نماز جماعت (آیت الله حسین وحید خراسانی)

نماز جماعت

مسأله 1407 :

مستحب است نمازهاى واجب ، خصوصا نمازهاى يوميه را با جماعت بخوانند ، و در نماز صبح و عشاء ، و براى همسايهء مسجد ، و کسى که صداى اذان را مى شنود بيشتر سفارش شده است ، و همچنين به حسب بعضى از روايات در نماز مغرب .

مسأله 1408 :

نماز با جماعت افضل است از نماز فرادى به بيست و چهار درجه و برابر است با بيست و پنج نماز ، و در بعضى از روايات قريب به اين مضمون وارد شده است ، که رسول خدا ( صلى الله عليه وآله و سلم ) فرمود : کسى که به مسجدى برود به طلب نماز جماعت ، براى او به هر قدمى هفتاد هزار حسنه است ، و مثل آن از درجات ، پس اگر بميرد و او بر اين حال باشد خداوند موکل مى کند بر او هفتاد هزار ملک را که به قبر او بروند و بشارت به او بدهند و در تنهايى قبر مونس او باشند و استغفار کنند براى او تا روزى که مبعوث مى شود .

مسأله 1409 :

حاضر نشدن به نماز جماعت از روى بى اعتنايى جايز نيست ، و سزاوار نيست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند .

مسأله 1410 :

مستحب است انسان صبر کند که نماز را با جماعت بخواند ، و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادى خوانده شود بهتر است تا وقتى که وقت فضيلت فوت نشود ، و نيز جماعتى را که مختصر بخوانند از نماز فرادايى که آن را طول بدهند افضل است .

مسأله 1411 :

وقتى که جماعت بر پا مى شود مستحب است کسى که نمازش را فرادى خوانده دوباره با جماعت بخواند ، و اگر بعد بفهمد که نماز اولش باطل بوده ، نماز دوم او کافيست . مسأله 1412 - اگر امام يا مأموم بخواهد نمازى را که با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند ، چنانچه احتمال فساد آن نماز را ندهد جايز نيست ، مگر اين که در نماز دوم امام باشد و در مأمومين کسى باشد که نماز واجب را نخوانده باشد ،که در اين صورت اعاده مستحب است .

مسأله 1413 :

کسى که در نماز به حدى وسواس دارد که موجب بطلان نمازش مى شود و فقط در صورتى که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت مى شود ، بايد نماز را با جماعت بخواند ، و همچنين بنابر احتياط واجب در صورتى که موجب بطلان نمازش نشود .

مسأله 1414 :

اگر پدر يا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را با جماعت بخواند ، در صورتى که ترک آن موجب ايذاء آنها شود ، مخالفت آنها حرام است .

مسأله 1415 :

نماز مستحب را نمى شود با جماعت خواند ، مگر نماز استسقاء که براى آمدن باران مى خوانند ، و نمازى که واجب بوده و به جهتى مستحب شده است ، مانند نماز عيد فطر و قربان که در زمان حضور امام ( عليه السلام ) واجب بوده و به واسطهء غايب شدن ايشان مستحب مى باشد .

مسأله 1416 :

موقعى که امام جماعت نماز يوميه مى خواند ، هر کدام از نمازهاى يوميه را مى شود به او اقتدا کرد .

مسأله 1417 :

اگر امام جماعت قضاى نماز يوميهء خود يا شخص ديگرى را مى خواند ، در صورتى که فوت نماز يقينى باشد مى شود به او اقتدا کرد ، ولى اگر احتياطا قضا مى کند ، اقتدا به او جايز نيست ، مگر در صورتى که نماز مأموم نيز احتياطى باشد و منشأ احتياط هر دو يکى باشد . مسأله 1418 - اگر انسان نداند نمازى را که کسى مى خواند نماز واجب يوميه است يا نماز مستحب ، نمى تواند به او اقتدا کند .

