قرائت
مساله 978 :
در رکعت اول و دوم نمازهاى واجب يوميه انسان بايد اول حمد و بعد از آن يک سوره تمام بخواند.
مساله 979 :
اگر وقت نماز تنگ باشد يا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلا بترسد که اگر سوره را بخواند دزد يا درنده يا چيز ديگرى به او صدمه بزند، نبايد سوره را بخواند. و اگر در کارى عجله داشته باشد، مى‌تواند سوره را نخواند.
مساله 980 :
اگر عمدا سوره را پيش از حمد بخواند، نمازش باطل است. و اگر اشتباها سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد، بايد سوره را رها کند و بعد از خواندن حمد سوره را از اول بخواند.
مساله 981 :
اگر حمد و سوره يا يکى از آنها را فراموش کند و بعد از رسيدن به رکوع بفهمد، نمازش صحيح است.
مساله 982 :
اگر پيش از آنکه براى رکوع خم شود، بفهمد که حمد و سوره را نخوانده بايد بخواند، و اگر بفهمد سوره را نخوانده بايد فقط سوره را بخواند. ولى اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده، بايد اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند. و نيز اگر خم شود و پيش از آنکه به رکوع برسد بفهمد حمد و سوره يا سوره تنها يا حمد تنها را نخوانده، بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد.
مساله 983 :
اگر در نماز يکى از چهار سوره‌اى را که آيه سجده دارد و در مسأله گفته شد عمدا بخواند، نمازش باطل است.
مساله 984 :
اگر اشتباها مشغول خواندن سوره‌اى شود که سجده واجب دارد، چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد، بايد آن سوره را رها کند و سوره ديگر بخواند. و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد، بايد در بين نماز با اشاره سجده آن را بجا آورد و به همان سوره که خوانده اکتفا نمايد.
مساله 985 :
اگر در نماز آيه سجده را بشنود و به اشاره سجده کند، نمازش صحيح است.
مساله 986 :
در نماز مستحبى خواندن سوره لازم نيست، اگر چه آن نماز به واسطه نذر کردن واجب شده باشد. ولى در بعضى از نمازهاى مستحبى مثل نماز وحشت که سوره مخصوصى دارد، اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار کرده باشد، بايد همان سوره را بخواند.
مساله 987 :
در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه، مستحب است در رکعت اول بعد از"حمد" سوره " جمعه"، و در رکعت دوم بعد از "حمد" سوره "منافقين" بخواند. واگر مشغول يکى از اينها شود، بنابر احتياط واجب نمى‌تواند آن را رها کند و سوره ديگر بخواند.
مساله 988 :
اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره "قل هو الله احد" يا سوره "قل يا ايها الکافرون" شود، نمى‌تواند آن را رها کند و سوره ديگر بخواند. ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روى فراموشى به جاى سوره "جمعه" و "منافقين" يکى از اين دو سوره را بخواند، تا به نصف نرسيده مى‌تواند آن را رها کند و سوره"جمعه" و "منافقين" را بخواند.
مساله 989 :
اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمدا سوره "قل هو الله احد"يا سوره "قل يا ايها الکافرون" بخواند، اگر چه به نصف نرسيده باشد، بنابر احتياط واجب نمى‌تواند رها کند و سوره "جمعه" و "منافقين" را بخواند.
مساله 990 :
اگر در نماز غير سوره "قل هو الله احد" و "قل يا ايها الکافرون" سوره ديگرى بخواند، تا به نصف نرسيده مى‌تواند رها کند و سوره ديگر بخواند.
مساله 991 :
اگر مقدارى از سوره را فراموش کند يا از روى ناچارى مثلا به واسطه تنگى وقت‌يا جهت ديگر نشود آن را تمام نمايد، مى‌تواند آن سوره را رها کند و سوره ديگر بخواند، اگر چه از نصف گذشته باشد يا سوره‌اى را که مى‌خوانده "قل هو الله احد" يا "قل يا ايها الکافرون" باشد.
مساله 992 :
بر مرد واجب است‌حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند. و بر مرد و زن واجب است‌حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند.
مساله 993 :
مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد که تمام کلمات حمد و سوره حتى حرف آخر آنها را بلند بخواند.
مساله 994 :
زن مى‌تواند حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند يا آهسته بخواند.ولى اگر نامحرم صدايش را بشنود، بنابر احتياط واجب بايد آهسته بخواند.
