ودیعه (امانت)

 ودیعه (امانت)

اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید: نزد تو امانت باشد و او هم قبول کند، باید به احکام امانتداری عمل کند.[1]

احکام امانتداری

1ـ کسی که نمی‌تواند از امانت نگهداری کند، بنابر احتیاط واجب نباید قبول کند.[2]

2ـ کسی که چیزی را امانت می‌گذارد، هر وقت بخواهد، می‌تواند آن را پس بگیرد و کسی که امانت را قبول می‌کند، هر وقت بخواهد، می‌تواند آن را به صاحبش برگرداند.[3]

3ـ اگر امانتدار برای امانت، جای مناسبی ندارد، باید جای مناسبی تهیه ک ند؛ مثلاً اگر پول است و در خانه نمی‌تواند نگهداری کند، باید به بانک بسپارد.[4]

4ـ امانتدار باید طوری از امانت نگهداری کند که مردم نگویند در امانت خیانت و یا در نگهداری آن کوتاهی کرده است.[5]

5ـ در صورتی که امانت مردم از بین برود:

*‌ اگر امین در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد: باید عوض آن را به صاحبش بدهد.

*‌اگر در نگهداری آن کوتاهی نکرده، و به طور اتفاقی آن مال از بین رفته؛ مثلاً سیل برده است؛ امانتدار ضامن نمی‌باشد و لازم نیست عوض آن را بدهد.[6]

عاریه

1ـ عاریه آن است که انسان مال خود را به دیگری بدهد که از آن استفاده کند و در عوض، چیزی از او نگیرد، مثلاً کتاب خود را به کسی می‌دهد تا مطالعه کند و برگرداند.[7]

2ـ کسی که چیزی را عاریه گرفته است باید به خوبی از آن نگهداری کند.

3ـ چنانچه مالی را که عاریه کرده است، از بین برود، یا معیوب شود:

اگر در نگهداری آن کوتاهیف و یا در استفاده از آن زیاده روی نکرده است، ضامن نیست.

اگر در نگهداری آن کوتاهی کرده یا در استفاده از آن زیاده روی کرده باشد، باید خسارت آن را بپردازد.[8]

4ـ اگر از پیش شرط کرده باشند که هر گونه خسارت بر آن مال وارد شود، عاریه کنندة ضامن است، باید آن خسارت را بپردازد.[9]

پرسش

1ـ در چه مواردی، قرض دهنده نمی‌تواند، طلب خود را از بدهکار درخواست کند؟

2ـ در چه صورتی، اضافه دادن در قرض مستحب است؟

3ـ در چه صورتی طلبکار، پس از پذیرفتن حواله می‌تواند آن را به هم بزند و به بدهکار مراجعه کند؟

4ـ فرق ودیعه با عاریه چیست؟

5ـ اگر در مغازه خشکشویی، آش سوزی شود و لباسهای مردم بسوزد. آیا صاحب مغازه باید خسارت لباسهای مردم را بپردازد یا نه؟