قرائت
مسأله 987 :
در رکعت اول و دوم نمازهاى واجب يوميه انسان بايد، اول حمد و بعد از آن يک سوره تمام
بخواند .
مسأله 988 :
اگر وقت نماز تنگ باشد، يا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلاً بترسد که اگرسوره را بخواند،
دزد يا درنده ياچيز ديگرى به او صدمه بزند، نبايد سوره را بخواند.
مسأله 989 :
اگر عمداً سوره راپيش از حمد بخواند نمازش باطل است، و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد
بخواند ودر بين آن يادش بيايد، بايد سوره را رها کند و بعد از خواندن حمد سوره رااز اول بخواند.
مسأله 990 :
اگر حمد و سوره يا يکى از آنها رافراموش کند و بعد از رسيدن به رکوع بفهمد، نمازش صحيح
است .
مسأله 991 :
اگرپيش از آنکه براى رکوع خم شود، بفهمد که حمد و سوره را نخوانده بايد بخواند، و اگر بفهمد
سوره را نخوانده بايد فقط سوره را بخواند، ولى اگر بفهمد حمد تنها رانخوانده بايد اول حمد و بعد از آن دوباره سوره
را بخواند، و نيز اگر خم شود و پيش از آنکه به رکوع برسد، بفهمد حمد و سوره ياسوره تنها ياحمد تنها را نخوانده ،
بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد .
مسأله 992 :
اگر درنماز يکى از چهار سوره اى راکه آيه سجده دارد و در مسأله 361 گفته شد، عمداًبخواند،
نمازش باطل است .
مسأله 993 :
اگراشتباهاًمشغول خواندن سوره اى شود که سجده واجب دارد چنانچه پيش از رسيدن به آيه
سجده بفهمد، بايد آن سوره رارها کند و سوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد، مى تواند سوره
راتمام کند و احتياطاً در حال نماز بدل از سجده تلاوت ايماء کند و بعد از نماز سجده آنرا بجا آورد.
مسأله 994 :
اگردر نماز آيه سجده رابشنود، نمازش صحيح است و بايدبعد از نماز سجده آنرا بجاآورد. و در بين
نماز هم احتياطاً باسر اشاره نمايد.
مسأله 995 :
در نماز مستحبى خواندن سوره لازم نيست، اگر چه آن نماز بواسطه نذر کردن واجب شده باشد،
ولى در بعضى از نمازهاى مستحبى مثل نماز وحشت که سوره مخصوصى دارد، اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار
کرده باشد بايد همان سوره را بخواند.
مسأله 996 :
درنماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه، مستحب است در رکعت اول بعد از حمد، سوره جمعه
ودر رکعت دوم بعد از حمد، سوره منافقين بخواند و اگر مشغول يکى از اينها شود، بنابر احتياط واجب نمى تواند آنرا
رها کند و سوره ديگر بخواند.
مسأله 997 :
اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره قل هو الله احد يا سوره قل يا ايها الکافرون شود ولو به گفتن
بسم الله آنها نمى تواندآنرا رها کند و سوره ديگربخواند، ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روى فراموشى
بجاى سوره جمعه و منافقين يکى از اين دو سوره رابخواند، تا به نصف نرسيده مى تواند آنرا رها کند و سوره جمعه و
منافقين رابخواند.
مسأله 998 :
اگر در نماز جمعه يانماز ظهر روز جمعه عمداً سوره قل هو الله أحد يا سوره قل ياايها الکافرون
بخواند، اگر چه به نصف نرسيده باشد، بنابراحتياط واجب نمى تواند رهاکند و سوره جمعه و منافقين رابخواند.
مسأله 999 :
اگر در نماز، غير از سوره قل هو الله احد و قل ياايها الکافرون، سوره ديگرى بخواند، تا به نصف
نرسيده مى تواند رها کند و سوره ديگر بخواند.
مسأله 1000 :
اگر مقدارى از سوره را فراموش کند، يا از روى ناچارى، مثلاً بواسطه تنگى وقت يا جهت ديگر
نشود آنرا تمام نمايد مى تواند آن سوره را رها کند و سوره ديگر بخواند، اگر چه از نصف گذشته باشد، يا سوره اى راکه
مى خوانده قل هو الله احد، يا قل يا ايها الکافرون باشد.
مسأله 1001 :
بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشاء رابلند بخواند ، و بر مرد و زن
واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند مگر نماز ظهر روز جمعه که مخير است .
مسأله 1002 :
مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشاء مواظب باشد که تمام کلمات حمد وسوره حتى حرف
آخر آنها را بلند بخواند.
مسأله 1003 :
زن مى تواند حمد وسوره نماز صبح ومغرب و عشاء رابلنديا آهسته بخواند، ولى اگر نامحرم
صدايش را بشنود، بنابر احتياط واجب بايد آهسته بخواند.
