نماز جماعت (آیت الله سید محمد صادق روحانی)

نماز جماعت

مسأله 1400 :

مستحب است نمازهاى يوميه را به جماعت بخوانند ودر نماز صبح ومغرب وعشاء خصوصا براى همسايهء مسجد وکسى که صداى اذان مسجد را مى شنود بيشتر سفارش شده است

مسأله 1401 :

اگر يک نفر به امام جماعت اقتداء کند هر رکعت از نماز آنا ن ثواب صد وپنجاه نماز دارد واگر دو نفر اقتداء کنند هر رکعتى ثواب ششصد نما ز دارد وهرچه بيشتر شوند ثواب نمازشان بيشتر مى شود تا به ده نفر برسند وعده آنان که از ده گذشت ، اگر تمام آسمانها کاغذ ودرياها مرکب ودرختها قلم وجن وانس وملائکه نويسنده شوند ، نمى توانند ثواب يک رکعت آن را بنويسند

مسأله :

صفحة 247 / 1402 - حاضر نشدن به نماز جماعت از روى بى اعتنايى جايز نيست وسزاوار نيست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند

مسأله 1403 :

مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند ونماز جماعت از نماز اول وقت که فرادى يعنى تنها خوانده شود بهتر است ، ونيز نماز جماعتى را که مختصر بخوانند از نماز فرادى که آن را طول بدهند بهتر است

مسأله 1404 :

وقتى که جماعت برپا مى شود ، مستحب است کسى که نمازش را فرادى خوانده دوباره با جماعت بخواند واگر بعد بفهمد که نماز دولش باطل بوده ، نماز دوم دو کافى است

مسأله 1045 :

اگر مأموم بخواهد نمازى را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند ، اشکال ندارد ، وهمچنين امام مى تواند ثانيا امام شود ، ونيز مأموم مى تواند امام شود

مسأله 1406 :

کسى که در نماز وسواس دارد بحدى که نماز را باطل مى کند وفقط در صورتى که نماز را با جماعت بخواند ، از وسواس راحت مى شود ، بايد نماز را با جماعت بخواند

مسأله 1407 :

اگر پدر يا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند نماز جماعت بر دو واجب مى شود در صورتى که ترک آن موجب ايذاء يا عقوق آنها شود ، والا واجب نمى شود

مسأله 1408 :

نماز مستحب را نمى شود به جماعت خواند ، مگر نماز استسقاء که براى آمدن باران مى خوانند

مسأله 1409 :

اگر امام جماعت نماز يوميه مى خواند ، هر کدام از نمازهاى يوميه را مى شود به او اقتدا کرد ولى اگر نماز يوميه‌اش را احتياطا دوباره مى خواند ، اقتداء کردن به دو اشکال دارد

مسأله 1410 :

اگر امام جماعت قضاى نماز يوميه خود را يا کس ديگر را مى خواند مى شود به او اقتداء کرد ولى اگر نماز را احتياطا قضاء مى کند ، اقتداى به دو اشکال دارد

مسأله 1411 :

اگر انسان نداند نمازى را که امام مى خواند نماز واجب يوميه است يا نماز مستحب ، نمى تواند به او اقتداء کند

مسأله 1412 :

اگر امام در محراب باشد وکسى پشت سر دو اقتداء نکرده باشد ، کسانى که دو طرف محراب ايستاده اند وبه واسطه ديوار محراب امام را نمى بينند نمى توانند به دو اقتدا کنند ولى اگر کسى پشت سر امام اقتدا کرده باشد ، اقتدا کردن کسانى که دو طرف او ايستاده اند وبه دو متصلند وبه واسطه ديوار محراب امام را نمى بينند اشکال ندارد نماز وجماعتشان صحيح است

مسأله 1413 :

اگر به واسطه درازى صف اول ، کسانى که دو طرف صف ايستاده اند امام را نبينند مى توانند اقتدا کنند

ونيز اگر به واسطه درازى يکى از صفهاى ديگر کسانى که دو طرف آن ايستاده اند ، صف جلوى خود را نبينند مى توانند اقتداء نمايند

مسأله 1414 :

