حديث شريف:
1 - پيامبر خداصلى الله عليه وآله در حديثى فرمود:
"... إنّما الأعمال بالنيّات، ولکلّ امرءٍ ما نوى، فمن غزى ابتغاء ما عنداللَّه فقد وقع أجره على اللَّه، ومن غزى يريد عرض الدنيا أو نوى عقالاً لم يکن له‌إلّا ما نواه"(64).
"همانا حقيقت اعمال، بانيّت، مشخص مى‌شود، وبراى هرکسى همان چيزى‌است که نيت کرده است. پس اگر کسى در جنگ، رضاى خدا را قصد کرده باشد،پاداش او باخدا خواهد بود وکسى که متاع دنيا ياسربند وپابندى )عقال( را خواسته‌باشد، چيزى براى او نيست جز آنچه نيت کرده است."
2 - امام صادق‌عليه السلام فرمود:
"إنّ اللَّه يحشر الناس على نيّاتهم يوم القيامة"(65).
"خداوند در روز قيامت، مردم را براساس نيّت‌هاى شان محشور مى‌کند."
3 - زيد شحام مى‌گويد: به امام صادق‌عليه السلام عرض کردم:
شنيده‌ام شما مى‌فرماييد: نيّت مؤمن بهتر از عمل او مى‌باشد چگونه نيت بهتراز عمل است؟ امام فرمود:
"لأنّ العمل ربّما کان رياءً للمخلوقين، والنيّة خالصة لربّ العالمين،فيعطي عزّ وجلّ على النيّة ما لا يعطي على العمل"(66).
"چون عمل ممکن است از باب ريا براى مخلوق انجام شود اما نيت تنهاوخالص براى پروردگار عالم است. پس خداوند براى نيت مؤمن پاداش مى‌دهدآنچه را که براى عمل او نمى‌دهد."
4 - امام رضاعليه السلام روايت مى‌کند که اميرالمؤمنين على‌عليه السلام مى‌فرمود:
"طوبى لمن أخلص للَّه العبادة والدعاء، ولم يشغل قلبه بما ترى عيناه،ولم ينس ذکر اللَّه بما تسمع اُذناه، ولم يحزن صدره بما اُعطي غيره"(67).
"خوشا به حال کسى که عبادت ودعاى خود را خالص براى خدا انجام دهدودلش را به آنچه چشمانش مى‌بيند، مشغول نگرداند وياد خدا را باآنچه گوشهايش‌مى‌شنود، فراموش نکند وبخاطر آنچه به ديگرى داده شده خود را غمگين ومحزون‌نگرداند."
5 - امام صادق‌عليه السلام روايت مى‌کند که خداوند متعال فرمود:
"أنا خير شريک، من أشرک معي غيري في عمل لم أقبله إلّا ما کان لي‌خالصاً"(68).
"من براى بندگانم بهترين شريک هستم. کسى که در عملش غير مرا با من‌شريک قرار دهد، آن عمل را از او نمى‌پذيرم مگر آنچه براى من خالص باشد."
6 - از امام صادق‌عليه السلام سوال شد درباره شخصى که به نماز واجب‌ايستاده است اما از باب سهو گمان کرده که نمازش نافله است، يااينکه‌به نافله ايستاده اما گمان کرده که واجب است، چه کند؟ امام‌عليه السلام‌فرمود:
"هي على ما افتتح الصلاة عليه"(69).
"نماز او به همان نيّتى است که با آن نماز را آغاز کرده است."
7 - در کتاب حريز آمده است که:
من فراموش کردم که در نماز واجب هستم تا اينکه رکوع کردم ونماز را نمازمستحبّى نيت کردم امام‌عليه السلام فرمود:
"هي التي قمت فيها، إذا کنت قمت وأنت تنوي فريضة، ثمّ دخلک الشکّ‌فأنت في الفريضة، وإن کنت دخلت في النافلة فنويتها فريضة فأنت في‌النافلة، وإن کنت دخلت في فريضة ثمّ ذکرت نافلة کانت عليک، مضيت في‌الفريضة"(70).
"نمازت همان است که از اوّل به نيت آن ايستادى، پس اگر اول نيّت فريضه‌کرده‌اى وبعد شک نموده‌اى، تو در فريضه هستى، واگر اول وارد نافله شده‌اى بعدقصد فريضه کرده‌اى تو در نافله هستى، واگر وارد فريضه شدى بعد به ياد آوردى که‌نافله‌اى برذمه تو باقى مانده است، به فريضه ادامه مى‌دهى."