مسأله 1004 :
اگر در جائى که بايد نماز رابلند خواند، عمداً آهسته بخواند يا در جائى که بايد آهسته خواند،
عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است. ولى اگر از روى فراموشى يا ندانستن حکم مسأله باشد و توجه به سوال و ياد
گرفتن آن نداشته باشد صحيح است، و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده لازم نيست مقدارى راکه
خوانده دو باره بخواند.
مسأله 1005 :
اگر کسى در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش رابلند کند، مثل آنکه آنها رابا فرياد
بخواند، نمازش باطل است.
مسأله 1006 :
انسان بايد نماز راياد بگيرد که غلط نخواند، و کسى که به هيچ قسم نمى تواند صحيح آنرا ياد
بگيرد، بايد هر طور که مى تواند بخواند. و احتياط مستحب آنست که نماز را به جماعت بجا آورد.
مسأله 1007 :
کسى که حمد و سوره و چيزهاى ديگر نماز را بخوبى نمى داند و مى تواند ياد بگيرد، چنانچه
وقت نماز وسعت دارد بايد ياد بگيرد، و اگر وقت تنگ است، بنابر احتياط واجب در صورتى که ممکن باشد، بايد
نمازش را به جماعت بخواند.
مسأله 1008 :
مشهور بين علماء آنست که مزد گرفتن براى ياد دادن واجبات نماز حرام است و ما در ادله آن
اشکال نموديم ولى براى مستحبات آن اشکال ندارد.
مسأله 1009 :
اگر يکى از کلمات يا سوره رانداند ، يا عمداًآنرا نگويد يا بجاى حرفى حرف ديگر بگويد مثلا
بجاى (ض ) (ظ) بگويد ، يا جائى که بايد بدون زير و زبر خوانده شود زير و زبر بدهد يا تشديد رانگويد نماز او باطل
است اگر مقصر باشد.
مسأله 1010 :
اگر انسان کلمه اى را صحيح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده، بايد
دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد اگر کوتاهى در ياد گرفتن نموده.
مسأله 1011 :
اگر زير و زبر کلمه اى را نداند، يا نداند مثلاً کلمه اى به (س) است يا به(ص) بايد ياد بگيرد و
چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند، مثل آنکه در أهدناالصراط المستقيم، مستقيم را يک مرتبه با سين و يک مرتبه با صاد
بخواند، نمازش باطل است.
مسأله 1012 :
اگر در کلمه اى واو و حرف قبل از واو در آن کلمه پيش داشته باشد و حرف بعد از واو در آن کلمه
همزه(ء) باشد مثل کلمه سوء، بنابر احتياط واجب بايد آن واو را مد بدهد يعنى آن را بکشد، و همچنين اگر در کلمه اى
الف باشد و حرف قبل از الف در آن کلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن کلمه همزه باشد مثل (جاء)، بايد
الف آنرا بکشد، و نيز اگر در کلمه اى (ى) باشد و حرف پيش از(ى) در آن کلمه زير داشته باشد و حرف بعد از(ى) در
آن کلمه همزه باشد مثل(جىء)، بايد (ى) را با مد بخواند، و اگر بعد از اين واو و الف و يا بجاى همزه(ء)حرفى باشد که
ساکن است يعنى زير و زبر و پيش ندارد، باز هم بايد اين سه حرف را با مد بخواند، مثلاً در ولاالضالين که بعد از الف،
حرف لام ساکن است، بايد الف آنرا با مد بخواند و چنانچه به دستورى که گفته شد رفتار نکند احتياط واجب آنست که
نماز را تمام کند و دوباره بخواند و يا بشکند و از سر بگيرد.
مسأله 1013 :
احتياط واجب آنست که در نماز، وقف به حرکت و وصل به سکون ننمايد، و معنى وقف به
حرکت آنست که زير يا زبر يا پيش آخر کلمه اى را بگويد و بين آن کلمه و کلمه بعدش فاصله دهد. مثلاً بگويد، الرحمن
الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهد و بگويد مالک يوم الدين. و معنى وصل به سکون آنست که
زير يا زبر يا پيش کلمه اى را نگويد و آن کلمه را به کلمه بعد بچسباند مثل آنکه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را
زير ندهد و فوراً مالک يوم الدين را بگويد.
مسأله 1014 :
در رکعت سوم و چهارم نماز مى تواند فقط يک حمد بخواند، يا يک مرتبه تسبيحات اربعه بگويد
يعنى: سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُللهِ وَ لا اِلهَ اِلاّاللهُ وَ اللهُ اَکْبَرُ و گفتن سه مرتبه مستحب است، پس در وسعت وقت خود را از ثواب
آن محروم ننمايد و مى تواند در يک رکعت حمد و در رکعت ديگر تسبيحات بگويد، و بهتر است در هر دو رکعت
تسبيحات بخواند.
مسأله 1015 :
در تنگى وقت بايد تسبيحات اربعه را يک مرتبه بگويد.
مسأله 1016 :
بر مرد واجب است که در رکعت سوم و چهارم نماز حمد يا تسبيحات را آهسته بخواند.