اگر صفهاى جماعت تا درب مسجد برسد کسى که مقابل درب پشت ايستاده نمازش صحيح است ونيز نماز کسانى که پشت سر او اقتدا مى کنند صحيح ميباشد ، وهمچنين نماز کسانى که دو طرف دو ايستاده اند وصف جلو را نمى بينند اشکال ندارد

مسأله 1415 :

کسى که پشت ستون ايتساده ، اگر از طرف راست پا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متصل نباشد ، نمى تواند اقتدا کند

مسأله 1416 :

جاى ايستادن امام بايد از جاى مأموم بلندتر نباشد ، ولى اگر کمتر از يک وجب بلندتر باش اشکال ندارد ، ونيز اگر زمين سراشيب باشد وامام در طرفى که بلندتر است بايستد در صورتى که سراشيبى آن زياد نباشد وطورى باشد که به آن زمين مسطح بگويند مانعى ندارد

مسأله :

صفحة 249 / 1417 - اگر جاى مأموم بلندتر از جاى امام باشد اشکال ندارد ولى اگر به قدرى بلند باشد که نگويند اجتماع کرده اند ، جماعت صحيح نيست

مسأله 1418 :

اگر بين کسانى که در يک صف ايستاده اند بچه مميز يعنى بچه‌اى که خوب وبد را مى فهمد فاصله شود ، چنانچه ندانند نماز دو باطل است مى توانند اقتدا کنند

مسأله 1419 :

بعد از تکبير امام اگر صف جلو آماده نماز باشند ، وتکبير گفتن آنان نزد يک باشد ، کسى که در صف بعد ايستاده مى تواند تکبير بگويد

مسأله 1420 :

اگر بداند نماز يک صف از صفهاى جلو باطل است ، در صفهاى بعد نمى توانند اقتدا کند ، ولى اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه ، مى تواند اقتدا نمايد

مسأله 1421 :

هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضوء ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمى تواند به او اقتدا کند

مسأله 1422 :

اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده ، يا کافر بوده يا به جهتى نمازش باطل بوده ، مثلا بى وضوء نماز خوانده نمازش صحيح است

مسأله 1423 :

اگر در بين نماز شک کند که اقتدا کرده يا نه ، چنانچه در حالى باشد که وظيفه مأموم است مثلا به حمد وسوره امام گوش مى دهد مى تواند نماز را به جماعت تمام کند

واگر مشغول کارى باشد که هم وظيفه امام وهم وظيفه مأموم است مثلا در رکوع يا سجده باشد بايد نماز را به نيت فرادى تمام نمايد

مسأله 1424 :

جائز است در بين نماز جماعت ، اگر چه ناچار نشود ، نيت فرادى بکند

مسأله 1425 :

اگر مأموم بعد از حمد وسوره امام ، نيت فرادى کند لازم نيست حمد وسوره را بخواند ، ولى اگر پيش از تمام شدن حمد وسوره نيت فرادى نمايد ، بايد مقدارى را که امام نخوانده بخواند

مسأله 1426 :

اگر در بين نماز جماعت نيت فرادى نمايد بنابر احتياط واجب نمى تواند دوباره نيت جماعت کند ، ولى اگر مردد شود که نيت فرادى کند يا نه وبعد تصميم بگيرد که نماز را با جماعت تمام کند ، نمازش صحيح است

مسأله 1427 :

اگر شک کند که نيت فرادى کرده يا نه ، بايد بنا بگذارد که نيت فرادى نکرده است

مسأله 1428 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند وبه رکوع امام برسد اگر چه ذکر امام تمام شده باشد نمازش صحيح است ويک رکعت حساب مى شود

اما اگر به مقدار رکوع خم شود وبه رکوع امام نرسد نمازش صحيح است ومخير است نماز را فرادى تمام کند يا بايستد تا امام به رکعت دوم برسد وآن رکعت دوم را رکعت اول خودش قرار بدهد يا متابعت امام را در سجده بکند وآن سجده را هم حساب ننمايد

مسأله 1429 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند وبه مقدار رکوع خم شود وشک کند که به رکوع امام رسيده يا نه نمازش صحيح است ومخير است بين سه عملى که در مسأله قبل گذشت

