مقدمه
س . نماز بر چند قسم است؟
ج . بر دو قسم است: واجب و مستحب.
نمازهاى واجب
اما نماز واجب در زمان غيبت امامـ عليه السلام ـ بر پنج قسم است:
اوّل: فرايض پنجگانه يوميّه شبانه روزى.
دوّم: نماز آيات.
سوّم: نماز طواف.
چهارم: نمازى که به اجاره يا نذر يا عهد يا امثال اينها واجب شده باشد.
1 . و در آن مندرج مى شود نماز احتياط؛ و نماز جمعه بنا بر اظهر از وجوب تخييرى در عصر غيبت بدون اشتراط به اقامه فقيه، اگر چه احوط اقامه فقيه است با امکان؛ و اظهر عدم فرق است مطلقا بين عقد و سعى؛ و نماز قضا چه از مکلّفِ به آن راساً، و چه از ولىّ مکلف، و چه از متبرّع به قضاى واجب بر ديگرى؛ و معاده به وجهى؛ و در اين قسم فرقى بين جماعت و قصر و تمام نيست.
1 . به نحو عام از زلزله و کسوفين و غير اينها.
2 . يعنى طواف واجب اصلى در حج يا عمره واجبتين بالاصاله.
پنجم: نماز ميّت.
اما نماز جمعه که جمعى، قِسم على حده قرار داده اند، پس داخل در پنجگانه يوميّه مى باشد.
س . نماز جمعه واجب تخييرى است يا عينى؟
ج . واجب تخييرى است نه عينى.
س . عدد رکعات نمازهاى پنجگانه يوميّه را بيان فرماييد.
ج . عدد رکعات نمازهاى يوميّه،هفده رکعت است که عبارت مى باشند از:دو رکعت نماز صبح؛و نمازظهر چهار رکعت؛و نمازعصر چهار رکعت؛و نماز مغرب سه رکعت؛و نماز عشا چهاررکعت.
و نماز چهار رکعتى، در سفر و در هنگام ترس از دشمن، دو رکعت است.
نمازهاى مستحبّى
قسم دوم: در نماز مستحبّى است و آن بسيار است ولکن اقتصار مى شود به [ بيان [نافله نمازهاى يوميّه شبانه روزى که آنها را «رواتب» مى نامند؛ پس هشت رکعت نافله ظهر که پيش از نماز ظهر بايد کرد؛ و هشت رکعت نافله عصر است که پيش از نماز عصر بايد کرد؛ و چهار رکعت نافله مغرب است که بعد از نماز مغرب بايد کرد؛ و دو رکعت نافله عشا است که آن را وتيره مى نامند [ که آن را ] نشسته بعد از نماز عشا بايد کرد و آن يک رکعت محسوب است؛ و هشت رکعت نافله شب است که وقت آن بعد از نصف شب است و هرچند نزديک به صبح باشد بهتر است؛ و دو رکعت نماز «شفع» است که بعد از نماز شب بايد کرد؛ و يک رکعت نماز «وتر» است که بعد از نماز شفع بايد
1 . يعنى استيجار غير قضا که داخل در قسم اوّل بود.
2 . به تفصيلى که در قصر و خوف خواهد آمد، ان شاءاللّه تعالى.
3 . و در سفر، نوافل نمازهاى يوميّه چهار رکعتى، ساقط مى شود. و احتياط در به جا آوردن وتيره است که نافله عشا است به رجاى مطلوبيّت در سفر.
4 . نماز شب يازده رکعت است و ارتباط به فريضه ندارد به خلاف غير آنها. و دو رکعت نماز نافله صبح است که پيش از نماز صبح بايد کرد. و مجموع اينها سى وچهار رکعت است، [ و ] عدد رکعات شبانه روزى با نافله آن پنجاه و يک رکعت مى باشد.و نافله را هر دو رکعتى، به يک سلام اتيان نمايد و اکتفاى به حمد تنها و نخواندن سورة و قنوت مى توان نمود.
س . نماز عيد قربان و عيد رمضان واجب است يا نه؟
ج . در عصر امامـ عليه السلام ـ يا نايب خاصّ، واجب است امّا در اين عصر مستحبّ است.
1 . و خواهد آمد که قنوت مستحب است در فريضه ايضاً.
2 . به نحوى که در محلش مذکور مى شود.