مسأله 1017 :
اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنابر احتياط واجب بايد بسم الله آنرا هم آهسته بگويد.
مسأله 1018 :
کسى که نمى تواند تسبيحات را ياد بگيرد، يا درست بخواند بايد در رکعت سوم و چهارم حمد
بخواند.
مسأله 1019 :
اگر در دو رکعت اول نماز به خيال اينکه دو رکعت آخر است تسبيحات بگويد، چنانچه پيش از
رکوع بفهمد، بايد حمد و سوره را بخواند و اگردر رکوع يا بعد از رکوع بفهمد، نمازش صحيح است.
مسأله 1020 :
اگر در دو رکعت آخر نماز به خيال اين که در دو رکعت اول است حمد بخواند، يا در دو رکعت
اول نماز با اينکه گمان مى کرده در دو رکعت آخر است حمد بخواند، چه پيش از رکوع بفهمد چه بعد از آن نمازش
صحيح است.
مسأله 1021 :
اگر در رکعت سوم يا چهارم مى خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد، يا مى خواست
تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد، بنابر احتياط واجب بايد آنرا رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند، ولى
اگر عادتش خواندن چيزى بوده که به زبانش آمده، مى تواند همان را تمام کند و نمازش صحيح است.
مسأله 1022 :
کسى که عادت دارد در رکعت سوم يا چهارم تسبيحات بخواند، اگر بدون قصد مشغول خواندن
حمد شود، بنابر احتياط واجب بايد آنرا رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند.
مسأله 1023 :
در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار کند، مثلاً بگويد: استغفر الله
ربى و اتوب اليه. يا بگويد اللهم اغفرلى وکسى که مشغول گفتن استغفار است، اگر شک کند که حمد يا تسبيحات را
خوانده يا نه، بنابر احتياط واجب بايد برگردد و حمد يا تسبيحات را بخواند، و چنانچه عادت داشته در نماز فقط بعد
از تسبيحات استغفار کند بايد به شک خود اعتنا ننمايد و اگر در جاهاى ديگر نماز هم استغفار مى کرده، بايد حمد يا
تسبيحات را بخواند، و نيز اگر نمازگزار پيش از خم شدن به رکوع در حالى که مشغول گفتن استغفار نيست، شک کند که
حمد يا تسبيحات را خوانده يانه، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند.
مسأله 1024 :
اگر در رکوع رکعت سوم يا چهارم، شک کند که حمد يا تسبيحات را خوانده يانه، بايد به شک
خود اعتنا نکند و اما اگر در حال رفتن به رکوع شک کند اگر در ابتداى آن ملتفت شود بايد برگردد حمد يا تسبيحات را
به قصد قربت مطلقه بخواند ولى اگر خيلى نزديک به رکوع ملتفت شود احتياطاً بايد برگردد به قيام و حمد يا تسبيحات
اربعه را به نيت قربت مطلقه بخواند.
مسأله 1025 :
هر گاه شک کند که آيه يا کلمه را درست گفته يا نه، اگر به چيزى که بعد از آنست مشغول نشده،
بايد آن آيه يا کلمه را بطور صحيح بگويد و اگر به چيزى که بعد از آنست مشغول شده، چنانچه آن چيز رکن باشد مثل
آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته يا نه، بايد به شک خود اعتنا نکند، و اگر رکن نباشد مثلاً
موقع گفتن الله الصمد شک کند که قل هو الله احد را درست گفته يا نه، باز هم مى تواند به شک خود اعتنا نکند، ولى اگر
احتياطاً آن آيه يا کلمه را بطور صحيح بگويد اشکال ندارد، و اگر چند مرتبه هم شک کند مى تواند چند بار بگويد، اما
اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد، بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند.
مسأله 1026 :
مستحب است در رکعت اول، پيش از خواندن حمد بگويد: اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيمِ و در
رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر، بِسم الله را بلند بگويد، و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف کند
يعنى آنرا به آيه بعد نچسباند، و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت
مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام، و اگر فرادى مى خواند بعد از آنکه حمد خودش تمام شد بگويد: اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ
الْعالَمين، و بعد از خواندن سوره قول هو اللهُ احد، يک يا دو يا سه مرتبه کذلک الله ربنا بگويد، و بعد از خواندن سوره
کمى صبر کند بعد تکبير پيش از رکوع را بگويد يا قنوت را بخواند.
مسأله 1027 :
مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول، سوره انا انزلناه و در رکعت دوم، سوره قل هو الله
احد را بخواند.
مسأله 1028 :
مکروه است انسان در تمام نمازهاى يک شبانه روز، سوره قل هو الله احد را نخواند.
مسأله 1029 :
خواندن سوره قل هو الله احد به يک نفس مکروه است.
مسأله 1030 :
سوره اى را که در رکعت اول خوانده مکروه است در رکعت دوم بخواند، ولى اگر سوره قل هو الله
احد را در هر دو رکعت بخواند مکروه نيست.