مسأله 1419 :

در صحت جماعت شرط است که بين امام و مأموم ، و همچنين بين مأموم و مأموم ديگر که واسطهء بين مأموم و امام است حايلى نباشد که مانع از ديدن شود ، مانند پرده يا ديوار و امثال اينها ، پس اگر در تمام احوال نماز يا بعض آن بين امام و مأموم يا بين مأموم و مأموم ديگر که واسطهء اتصال است چنين حايلى باشد ، جماعت باطل است ، و زن از اين حکم مستثنى است ، چنان که خواهد آمد .

مسأله 1420 :

اگر به واسطهء درازى صف اول ، کسانى که دو طرف صف ايستاده اند امام را نبينند ، مى توانند اقتدا کنند ، و نيز اگر به واسطهء درازى يکى از صفهاى ديگر ، کسانى که دو طرف آن ايستاده اند صف جلوى خود را نبينند ، مى توانند اقتدا نمايند .

مسأله 1421 :

اگر صفهاى جماعت تا در مسجد برسد ، کسى که مقابل در پشت صف ايستاده نمازش صحيح است ، و همچنين نماز کسانى که پشت سر او اقتدا مى کنند صحيح مى باشد ، بلکه نماز کسانى که در دو طرف ايستاده اند و اتصال به جماعت دارند ، نيز صحيح است .

مسأله 1422 :

کسى که پشت ستون ايستاده ، اگر از طرف راست يا چپ به واسطهء مأموم ديگر به امام متصل نباشد ، نمى تواند اقتدا کند .

مسأله 1423 :

جاى ايستادن امام بايد از جاى مأموم بلندتر نباشد ، ولى اگر به مقدار کمى مانند کمتر از يک وجب بلندتر باشد ، اشکال ندارد ، و نيز اگر زمين سراشيب باشد و امام در طرفى که بلندتر است بايستد ، در صورتى که سراشيبى آن زياد نباشد و طورى باشد که به آن زمين مسطح بگويند ، مانعى ندارد .

مسأله 1424 :

اگر جاى مأموم بلندتر از جاى امام باشد اشکال ندارد ، ولى اگر به قدرى بلندتر باشد که صدق جماعت مشکوک باشد ، نمى تواند قصد جماعت کند .

مسأله 1425 :

اگر بين کسانى که در يک صف ايستاده اند ، يک نفر که نمازش باطل است يا بچهء مميزى که ندانند نماز او صحيح است فاصله شود ، در صورتى که از جهت مأموم ديگر اتصال به جماعت نباشد - بنابر احتياط واجب - نمى شود اقتدا کرد .

مسأله 1426 :

بعد از تکبير امام ، اگر صف جلو آماده ء نماز و تکبير گفتن باشد ، کسى که در صف بعد ايستاده مى تواند تکبير بگويد ، ولى احتياط مستحب آن است که صبر کند تا کسى يا کسانى که از صف جلو واسطهء اتصال او هستند تکبير بگويند .

مسأله 1427 :

اگر بداند نماز يک صف از صفهاى جلو باطل است در صفهاى بعد نمى تواند اقتدا کند ، ولى اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه ، مى تواند اقتدا نمايد .

مسأله 1428 :

هرگاه بداند نماز امام باطل است ، مثلا بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمى تواند به او اقتدا کند .

مسأله 1429 :

اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده ، و يا کافر بوده ، و يا به جهتى نمازش باطل بوده - مثلا بى وضو نماز خوانده - نمازش صحيح است در صورتى که کارى که نماز فرادى را اگر چه سهوا باطل مى کند - مثل زياد کردن رکوع - انجام نداده باشد .

مسأله 1430 :

اگر در بين نماز شک کند که اقتدا کرده يا نه بايد نماز را فرادى تمام نمايد ، مگر اين که از جهت قراينى اطمينان کند که نيت جماعت کرده است .

