قرائت
مسأله 979 :
در رکعت اول ودوم نمازهاي واجب يوميه ، انسان بايد اول حمد و بعد از آن يک سورة تمام ، بخواند .
مسأله 980 :
ا گر وقت نماز تنگ باشد ، يا انسان ناچار شود که سوره را نخواند ، مثلاً بترسد که اگر سوره ها را بخواند ، دزد يا درنده ، يا چيزديگري به او صدمه بزند ، نبايد سوره را بخواند و اگر در کاري عجله داشته باشد ، مي تواند سوره را نخواند .
مسأله 981 :
اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند ، نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد ، بايد سوره را رها کند و بعد از خواندن حمد سوره را از اول بخواند .
مسأله 982 :
اگر حمد و سوره با يکي از آنها را فراموش کند و بعد از رسيدن به رکوع بفهمد ، نمازش صحيح است .
مسأله 983 :
اگر پيش از آنکه براي رکوع خم شود ، بفهمد که حمد و سوره را نخوانده ، بايد بخواند و اگر بفهمد سوره را نخوانده ، بايد فقط سوره را بخواند ، ولي اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده ، بايد اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند ،و نيز اگر خم شود و پيش از آنکه به رکوع برسد ، بفهمد حمد و سوره ، يا سورة تنها ، يا حمد تنها را نخوانده ، بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد .
مسأله 984 :
اگر در نماز يکي از چهار سوره اي را که آية سجده دارد و در مسأله 356گفته شد ، عمداً بخواند نمازش باطل است .
مسأله 985 :
اگر اشتباهاً ، مشغول خواندن سوره اي شود که سجدة واجب دارد ، چنانچه پيش از رسيدن به آية سجده بفهمد ، بايد آن سوره را رها کند و سورة ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آية سجده بفهمد ، به همان سوره که خواند ، اکتفا نمايد و بعد از نماز ، سجدة آن را به جا آورد .
مسأله 986 :
اگر در نماز آية سجده را بشنود ، نماز خود را تمام کند و بعد از نماز ، سجده را به جا آورد .
مسأله 987 :
در نماز مستحبي خواندن سوره لازم نيست ، اگر چه آن نماز به واسطة نذر کردن واجب شده باشد ، ولي در بعضي از نمازهاي مستحبي مثل نماز وحشت که سورة مخصوصي دارد ، اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار کرده باشد ، بايد همان سوره را بخواند .
مسأله 988 :
در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اول بعد از حمد ، سورة جمعه و در رکعت دوم بعد از حمد ، سورة منافقين بخواند و اگر مشغول يکي از اينها شود ، بنابر احتياط واجب نمي تواند آن را رها کند و سورة ديگر بخواند .
مسأله 989 :
اگر بعد از حمد مشغول خواندن سورة قُل هوَ اللهُ احدٌ يا سورة قُل يا ايَها الکافرينَ شود ، نمي تواند آن را رها کند و سورة ديگر بخواند ولي در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روي فراموشي بجاي سورة جمعه و منافقين يکي از اين دو سوره را بخواند ، تا به نصف نر سيده مي تواند آن را رها کند و سورة جمعه و منافقين را بخواند .
مسأله 990 :
اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمداً سوره قُل هُو اللهُ احدٌ يا سورة قُل يا ايَها الکافرونَ بخواند ، اگر چه به نصف نرسيده باشد ، بنابر احتياط واجب نمي تواند رها کند و سورة جمعه و منافقين را بخواند .
مسأله 991 :
اگر در نماز ، غير سوره قُل هُو اللهُ احدٌ و قُل يا ايَها الکافرونَ سورة ديگري بخواند ، تا به نصف نرسيده مي تواند رها کند و سوره ديگر بخواند .
مسأله 992 :
اگر مقداري از سوره را فراموش کند يا از روي ناچاري ، مثلاً به واسطة تنگي وقت يا جهت ديگر نشود آن را تمام نمايد ، مي تواند آن سوره را رها کند و سورة ديگر بخواند ، اگر چه از نصف گذشته باشد ، يا سوره اي را که مي خواند ، قُل هُو اللهُ احدٌ يا قُل يا ايُها الکافرونَ باشد .
مسأله 993 :
برمرد واجب است حمد و سورة نماز صبح ومغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سورهنماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند .
مسأله 994 :
مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد که تمام کلمات حمد و سوره ، حتي حرف آخر آنها را بلند بخواند .
مسأله 995 :
زن مي تواند حمد و سورة نماز صبح و مغرب . عشا را بلند يا آهسته بخواند ، ولي اگر نا محرم صدايش را بشنود ، بنابراحتياط واجب بايد آهسته بخواند .
