حديث شريف:
سخن گفتن در اذان واقامه:
1 - امام صادقعليه السلام مىفرمايد:
"لا تتکلّم إذا أقمت الصلاة فإنّک إذا تکلّمت أعدت الإقامة"(24).
"وقتى براى نماز اقامه گفتى، سخن ديگر نگو زيرا اگر سخن گفتى، اقامه رابايد اعاده نمايى."
2 - به امامعليه السلام گفته شد:
"أيتکلّم الرجل في الأذان؟ قال: "لا بأس". قيل: في الإقامة؟قال: "لا"(25).
آيا مرد )شخص( مىتواند در اذان سخن بگويد؟ فرمود: "اشکال ندارد."گفته شد: دراقامه چطور؟ فرمود: "نه."
ايجاد فاصله بين اذان واقامه
3 - امام صادقعليه السلام فرمود:
"إذا قمت إلى صلاة فريضة فأذّن وأقم، وافصل بين الأذان والإقامةبقعود أو بکلام أو بتسبيح"(26).
"وقتى براى اداى نماز واجب ايستادى، اذان واقامه بگو وبين اذان واقامه با يکنشستن يا سخن گفتن يا تسبيح گفتن فاصله بينداز."
4 - اميرالمؤمنينعليه السلام به اصحاب خود مىفرمود:
"مَن سجد بين الأذان والإقامة فقال في سجوده: سَجَدْتُ لَکَ خَاضِعاًخَاشِعاً ذَلِيلاً، يقول اللَّه: ملائکتي، وعزّتي وجلالي لأجعلنّ محبّته في قلوبعبادي المؤمنين، وهيبته في قلوب المنافقين"(27).
"کسى که بين اذان واقامه سجده کند ودر سجده خود بگويد: )سَجَدْتُ لَکَخَاضِعاً خَاشِعاً ذَلِيلاً(، خداوند مىگويد: فرشتگان من! قسم به عزت وجلالم کهمن در دلهاى بندگان مؤمن، محبت او را ودر قلوب منافقان، ترس وهيبت او راقرار خواهم داد."
ايستادن در اقامه
5 - محمّد بن مسلم مىگويد: به امام صادقعليه السلام عرض کردم: مرد)شخص( درحال نشسته اذان مىگويد؟ فرمود:
"نعم، ولا يقيم إلّا وهو قائم"(28).
"بله اشکال ندارد ولى اقامه نگويد مگر اينکه ايستاده باشد."
بر زن لازم نيست
6 - امام صادقعليه السلام فرمود:
"ليس على المرأة أذان ولا إقامة إذا سمعت أذان القبيلة، وتکفيهاالشهادتان، ولکن إن أذّنت وأقامت فهو أفضل"(29).
"زن اگر اذان قبيله را بشنود، اذان واقامه براو نيست وگفتن شهادتين براى اوکفايت مىکند ولى اگر اذان واقامه بگويد بهتر است."
اذان را با صداى بلند بگو واقامه را تند بخوان
7 - معاوية بن وهب مىگويد:
سألت أبا عبداللَّهعليه السلام عن الأذان، فقال: "اجهر به وارفع به صوتک،وإذا أقمت فدون ذلک"(30)، ثمّ قال: "لا، تنتظر بأذانک وإقامتک إلّا دخول وقتالصلاة، واحدر إقامتک حدراً"(31).
از امام صادقعليه السلام درباره اذان پرسيدم، فرمود: "اذان را با صداى بلند بگو امادر اقامه صداى خود را پائينتر کن." سپس فرمود: "براى اذان واقامه خود منتظرهيچ چيز، جز فرارسيدن وقت نماز، مباش واقامه را تند وسريع بخوان."
8 - امامعليه السلام فرمود:
"الأذان ترتيل، والإقامة حدر"(32).
"اذان را باترتيل بايد گفت اما اقامه را بايد سريع خواند."
به پيامبرصلى الله عليه وآله صلوات بفرست:
9 - امام باقرعليه السلام فرمود:
"إذا أذّنت فافصح بالألف والهاء"(33)، "وصلِّ على النبيّصلى الله عليه وآله کلّما ذکرتهأو ذکره ذاکر عندک في أذان أو غيره"(34).
"وقتى اذان گفتى، الف وهاى )اللَّه( را اظهار وآشکار کن." "وهنگاميکه نامپيامبر را بردى ياکسى ديگر در اذان ياغير اذان اسم آن حضرت را برد، براو درود)صلوات( بفرست."
دعا در هنگام اذان
10 - امام صادقعليه السلام فرمود:
"مَن قال حين يسمع أذان الصبح: اللَّهُمَّ إِنّي أَسْأَلُکَ بِإِقْبَالِ نَهارِکَ، وَإِدْبارِلَيْلِکَ، وَحُضُورِ صَلَوَاتِکَ وَأَصْوَاتِ دُعائِکَ أَنْ تَتُوبَ عَلَيَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَوَّابُ الرَّحِيمِ،وقال ذلک حين يسمع أذان المغرب ثمّ مات من يومه أو ليلته مات تائباً"(35).
"کسى که اذان صبح را بشنود وبگويد: اللَّهُمَّ إِنّي أَسْأَلُکَ بِإِقْبَالِ نَهارِکَ، وَإِدْبارِلَيْلِکَ، وَحُضُورِ صَلَوَاتِکَ وَأَصْوَاتِ دُعائِکَ أَنْ تَتُوبَ عَلَيَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَوَّابُ الرَّحِيمِ،ودر هنگام شنيدن اذان مغرب نيز مانند آنرا بگويد، پس در همان روز ياشببميرد، توبه کرده مرده است."
بازگويى اذان
11 - امام باقرعليه السلام فرمود:
"کان رسول اللَّهصلى الله عليه وآله إذا سمع المؤذّن يؤذّن قال مثل ما يقول في کلّشيء"(36).
"پيامبر خداصلى الله عليه وآله وقتى اذان مؤذن را مىشنيد، در هرجمله وفصل اذان آنچه رامؤذن مىگفت، اوهم مانند آنرا تکرار مىکرد."
12 - نيز روايت شده است:
"مَن سمع الأذان فقال کما يقول المؤذّن زيد في رزقه"(37).
"کسى که اذان را بشنود وبگويد آنچه را مؤذن مىگويد، در روزى او افزونمىشود."
روبه قبله کن
13 - از امام صادقعليه السلام سوال شد:
يؤذّن الرجل وهو على غير القبلة؟ فقال: "إذا کان التشهّد مستقبل القبلةفلا بأس"(38).
شخصى اذان مىگويد وروبه قبله نيست؟ فرمود: "اگر روبه قبله )شهادت( راگفته باشد اشکال ندارد."