مسأله 1431 :

عدول از جماعت به فرادى در حال تشهد قبل از سلام امام در صورتى که از اول قصد عدول نداشته اشکال ندارد ، و همچنين است قبل از تشهد در صورتى که معذور باشد ، و در غير اين دو صورت محل اشکال است ، چه از اول نيت عدول داشته باشد يا در اثناء قصد عدول کند ، ولى اگر به وظيفهء منفرد عمل کرده نمازش صحيح است ، و همچنين اگر بعد از گذشتن محل قرائت عدول کرده و از اول قصد انفراد نداشته نمازش از جهت ترک قرائت صحيح است . مسأله 1432 - اگر مأموم پيش از تمام شدن حمد و سوره ء امام نيت فرادى نمايد ، واجب است حمد و سوره را بخواند ، هر چند مقدارى از آن را امام خوانده باشد ، و همچنين - بنابر احتياط واجب - اگر بعد از حمد و سوره ء امام - پيش از رکوع - نيت فرادى کند .

مسأله 1433 :

اگر در بين نماز جماعت نيت فرادى نمايد ، نمى تواند دوباره نيت جماعت کند ، ولى اگر مردد شود که نيت فرادى کند يا نه ، هر چند بعد تصميم بگيرد که نماز را با جماعت تمام کند ، جماعت او محل اشکال است .

مسأله 1434 :

اگر شک کند که در بين نماز نيت فرادى کرده يا نه ، بايد بنا بگذارد که نيت فرادى نکرده است .

مسأله 1435 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند و به رکوع امام برسد ، اگر چه ذکر امام تمام شده باشد نماز و جماعتش صحيح است ، و يک رکعت حساب مى شود ، اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد ، نمازش باطل است .

مسأله 1436 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند و به مقدار رکوع خم شود و شک کند که به رکوع امام رسيده يا نه ، نمازش باطل است .

مسأله 1437 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند ، و پيش از آن که به اندازه ء رکوع خم شود امام سر از رکوع بردارد ، بايد با امام به سجده برود و رکعت بعد امام را رکعت اول خود قرار دهد ، و بنابر احتياط واجب بعد از متابعت امام بايستد ، و تکبير را به قصد قربت مطلقه - اعم از تکبيرة الاحرام و ذکر - بگويد .

مسأله 1438 :

اگر اول نماز يا اثناى حمد و سوره اقتدا کند و پيش از آن که به رکوع رود امام سر از رکوع بردارد ، در صورتى که در تأخير معذور باشد ، نماز و جماعت او صحيح است .

مسأله 1439 :

اگر موقعى برسد که امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است ، چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد ، بايد بعد از نيت اقتدا و گفتن تکبيرة الاحرام بنشيند و تشهد را بنابر احتياط واجب به نيت قربت مطلقه - اعم از وجوب و شهادت مستحب - با امام بخواند ، ولى سلام را نگويد و صبر کند تا امام سلام نماز را بدهد ، بعد بايستد و بدون آن که دوباره نيت کند و تکبير بگويد حمد و سوره را بخواند ، و آن را رکعت اول نماز خود حساب کند .

مسأله 1440 :

مأموم نبايد جلوتر از امام بايستد ، و بنابر احتياط واجب اگر مأموم يک مرد باشد در طرف راست امام بايستد ، و لازم نيست عقب تر از امام باشد ، مگر در صورتى که قد او بلندتر از امام باشد ، که بنابر احتياط واجب بايد طورى بايستد که در رکوع و سجود جلوتر از امام نباشد ، و اگر مأموم متعدد باشد ، حکم آن در مسألهء " 1488 " بيان شده است .

مسأله 1441 :

اگر امام مرد و مأموم زن باشد ، چنانچه بين آن زن و امام ، يا بين آن زن و مأموم ديگرى که مرد است و زن به واسطهء او به امام متصل شده است پرده و مانند آن فاصله باشد ، اشکال ندارد .

مسأله 1442 :

اگر بعد از شروع به نماز جماعت بين مأموم و امام ، يا بين مأموم و کسى که مأموم به واسطهء او متصل به امام است پرده يا چيز ديگرى حايل شود ، جماعت باطل و نمازش فرادى مى شود ، و بايد به وظيفهء منفرد عمل نمايد .

