسجد و مأموم بر پشت بام به نماز بایستدف ولی اگر مثل ساختمانهای چند طبقه این زمان باشد، جماعت اشکال دارد. [2]

2ـ اگر در نماز بین مأموم و امام جماعت یا بین مأموم و کسی که به واسطة او به امام متصل است بیشتر از یک گام بزرگ‌ فاصله شود، نمازش فرادی می‌شود و صحیح نیست. [3]

3ـ اگر مأموم به واسطة کسی که طرف راست یا چپ او اقتدا کرده به امام متصل باشد و از جلو به امام جماعت متصل نباشد، چنانچه به اندازه بیش از یک گام بزرگ فاصله نباشد، نمازش به جماعت صحیح است. [4]

4ـ در نماز جماعت باید بین مأموم و امام جماعت و بین صفوف جماعت پرده و مانند آن که پشت آن دیده نمی‌شود فاصله نباشد. ولی اگر بین صف مردان و زنان پرده و مانند آن فاصله باشد اشکال ندارد. [5]

نمازهایی که به جماعت صحیح است:

نمازهایی که به جماعت صحیح نیست:

1ـ هیچکدام از نمازهای مستحبی به جماعت صحیح نیست بجز نماز عید و نماز طلب باران. [12]

2ـ نماز طواف کعبه نیز بنابر احتیاط واجب صحیح نیست. [13]

3ـ نماز یومیه را به غیر نماز یومیه یا قضای آن نمی‌توان اقتدا کرد و همچنین نمازهای غیر یومیه را نمی‌توان به نماز یومیه اقتدا کرد. [14]

4ـ اگر انسان نداند که امام جماعت نماز واجب یومیه را می‌خواند یا نماز مستحب نمی‌تواند به او اقتدا کند. [15]

وظیفه مأموم در نماز جماعت

1ـ مأموم نباید تکبیرة الحرام را پیش از امام جماعت بگوید، بلکه احتیاط واجب آن است که تا تکبیر امام تمام نشده، تکبیر نگوید. [16]

2ـ مأموم اگر در قرائت و ذکر و تشهد، از امام جماعت جلو بیفتد یا عقب‌تر از او بگوید، اشکال ندارد. [17]

3ـ مأموم نباید اعمال نماز را زودتر از امام جماعت به جا آورد، مثلاً نباید زودتر از امام جماعت به رکوع برود یا سر از رکوع بردارد یا به سجده برود. [18]

4ـ عقب افتادن مأمون از امام جماعت در اعمال نماز مثل رکوع و سجده و برخاستن از آن اگر زیاد نباشد اشکال ندارد. [19]

5ـ اگر مأموم سهواً در رکوع و سجده نماز از امام جماعت جلو بیفتد چند صورت دارد:

*‌ به رکوع رود؛ واجب است بایستد و با امام جماعت به رکوع رود.

*‌از رکوع برخیزد؛ باید به رکوع برگردد و با امام سر از رکوع بردارد، در این صورت زیاد شدن رکوع نماز را باطل نمی‌کند. [20]

*‌ به سجده رود؛ واجب است سر از سجده بردارد و با امام به سجده رود. [21]

*‌سر از سجده بردارد؛ باید به سجده برگردد. [22]

6ـ بعد از تکبیر امام جماعت، اگر صف جلو آمادة نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده می‌تواند تکبیر بگوید. [23]

پرسش ؟

1ـ اگر امام جماعت و مأموم کنار یکدیگر به نماز بایستند چه حکمی دارد؟

2ـ وظایف مأموم نسبت به شرایط نماز جماعت چیست؟

3ـ نمونه‌ای ذکر کنید که مأموم نماز ادا و قضا را به نماز ادای امام جماعت اقتدا کند.

4ـ کدامیک از نمازهای واجب به جماعت صحیح نیست.

5ـ اگر مأموم عمداً یا سهواً زودتر از امام جماعت سر از سجده بردارد نمازش چه حکمی دارد؟