مسأله 1430 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند وپيش از آنکه به اندازه رکوع خم شود ، امام سر از رکوع بردارد ، مخير است بايستد تا امام براى رکعت بعد برخيزد وآن را رکعت اول نماز خود حساب کند ، ويا نيت فرادى نمايد يا متابعت امام را در سجده بنمايد وآن سجده را حساب نکند

مسأله 1431 :

اگر اول نماز يا بين حمد وسوره اقتدا کند وپيش از آنکه به رکوع رود امام از رکوع بر دارد نماز او صحيح است

مسأله 1432 :

اگر موقعى برسد که امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است ، چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد ، بايد بعد از نيت وگفتن تکبيرة الاحرام بنشيند وتشهد را با امام بخواند به قصد ذکر مطلق ، ولى سلام را نگويد وصبر کند تا امام سلام نماز را بدهد ، بعد بايستد وبدون آنکه دوباره نيت کند وتکبير بگويد حمد وسوره را بخواند وآن را رکعت اول نماز خود حساب کند

مسأله 1433 :

مأموم نبايد جلوتر از امام بايستد بلکه اگر مساوى دو بايستد اشکال دارد ، وبايد خيلى کم در جميع حاذت نماز از امام عقبتر باشد ، واگر قد او بلندتر از امام است ، بايد طورى بايستد که در رکوع وسجود جلوتر از امام نباشد بلکه مساوى هم نباشند

مسأله 1434 :

در نماز جماعت بايد بين مأموم وامام پرده ومانند آن که پشت آن ديده نمى شود فاصله نباشد ، وهمچنين است بين انسان ومأموم ديگرى که انسان به واسطه او به امام متصل شده است ، ولى اگر امام مرد ومأموم زن باشد چنانچه بين آن زن وامام يا بين آن زن ومأموم ديگرى که مرد است وزن به واسطه او به امام متصل شده است پرده ومانند آن باشد اشکال ندارد

مسأله 1435 :

اگر بعد از شروع به نماز بين مأموم وامام يا بين مأموم وکسى که مأموم به واسطه او متصل به امام است ، پرده يا چيز ديگرى که پشت آن را نمى توان ديد فاصله شود چنانچه مأموم فور عمل به وظيفه فرادى نکند نمازش باطل است

مسأله 1436 :

واجب است بين جاى سجده مأموم وجاى ايستادن امام بيشتر از يک متر فاصله نباشد وکمتر از آن مانعى ندارد ، ونيز اگر انسان به واسطه مأمومى که جلوى او ايستاده به امام متصل باشد ، بايد فاصله جاى سجده اش از جاى ايستادن دو بيشتر از يک متر نباشد وبهتر است که جاى سجده مأموم با جاى کسى که جلوى او ايستاده ، هيچ فاصله نداشته باشد

مسأله 1437 :

اگر مأموم به واسطه کسى که طرف راست يا چپ او اقتدا کرده به امام متصل باشد واز جلو به امام متصل نباشد ، بايد کسى که در طرف راست يا چپ او اقتدا کرده بيشتر از يک متر فاصله نداشته باشد

مسأله 1438 :

اگر در نماز بين مأموم وامام ، يا بين مأموم وکسى که مأموم به واسطه او به امام متصل است ، بيشتر از يک متر فاصله پيدا شود ، چنانچه فور عمل به وظيفه فرادى نکند نمازش باطل است

مسأله 1439 :

اگر نماز همه کسانى که در صف جلو هستند تمام شود ، يا همه نيت فرادى نمايند ، چنانچه کسانى که در صف بعد ايستاده اند فور عمل به وظيفه فرادى نمايند نماز صف بعد صحيح است ودر غير اين صورت نماز صف بعد باطل است

مسأله 1440 :

اگر در رکعت دوم اقتدا کند لازم نيست حمد وسوره بخواند

ومستحب است قنوت وتشهد را با امام بخواند واحتياط واجب آن است که موقع خواندن تشهد دست وسينه پا را به زمين بگذارد وزانوها را بلند کند وبايد بعد از تشهد با امام برخيزد و حمد واحتياطا سوره را بخواند واگر براى سوره وقت ندارد ، حمد را تمام کند ودر رکوع يا سجده خود را به امام برساند

ولى اگر در رکوع به امام نرسد ودر سجده به امام برسد ، بهتر است که قصد فرادى بنمايد

مسأله 1441 :