مساله 995 :
اگر در جايى که بايد نماز را بلند بخواند عمدا آهسته بخواند، يا در جايى که بايد آهسته خواند عمدا بلند بخواند، نمازش باطل است. ولى اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله باشد، صحيح است. و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده، لازم نيست مقدارى را که خوانده دوباره بخواند.
مساله 996 :
اگر کسى در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش را بلند کند، مثل آنکه آنها را با فرياد بخواند، نمازش باطل است.
مساله 997 :
انسان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند. و کسى که به هيچ قسم نمى‌تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور که مى‌تواند بخواند، و احتياط مستحب آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.
مساله 998 :
کسى که حمد و سوره و چيزهاى ديگر نماز را به خوبى نمى‌داند و مى‌تواند ياد بگيرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، بايد ياد بگيرد و اگر وقت تنگ است، بنابر احتياط واجب در صورتى که ممکن باشد بايد نمازش را به جماعت بخواند.
مساله 999 :
احتياط واجب آن است که براى ياد دادن واجبات نماز مزد نگيرد، ولى براى مستحبات آن اشکال ندارد.
مساله 1000 :
اگر يکى از کلمات حمد يا سوره را نداند، يا عمدا آن را نگويد، يا بجاى حرفى، حرف ديگر بگويد مثلا به جاى ض،ظ بگويد، يا جايى که بايد بدون زير و زبر خوانده شود زير و زبر بدهد، يا تشديد را نگويد، نماز او باطل است.
مساله 1001 :
اگر انسان کلمه‌اى را صحيح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده لازم نيست دوباره نماز را بخواند و يا اگر وقت گذشته قضا نمايد.
مساله 1002 :
اگر زير و زبر کلمه‌اى را نداند بايد ياد بگيرد، ولى اگر کلمه‌اى را که وقف کردن آخر آن جايز است هميشه وقف کند ياد گرفتن زير و زبر آن لازم نيست و نيز اگر نداند مثلا کلمه‌اى به س است‌يا به ص بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند، مثل آن که در "اهدنا الصراط المستقيم"، "مستقيم"را يک مرتبه با "سين" و يک مرتبه با "صاد" بخواند نمازش باطل است، مگر آنکه هر دو جور قرائت‌شده باشد و به اميد رسيدن به واقع بخواند.
مساله 1003 :
اگر در کلمه‌اى "واو" باشد و حرف قبل از "واو" در آن کلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از "واو" در آن کلمه همزه ء باشد مثل کلمه "سوء" بهتر است آن "واو" را مد بدهد، يعنى آن را بکشد و همچنين اگر در کلمه‌اى "الف"باشد و حرف قبل از "الف" در آن کلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از "الف" در آن کلمه همزه باشد مثل "جاء"، بهتر است "الف" آن را بکشد و نيز اگر در کلمه‌اى ى باشد و حرف پيش از ى در آن کلمه زير داشته باشد و حرف بعد از ى‌در آن کلمه همزه باشد مثل "جى‌ء"، بهتر آن است ى را با مد بخواند و اگر بعداز اين "واو" و "الف" و ى بجاى همزه ء حرفى باشد که ساکن است، يعنى زير و زبر و پيش ندارد باز هم بهتر آن است اين سه حرف را با مد بخواند، مثلا در"و لا الضالين" که بعد از "الف" حرف "لام" ساکن است ، بهتر آن است "الف" آن را با مد بخواند.
مساله 1004 :
احتياط مستحب آن است که در نماز، وقف به حرکت و وصل به سکون ننمايد. و معنى وقف به حرکت آن است که زير يا زبر يا پيش آخر کلمه‌اى را بگويدو بين آن کلمه و کلمه بعدش فاصله دهد. مثلا بگويد "الرحمن الرحيم" و ميم "الرحيم"را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهد و بگويد: "مالک يوم الدين". و معنى وصل به سکون آن است که زير يا زبر يا پيش کلمه‌اى را نگويد و آن کلمه را به کلمه بعد بچسباند، مثل آنکه بگويد : "الرحمن الرحيم" و ميم "الرحيم" را زير ندهد و فورا"مالک يوم الدين" را بگويد.
مساله 1005 :
در رکعت‌سوم و چهارم نماز مى‌تواند فقط يک حمد بخواند يا سه مرتبه تسبيحات اربعه بگويد، يعنى سه مرتبه بگويد: "سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر"، و اگر يک مرتبه هم تسبيحات اربعه را بگويد کافى است. و مى‌تواند در يک رکعت‌حمد، و در رکعت ديگر تسبيحات بگويد، و بهتر است در هر دو رکعت تسبيحات بخواند.