مسأله 996 :
اگر در جائي که بايد نماز را بلند خواند ، عمداً بلند بخواند ، نمازش باطل است ولي اگر از روي فراموشي يا ندانستن مسأله باشد صحيح است و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده ، لازم نيست مقداري را که خوانده دوباره بخواند .
مسأله 997 :
اگر کسي در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش را بلند کند ، مثل آنکه آنها را با فرياد بخواند ، نمازش باطل است .
مسأله 998 :
انسان بايد بگيرد که غلط نخواند و کسي که به هيچ قسم نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد ، بايد هر طور که مي تواند بخواند و احتياط مستحب آن است که نماز را به جماعت به جا آورد .
مسأله 999 :
کسي که حمد و سوره و چيزهاي ديگر نماز را به خوبي نمي داند و مي تواند ياد بگيرد ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد ، بايد بگيرد و اگر وقت تنگ است ، بنابر احتياط واجب بايد نمازش را به جماعت بخواند ، مگر اينکه بر او خرج و مشقت باشد .
مسأله 1000 :
بهتر آن است که براي ياد دادن واجبات نماز مزد نگيرند ، ولي براي ياد دادن مستحبات آن مزد گرفتن بدون اشکال است
مسأله 1001 :
اگر يکي از کلمات حمد يا سوره را نداند ، يا عمداً آن را نگويد يا به جاي حرفي حرف ديگر بگويد ، مثلاً به جاي ( ض ) ( ظ ) بگويد يا جائي که بايد بدون زير و زبر خوانده شود ، زير وزبر بدهد ، يا تشديد را نگويد ، نماز او باطل است .
مسأله 1002 :
اگر انسان کامه اي را صحيح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده ، احتياط واجب آن است که دوباره بخواند و اگر وقت گذشته ، قضا نمايد .
مسأله 1003 :
اگر زير وزبر کلمه اي را نداند ، بايد ياد بگيرد ، ولي اگر کلمه اي را که وقف کردن آخر آن جائز است هميشه وقف کند ، يادگرفتن زير و زبر آن لازم نيست و نيز ا گر نداند مثلاً کلمه اي به ( س ) است يا به ( ص ) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند ، مثل آنکه در اهدنا الصراط المستقيم ، مستقيم را يک مرتبه با سين و يک مرتبه با صاد بخواند نمازش باطل است ، مگر انکه هر دو جور قرائت شده باشد و به اميد رسيدن به واقع بخواند .
مسأله 1004 :
اگر در کلمه اي ( واو ) باشد و حرف قبل از ( واو ) در آن کلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از ( واو ) در آن کلمه همزه ( ء ) باشد ، مثل کلمة سوء بايد آن ( واو ) را مد بدهد ، يعني آن ر ا بکشدو همچنين اگر در کلمه اي ( الف ) باشد و حرف قبل از ( الف ) در آن کلمه زبرداشته باشد و حرف بعد از (الف) درآن کلمه همزه باشد ، مل ( جاء )بايد(الف) آن را بکشد و نيز اگر در کلمهاي ( ي ) باشد و حرف پيش از ( ي ) در آن کلمه زيرداشته باشد و حرف بعد از ( ي ) در آن کلمه همزه باشد ، مثل ( جي ء ) بايد ( ي) را با مد بخواند و اگر بعد از اين ( و او ) و ( الف ) و ( ي) به جاي همزه ( ء ) حرفي باشد که ساکن است يعني زير وزبر و پيش ندارد باز هم بايد اين سه حرف را با مد بخواند ، مثلاً در ولا الضالين که بعد از ( الف ) حرف ( لام ) ساکن است بايد ( الف ) آن را با مد بخواند . و چنانچه به دستوري که گفته شد رفتار نکند احتياط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند .
مسأله 1005 :
احتياط واجب آن است که در نماز ، وقف به حرکت و وصل به سکون ننمايد و معني وقف به حرکت آن است که زير يا زبر يا پيش آخر کلمه اي را بگويد و بين آن کلمه و کلمة بعدش فاصله دهد . مثلاً بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و
بعد قدري فاصله دهد و بگويد مالک يوم الدين . و معني وصل به سکون آن است که زير يا زبر يل پيش کلمه اي را نگويد و آن کلمه را به کلمة بعد بچسباند مثل آنکه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد و فوراً مالک يوم الدين را بگويد .
مسأله 1006 :
در رکعت سوم و چهارم نماز مي تواند فقط يک حمد بخواند يا سه مرتبه تسبيحات اربعه بگويد سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر و اگر يک مرتبه هم تسبيحات اربعه بگويد کافي است و مي تواند در يک رکعت حمد و در رکعت ديگر تسبيحات بگويد و بهتر است در هر دو رکعت تسبيحات بخواند .