مسأله 1443 :

اقوى آن است که بين جاى سجده ء مأموم و جاى ايستادن امام بيش از اندازه اى که به يک قدم بلند طى مى شود فاصله نباشد ، و همچنين است اگر انسان به واسطه مأمومى که جلوى او ايستاده به امام متصل باشد ، و احتياط مستحب آن است که جاى سجده ء مأموم با جاى کسى که جلوى او ايستاده فاصله نداشته باشد .

مسأله 1444 :

اگر مأموم به واسطهء کسى که طرف راست يا چپ او اقتدا کرده به امام متصل باشد ، و از جلو به امام متصل نباشد ، بنابر احتياط واجب بايد با کسى که در طرف راست يا چپ او اقتدا کرده بيشتر از اندازه اى که به يک قدم بلند طى مى شود فاصله نداشته باشد .

مسأله 1445 :

اگر در نماز بين مأموم و امام ، يا بين مأموم و مأمومى که جلوى او ايستاده بيشتر از اندازه اى که به يک قدم بلند طى مى شود فاصله پيدا شود جماعت باطل ، و بايد قصد انفراد کند ، و نماز را فرادى بخواند ، و همچنين است بنابر احتياط واجب اگر بين مأموم و مأمومى که از طرف راست يا چپ واسطهء اتصال است اين فاصله پيدا بشود .

مسأله 1446 :

اگر نماز همهء کسانى که در صف جلو هستند تمام شود ، چنانچه فاصلهء بين کسانى که در صف بعد هستند با کسانى که در صف جلوتر از کسانى که نمازشان تمام شده ، کمتر يا به اندازه اى که به يک قدم بلند طى مى شود باشد و فورا صفى که نمازشان تمام شده براى نماز ديگرى به امام اقتدا کنند ، جماعت صف بعد صحيح است ، و اگر فاصله بيشتر از اين حد باشد ، جماعت صف بعد باطل و نماز آنها فرادى مى شود .

مسأله 1447 :

اگر در رکعت دوم اقتدا کند ، حمد و سوره از او ساقط است و قبل از امام نبايد به رکوع برود و قبل از تشهد امام هم نبايد برخيزد ، و مى تواند قنوت و تشهد را با امام بخواند ، و احتياط واجب آن است که موقع تشهد امام ، انگشتان دست و سينهء پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند کند ، و بايد با امام برخيزد و حمد و سوره را بخواند ، و اگر براى سوره وقت ندارد حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند ، و اگر در رکوع به امام نرسد - بنابر احتياط واجب - قصد انفراد نمايد

. مسأله 1448 - اگر موقعى که امام در رکعت دوم نماز چهار رکعتى است اقتدا کند ، بايد در رکعت دوم نمازش که رکعت سوم امام است ، بعد از دو سجده بنشيند و تشهد را به مقدار واجب بخواند و برخيزد ، و چنانچه براى گفتن سه مرتبه تسبيحات وقت ندارد يک مرتبه بگويد و در رکوع خود را به امام برساند ، و اگر در رکوع به امام نرسيد - بنابر احتياط واجب - قصد انفراد نمايد .

مسأله 1449 :

اگر امام در رکعت سوم يا چهارم باشد ، و مأموم بداند - بلکه چنانچه احتمال هم بدهد - که اگر اقتدا کند و حمد را بخواند به رکوع امام نمى رسد ، بنابر احتياط واجب بايد صبر کند تا امام به رکوع رود ، بعد اقتدا نمايد .

مسأله 1450 :

اگر در حال قيام رکعت سوم يا چهارم امام اقتدا کند ، بايد حمد و سوره را بخواند ، و اگر براى سوره وقت ندارد بايد حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند ، و اگر در رکوع به امام نرسد - بنابر احتياط واجب - قصد انفراد کند .