مساله 1006 :
در تنگى وقت بايد تسبيحات اربعه را يک مرتبه بگويد.
مساله 1007 :
بر مرد و زن واجب است که در رکعت‌سوم و چهارم نماز، حمد يا تسبيحات را آهسته بخوانند.
مساله 1008 :
اگر در رکعت‌سوم و چهارم حمد بخواند، بنابر احتياط واجب بايد "بسم الله" آن را هم آهسته بگويد.
مساله 1009 :
کسى که نمى‌تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند، بايد در رکعت‌سوم و چهارم حمد بخواند.
مساله 1010 :
اگر در دو رکعت اول نماز به خيال اين که دو رکعت آخر است تسبيحات بگويد، چنانچه پيش از رکوع بفهمد، بايد حمد و سوره را بخواند و اگر در رکوع يا بعد از رکوع بفهمد، نمازش صحيح است.
مساله 1011 :
اگر در دو رکعت آخر نماز به خيال اينکه در دو رکعت اول است‌حمد بخواند، يا در دو رکعت اول نماز با اينکه گمان مى‌کرده در دو رکعت آخر است‌حمد بخواند، چه پيش از رکوع بفهمد چه بعد از آن، نمازش صحيح است.
مساله 1012 :
اگر در رکعت‌سوم يا چهارم مى‌خواست‌حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد يا مى‌خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد بايد آن را رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند ولى اگر عادتش خواندن چيزى بوده که به زبانش آمده و در خزانه قلبش آن را قصد داشته مى‌تواند همان را تمام کند و نمازش صحيح است.
مساله 1013 :
کسى که عادت دارد در رکعت‌سوم و چهارم تسبيحات بخواند اگر بدون قصد مشغول خواندن حمد شود بايد آن را رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند.
مساله 1014 :
در رکعت‌سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار کند، مثلا بگويد: " استغفر الله ربى و اتوب اليه" يا بگويد: "اللهم اغفر لى". و اگر به گمان آنکه حمد يا تسبيحات را گفته، مشغول گفتن استغفار شود و شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه، بايد به شک خود اعتنا ننمايد. ولى اگر نمازگزار پيش از خم شدن براى رکوع در حالى که مشغول گفتن استغفار نيست، شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند.
مساله 1015 :
اگر در رکوع رکعت‌سوم يا چهارم يا در حال رفتن به رکوع شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند.
مساله 1016 :
هرگاه شک کند که آيه يا کلمه‌اى را درست گفته يا نه، اگر به‌چيزى که بعد از آن است مشغول نشده، بايد آن آيه يا کلمه را به طور صحيح بگويد. واگر به چيزى که بعد از آن است مشغول شده، چنانچه آن چيز رکن باشد مثل آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند. و اگر رکن نباشد، مثلا موقع گفتن "الله الصمد" شک کند که "قل هو الله احد"را درست گفته يا نه، باز هم مى‌تواند به شک خود اعتنا نکند. ولى اگر احتياطا آن آيه يا کلمه را به طور صحيح بگويد، اشکال ندارد. و اگر چند مرتبه هم شک کند،مى‌تواند چند بار بگويد. اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد، بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند.
مساله 1017 :
مستحب است در رکعت اول پيش از خواندن حمد بگويد: "اعوذ بالله من الشيطان الرجيم" و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر "بسم الله" را بلند بگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف کند، يعنى آن آيه را به آيه بعد نچسباند، و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته و اگر فرادى مى‌خواند بعد از آنکه حمد خودش تمام شد بگويد: "الحمد لله رب العالمين". بعد از خواندن سوره "قل هو الله احد" يک يا دو يا سه مرتبه "کذلک الله ربى" يا سه مرتبه"کذلک الله ربنا" بگويد، بعد از خواندن سوره کمى صبر کند و بعد تکبير پيش از رکوع را بگويد يا قنوت را بخواند.
مساله 1018 :
مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول سوره "انا انزلناه" و در رکعت دوم سوره "قل هو الله احد" را بخواند.
مساله 1019 :
مکروه است انسان در تمام نمازهاى يک شبانه روز سوره "قل هو الله احد" را نخواند.
مساله 1020 :
خواندن سوره "قل هو الله احد" به يک نفس مکروه است.
مساله 1021 :
سوره‌اى را که در رکعت اول خوانده، مکروه است در رکعت دوم بخواند،ولى اگر سوره " قل هو الله احد" را در هر دو رکعت بخواند مکروه نيست.