مسأله 1007 :
در تنگي وقت بايد تسبيحات اربعه را يک مرتبه بگويد .
مسأله 1008 :
بر مرد و زن واجب است که در رکعت سوم و چهارم نماز ، حمد يا تسبيحات را آهسته بخواند .
مسأله 1009 :
اگر در رکعت سوم يا چهارم حمد خواند ، بنابر احتياط واجب بسم الله آن را آهسته بگويد .
مسأله 1010 :
کسي که نمي تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند بايد در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند .
مسأله 1011 :
اگر در دو رکعت اول نماز به خيال اينکه دو رکعت آخر است تسبيحات بگويد ، چنانچه پيش از رکوع بفهمد ، بايد حمد و سوره را بخواند و اگر در رکوع بفهمد ، نمازش صحيح است .
مسأله 1012 :
اگر در دو رکعت آخر نماز به خيال اينکه در دو رکعت اول است حمد بخواند ، يا در دو رکعت اول نماز با اينکه گمان مي کرده در دو کعت آخر است حمد بخواند چه پيش از رکوع بفهمد چه بعد از آن ، نمازش صحيح است .
مسأله 1013 :
اگر در رکعت سوم يا چهارم مي خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد ، يا مي خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد ، بايد آن را رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند . ولي اگر دعادتش خواندن چيزي بوده ه به زبانش آمده و در خزانة قلبش آن را قصد داشته ، مي تواند همان را تمام کند و نمازش صحيح است .
مسأله 1014 :
کسي که عادت دارد در رکعت سوم وچهارم تسبيحات بخواند اگر بدون قصد مشغول خواندن حمد شود بايد آن را رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند .
مسأله 1015 :
در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار کند ، مثلاً بگويد استغفر الله ربي و اتوب اليه يا بگويد : اللهم اغفرلي ، و اگر به گمان آنکه حمد يا تسبيحات را گفته مشغول گفتن استغفار شود و شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا ننمايد ولي اگر نمازگزار پيش از خم شدن براي رکوع در حالي که مشغول گفتن استغفار نيست ، شک کند حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند .
مسأله 1016 :
اگر در رکوع رکعت سوم يا چهارم يا در حال رفتن به رکوع شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا نکند .
مسأله 1017 :
هر گاه شک کند که آيه يا کلمه اي را درست گفته يا نه ، اگر به چيز ي که بعد از آن است مشغول نشده ، بايد آن آيه يا کلمه را به طور صحيح بگويد و اگر به چيزي که بعد از آن است مشغول شده ، چنانچه آن چيز رکن باشد مثل آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند ، واگر رکن نباشد ، مثلاً موقع گفتن ( الله الصمد ) شک کند که ( قل هو الله احد ) را درست گفته يا نه ، باز هم مي تواند به شک خود اعتنا نکند ، ولي اگر احتياطا آن آيه يا کلمه را به طور صحيح بگويد اشکال ندارد ، و اگر چند مرتبه هم شک کند ، مي تواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد ، بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند .
مسأله 1018 :
مستحب است در رکعت اول ، پيش از خواندن حمد بگويد اعوذ بالله من الشيطان الرجيم و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر ( بسم الله ) را بلند بگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقفکند ، يعني آن را به آية بعد بچسباند ، و در
حال خواندن حمد و سوره به معناي آيه توجه داشته باشد . اگر نماز را به جماعت مي خواند ، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادي مي خواند ، بعد از آنکه حمد خودش تمام شد ، بگويد الحمدلله رب العالمين . بعد از خواندن سورة قل هو الله احد يک يا دو سه مرتبه کذلک الله ربي يا سه مرتبه کذلک الله ربنا بگويد ، بعد از خواندن سوره کمي صبر کند بعد تکبير پيش از رکوع را بگويد يا قنوت را بخواند .
مسأله 1019 :
مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول ، سورة انا انزلناه و در رکعت دوم ، سوره قل هو الله احد را بخواند .
مسأله 1020 :
مکروه است انسان در تمام نماز هاي يک شبانه روز سورة قل هو الله احد را نخواند .
مسأله 1021 :
خواندن سوره قل هو الله به يک نفس مکروه است .
مسأله 1022 :
سوره اي را که در رکعت اول خوانده مکروه است در رکعت دوم بخواند ولي اگر سورة قل قل هو الله احد را در هر دو رکعت بخواند ، مکروه نيست.