مسأله 1451 :

کسى که مى داند اگر سوره يا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمى رسد ، چنانچه عمدا سوره يا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد ، نمازش صحيح است و بايد به وظيفهء منفرد عمل نمايد .

مسأله 1452 :

کسى که اطمينان دارد که اگر سوره را شروع کند يا تمام نمايد به رکوع امام مى رسد ، احتياط واجب آن است که سوره را شروع کند يا اگر شروع کرده تمام نمايد ، ولى اگر موجب آن شود که به رکوع امام نرسد ، چنانچه شروع کرده تمام ننمايد .

مسأله 1453 :

کسى که يقين دارد اگر سوره را بخواند به رکوع امام مى رسد ، چنانچه سوره را بخواند و به رکوع نرسد ، جماعتش صحيح است .

مسأله 1454 :

اگر امام ايستاده باشد و مأموم نداند که در کدام رکعت است ، مى تواند اقتدا کند ، ولى بنابر احتياط واجب حمد و سوره را به قصد اعم از جزئيت نماز و قرائت قرآن بخواند ، اگر چه بعد بفهمد که امام در رکعت اول يا دوم بوده است .

مسأله 1455 :

اگر به خيال اين که امام در رکعت اول يا دوم است ، حمد و سوره را نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوم يا چهارم بوده ، نمازش صحيح است ، ولى اگر پيش از رکوع بفهمد بايد حمد و سوره را بخواند ، و اگر وقت ندارد فقط حمد را بخواند و در رکوع خود را به امام برساند ، و اگر به مقدار حمد هم وقت ندارد ، بنابر احتياط واجب قصد انفراد نمايد .

مسأله 1456 :

اگر به خيال اين که امام در رکعت سوم يا چهارم است ، حمد و سوره بخواند و پيش از رکوع يا بعد از آن بفهمد که در رکعت اول يا دوم بوده ، نمازش صحيح است ، و اگر در بين حمد و سوره بفهمد بايد بقيه را نخواند .

مسأله 1457 :

اگر موقعى که مشغول نماز مستحبى است جماعت برپا شود ، چنانچه اطمينان ندارد که اگر نماز را تمام کند به جماعت مى رسد ، مستحب است نماز را رها کند و مشغول نماز جماعت شود ، بلکه اگر اطمينان نداشته باشد که به رکعت اول برسد ، مستحب است به همين دستور رفتار نمايد .

مسأله 1458 :

اگر موقعى که مشغول نماز سه رکعتى يا چهار رکعتى است ، جماعت برپا شود ، چنانچه به رکوع رکعت سوم نرفته و اطمينان ندارد که اگر نماز را تمام کند به جماعت مى رسد ، مستحب است به نيت نماز مستحبى نماز را دو رکعتى تمام کند و خود را به جماعت برساند .

مسأله 1459 :

اگر نماز امام تمام شود و مأموم مشغول تشهد يا سلام اول باشد ، لازم نيست نيت فرادى کند .

مسأله 1460 :

کسى که يک رکعت از امام عقب مانده ، وقتى امام تشهد رکعت آخر را مى خواند اگر قصد انفراد نکند ، بنابر احتياط واجب انگشتان دست و سينهء پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند نگه دارد و صبر کند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد ، و اگر در همان جا بخواهد قصد انفراد نمايد مانعى ندارد ، ولى چنانچه از اول قصد انفراد داشته محل اشکال است . شرايط امام جماعت

مسأله 1461 :

امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعهء دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و قرائت نمازش صحيح باشد در صورتى که اقتدا در دو رکعت اول و دوم باشد و قرائت مأموم هم صحيح باشد ، و همچنين بنابر احتياط واجب در غير اين صورت ، و نيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد ، و امامت زن براى زن در غير نماز ميت کراهت دارد ، و در نماز ميت در صورتى که سزاوارتر از او به ميت نباشد ، کراهت ندارد ، و اقتدا کردن بچهء مميز که خوب و بد را مى فهمد به بچهء مميز ديگر مانعى ندارد ، و ترتيب آثار جماعت خالى از وجه نيست ولى احوط عدم ترتيب است .