اگر موقعى که امام در رکعت دوم نماز چهار رکعتى است اقتدا کند بايد در رکعت دوم نمازش که رکعت سوم امام است بعد از دو سجده بنشيند وتشهد را به مقدار واجب بخواند وبرخيزد وتسبيحات اربعه را ، يک مرتبه بگويد ودر رکوع يا سجده خود را به مام برساند

مسأله 1442 :

اگر امام در رکعت سوم يا چهارم باشد ومأموم بداند که اگر اقتدا کند وحمد را بخواند به رکوع امام نمى رسد ، بنابر احتياط واجب بايد صبر کند تا امام به رکوع رود ، بعد اقتدا نمايد

مسأله 1443 :

اگر در رکعت سوم يا چهارم امام اقتدا کند ، بايد حمد واحتياطا سوره را بخواند واگر براى سوره وقت ندارد ، بايد حمد را تمام کند ودر رکوع يا سجده خود را به امام برساند ، ولى اگر در رکوع به امام نرسد ، بهتر است که قصد فرادى بنمايد

مسأله 1444 :

کسى که مى داند اگر سوره يا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمى رسد چنانچه عمد سوره يا قنوت را بخواند وبه رکوع نرسد اگر چه نمازش صحيح است ولى گناه کرده

مسأله 1445 :

کسى که اطمينان دارد که اگر سوره را شروع کند يا تمام نمايد به رکوع امام مى رسد ، بهتر است که سوره را شروع کند ، يا اگر شروع کرده تمام نمايد

مسأله 1446 :

کسى که يقين دارد ، اگر سوره را بخواند به رکوع امام مى رسد چنانچه سوره را بخواند وبه رکوع نرسد نمازش صحيح است

مسأله 1447 :

اگر امام ايستاده باشد ومأموم نداند که در کدام رکعت است مى تواند اقتدا کند ، ولى بايد قرائت را به قصد قربت بخواند واگر چه بعد بفهمد که امام در رکعت اول يا دوم بوده ، نمازش صحيح است

مسأله 1448 :

اگر به خيال اينکه امام در رکعت اول يا دوم است حمد وسوره نخواند وبعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوم يا چهارم بوده ، نمازش صحيح است

ولى اگر پيش از رکوع بفهمد ، بايد قرائت را بخواند واگر وقت ندارد ، فقط حمد را بخواند ودر رکوع يا سجده خود را به امام برساند يا قصد فرادى بنمايد واحوط قصد فرادى است

مسأله 1449 :

اگر به خيال اينکه امام در رکعت سوم يا چهارم است حمد وسوره بخواند وپيش از رکوع يا بعد از آن بفهمد که در رکعت اول يا دوم بوده نمازش صحيح است ، واگر در بين حمد وسوره بفهمد ، لازم نيست آنها را تمام کند

مسأله 1450 :

اگر موقعى که مشغول نماز مستحبى است جماعت برپا شود ، چنانچه اطمينان ندارد که اگر نماز را تمام کند به جماعت برسد ، مستحب است نماز را رها کند ومشغول نماز جماعت شود

بلکه اگر اطمينان نداشته باشد که به رکعت اول برسد مستحب است به همين دستور رفتار نمايد

مسأله 1451 :

اگر موقعى که مشغول نماز سه رکعتى يا چهار رکعتى است جماعت برپ شود چنانچه به رکوع رکعت سوم نرفته واطمينان ندارد که اگر نماز را تمام کند به جماعت برسد مستحب است به نيت نماز مستحبى نماز را دو رکعتى تمام کند وخود را به جماعت برساند

مسأله 1452 :

اگر نماز امام تمام شود ومأموم مشغول تشهد يا سلام اول باش لازم نيست نيت فرادى کند

مسأله 1453 :

کسى که يک رکعت از امام عقب مانده مى تواند به جماعت ادامه دهد تا امام سلام دهد ومى تواند قصد فرادى نموده نماز را تمام کند

واگر به جماعت ادامه داد ورکعت اول مأموم يا سوم او بود بنابر احتياط واجب بايد وقتى امام تشهد مى خواند انگشتان دست وسينه پا را به زمين بگذارد وزانوها را بلند نگاه دارد تا امام سلام نماز را بدهد وبعد برخيزيد