خوردنیها و آشامیدنیها

«یا ایها الذین آمنوا کلوا من طیبات ما رزقناکم و اشکروالله ان کنتم ایاه تعبدون»

(سوره بقره، آیه 172)

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از نعمتهای پاکیزه‌ای که روزی شما کرده‌ایم بخورید و اگر تنها خدا را می‌پرستید او را شکر کنید».

برای حفظ جان انسانها و سلامتی جسم و روح آنها و بقای نسلها و احترام به حقوق دیگران، قوانین و مقرراتی در رابطه با خوراکیها و آشامیدنیها در فقه اسلامی وجود دارد که به بیان برخی از آنها می‌پردازیم:

انواع خوراکی‌ها

1ـ گیاهی

میوه‌ها

سبزیجات

2ـ حیوانی

چهارپایان

اهلی

وحشی

پرندگان

آبزیان (دریایی)

احکام خوراکیها

*‌غذاهای گیاهی

تمام میوه‌ها و سبزیجات حلال است، مگر آنچه برای بدن ضرر داشته باشد.

غذاهای حیوانی

چهارپایان

1ـ چهار پایان اهلی

الف: حلال گوشت

انواع گوسفندان

گاو

شتر

ب: مکروه

اسب

قاطر

الاغ

ج: حرام گوشت

سگ

گربه

سایر حیوانات

2ـ چهار پایان وحشی

الف: حلال گوشت

آهو

گاو

بز کوهی

گورخر

ب: حرام گوشت:

تمام حیوانهای درنده مانند گرگ و پلنگ حرام می‌باشند.[1]

چند مسأله:

1ـ تمام حیوانهای درنده حرام گوشت هستند، هر چند از نظر قدرت درندگی ضعیف باشند؛ مانند روباه.

2ـ خوردن گوشت خرگوش حرام است.

3ـ تمام انواع حشرات، حرام می‌باشند.[2]

پرندگان

*‌ این دسته از پرندگان حلال گوشت هستند:

*‌تمام اقسام کبوترها (قمری هم نوعی کبوتر است)

*‌تمام اقسام گنجشکها (بلبل هم نوعی گنجشک است)

* این دسته از پرندگان حرام گوشت هستند:

*‌خفاش

*‌طاووس

*‌کلاغ (زاغ هم نوعی کلاغ است).

*‌تمام پرندگانی که چنگال دارند، مانند عقاب.[3]

چند مسأله:

1ـ خوردن گوشت پرستو و هد هد مکروه است.[4]

2ـ تخم مرغ و سایر پرندگان حلال گوشت حلال و تخم پرندگان حرام گوشت حرام است.[5]

3ـ ملخ از پرندگان است و حلال گوشت می‌باشد.[6]

آبزیان

1ـ از حیوانهای دریایی، ماهی پولک‌دار و برخی از پرندگان دریایی حلال گوشت است.

2ـ میگو که همان ملخ دریایی و از پرندگان است، حلال گوشت می‌باشد.[7]

چند مسأله:

1ـ خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است.[8]

2ـ خوردن چیزی که برای انسان ضرر دارد حرام است، مثلاً خوردن غذای چرب برای مریضی که غذای چرب برایش ضرر دارد حرام است.[9]

3ـ نوشیدن شراب و هر مایع مست کنندة دیگر حرام است.[10]

4ـ بر هر مسلمانی واجب است مسلمان دیگری را که نزدیک است از گرسنگی یا تشنگی بمیرد، نان و آب داده و از مرگ نجات دهد.[11]

5ـ غذاهای غیر گوشتی، که در کشورهای غیر اسلامی تولید شده است؛ اعم از سبزیجات، حبوبات، میوه‌ها و فرآورده‌های لبنی مانند: پنیر، ماست، کره، خامهف که از حیوان حلال گوشت گرفته می‌شودف تخم مرغ و سایر پرندگان حلال گوشتف نان بیسکویت، شکلات، آدامس، شیرینی و سایر خوردنیهایی که از گوشت حیوان نیست، پاک و خوردن آنها حلال است، مگر آن که انسان یقین کند نجس شده است.[12]

پرسش ؟

1ـ کدام دسته از غذا‌های گیاهی حرامند؟

2ـ این حیوانات حلال گوشت هستند یا حرام گوشت؟

کلاغ و الاغ، مار و مورچه، گاو و گربه، موش و میش

3ـ کدام دسته از این پرندگان حرام گوشت نیستند؟

قمری، زاغ، بلبل، پرستو، هدهد.

4ـ کدام دسته از مایعات حرام می‌باشد؟

5ـ استفاده از نان، پنیر، شیر و تخم مرغ در رستورانهای کشورهای غیر اسلامی چه حکمی دارد؟