مسأله 1462 :

امامى را که عادل مى دانسته ، اگر شک کند که به عدالت خود باقى است يا نه ، مى تواند به او اقتدا نمايد .

مسأله 1463 :

کسى که ايستاده نماز مى خواند ، نمى تواند به کسى که نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا کند ، و کسى که نشسته نماز مى خواند ، نمى تواند به کسى که خوابيده نماز مى خواند اقتدا نمايد .

مسأله 1464 :

کسى که نشسته نماز مى خواند ، مى تواند به کسى که نشسته نماز مى خواند اقتدا کند ، و همچنين کسى که خوابيده به کسى که خوابيده مى تواند اقتدا کند ، و کسى که نشسته به کسى که ايستاده مى تواند اقتدا کند ، ولى کسى که خوابيده به کسى که نشسته نمى تواند اقتدا کند .

مسأله 1465 :

اگر امام جماعت به واسطهء عذرى با لباس نجس يا با تيمم يا با وضوى جبيره اى نماز بخواند ، مى شود به او اقتدا کرد .

مسأله 1466 :

اگر امام مرضى دارد که نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى کند ، مى شود به او اقتدا کرد ، و نيز زنى که مستحاضه نيست مى تواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد .

مسأله 1467 :

نماز جماعت خواندن با امامى که مرض خوره يا پيسى دارد مکروه است ، و به کسى که حد شرعى بر او جارى شده اقتدا جايز نيست . احکام جماعت

مسأله 1468 :

موقعى که مأموم نيت مى کند بايد امام را معين نمايد ، ولى دانستن اسم او لازم نيست ، مثلا اگر نيت کند اقتدا مى کنم به امام حاضر ، نمازش صحيح است .

مسأله 1469 :

مأموم بايد غير از حمد و سوره ، همهء چيزهاى نماز را خودش بخواند ، ولى اگر رکعت اول يا دوم مأموم رکعت سوم يا چهارم امام باشد ، بايد حمد و سوره را بخواند .

مسأله 1470 :

اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشاء ، صداى حمد و سوره ء امام را بشنود ، اگر چه کلمات را تشخيص ندهد بايد حمد و سوره را نخواند ، و اگر صداى امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند ، ولى قصد جزئيت نماز نکند ، و بايد آهسته بخواند، و چنانچه سهوا بلند بخواند اشکال ندارد . مسأله 1471 - اگر مأموم بعضى از کلمات حمد و سورهء امام را بشنود ، مى تواند آنچه را نمى شنود بخواند ، ولى احتياط مستحب آن است که حمد و سوره را نخواند .

مسأله 1472 :

اگر مأموم سهوا حمد و سوره را بخواند ، يا خيال کند صدايى را که مى شنود صداى امام نيست و حمد و سوره را بخواند و بعد بفهمد صداى امام بوده ، نمازش صحيح است .

مسأله 1473 :

اگر شک کند که صداى امام را مى شنود يا نه ، يا صدايى بشنود و نداند که صداى امام است يا صداى کس ديگر ، مى تواند حمد و سوره را بخواند .

مسأله 1474 :

مأموم در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر نبايد حمد و سوره را بخواند ، و مستحب است به جاى آن ذکر بگويد .

مسأله 1475 :

مأموم نبايد تکبيرة الاحرام را پيش از امام بگويد ، بلکه احتياط واجب آن است که تا تکبير امام تمام نشده تکبير نگويد .

مسأله 1476 :

اگر مأموم سهوا پيش از امام سلام دهد ، نمازش صحيح است ، بلکه اگر عمدا هم پيش از امام سلام دهد در صورتى که از اول قصد عدول نداشته ، نمازش اشکال ندارد .

مسأله 1477 :

اگر مأموم غير از تکبيرة الاحرام ، چيزهاى ديگر نماز را پيش از امام بگويد ، اشکال ندارد، ولى اگر آنها را بشنود يا بداند امام چه وقت مى گويد ، احتياط مستحب آن است که پيش از امام نگويد .

مسأله 1478 :

مأموم بايد غير از آنچه در نماز خوانده مى شود ، کارهاى ديگر آن را مانند رکوع و سجود با امام يا کمى بعد از امام به جا آورد ، و اگر عمدا پيش از امام يا مدتى بعد از امام انجام دهد ، جماعتش باطل مى شود ، ولى اگر به وظيفهء منفرد عمل نموده نمازش صحيح است .

مسأله 1479 :

اگر سهوا پيش از امام سر از رکوع بردارد ، چنانچه امام در رکوع باشد بايد به رکوع برگردد و با امام سر بردارد ، و در اين صورت زياد شدن رکوع نماز را باطل نمى کند ، ولى اگر به رکوع برگردد و پيش از آن که به رکوع امام برسد امام سر بردارد ، نمازش باطل است .

مسأله 1480 :

اگر اشتباها سر بردارد و ببيند امام در سجده است ، بايد به سجده برگردد ، و چنانچه در هر دو سجده اين اتفاق بيفتد ، براى زياد شدن دو سجده نماز باطل نمى شود .

مسأله 1481 :

کسى که اشتباها پيش از امام سر از سجده برداشته ، هرگاه به سجده برگردد و هنوز به سجده نرسيده امام سر بردارد ، نمازش صحيح است ، ولى اگر در هر دو سجده اين اتفاق بيفتد ، نمازش باطل است .

مسأله 1482 :

اگر اشتباها سر از رکوع يا سجده بردارد ، و سهوا يا به خيال اين که به امام نمى رسد به رکوع يا سجده نرود ، جماعت و نمازش صحيح است .

مسأله 1483 :

اگر سر از سجده بردارد و ببيند امام در سجده است ، چنانچه به خيال اين که سجدهء اول امام است ، به قصد اين که با امام سجده کند ، به سجده رود و بفهمد سجده ء دوم امام بوده ، سجده ء دوم او حساب مى شود ، و اگر به خيال اين که سجده ء دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده ء اول امام بوده ، بايد به قصد اين که با امام سجده کند تمام کند ، و دوباره با امام به سجده رود ، و در هر دو صورت احتياط مستحب آن است که بعد از تمام کردن نماز به جماعت دوباره هم بخواند .

مسأله 1484 :

اگر سهوا پيش از امام به رکوع رود و طورى باشد که اگر سر بردارد به مقدارى از قرائت امام مى رسد ، چنانچه سر بردارد و با امام به رکوع رود نماز و جماعتش صحيح است ، و اگر عمدا برنگردد ، صحت نمازش محل اشکال است .

مسأله 1485 :

- اگر سهوا پيش از امام به رکوع رود و طورى باشد که اگر برگردد به چيزى از قرائت امام نمى رسد ، اگر به قصد متابعت امام سر بردارد و با امام به رکوع رود ، جماعت و نمازش صحيح است ، و اگر صبر کند تا امام به او برسد ، نمازش صحيح و جماعتش محل اشکال است .

مسأله 1486 :

اگر سهوا پيش از امام به سجده رود و به قصد متابعت امام سر بردارد و با امام به سجده رود ، جماعت و نمازش صحيح است ، و اگر صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحيح و جماعتش محل اشکال است .

مسأله 1487 :

اگر امام در رکعتى که قنوت ندارد اشتباها قنوت بخواند ، يا در رکعتى که تشهد ندارد اشتباها مشغول خواندن تشهد شود ، مأموم نبايد قنوت و تشهد را بخواند ، ولى نمى تواند پيش از امام به رکوع رود يا پيش از امام قيام کند ، بلکه بايد صبر کند تا قنوت و تشهد امام تمام شود و بقيهء نماز را با او بخواند .