کفاره روزه
کيفيت اداى کفّاره روزه
سوال 402 :
آيا کفّاره روزه بايد فوراً ادا شود يا مى‌توان در طول زمان آن را بجا آورد؟
جواب :
دادن کفاره چه از نظر مالى يا روزه واجب فورى نيست بلکه براى انجام آن حتى در آينده فرصت داريد لکن نبايد مورد غفلت قرار گيرد.
تفاوت کفاره افطار عمدى با کفاره مريض
سوال 403 :
آيا کفّاره افطار عمدى روزه، با کفّاره مريض تفاوت دارد؟
جواب :
آرى، در دو مورد با هم تفاوت دارد: 1. در مقدار، 2. در مصرف. در کفّاره افطار عمدى روزه، بايد براى هر روز شصت فقير را سير کند (يا به هر کدام يک مد طعام بدهد) و يا دو ماه روزه بگيرد. اما در کفّاره مريض، اگر بيمارى تا رمضان آينده ادامه داشته باشد، بايد براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد.
در کفّاره افطار عمدى، اگر به شصت فقير دسترسى دارد، نمى‌تواند به هر کدام از آنها بيشتر از يک مد طعام بدهد؛ ولى در کفّاره مريض اين امر لازم نيست.
تأخير کفّاره روزه
سوال 404 :
کسى که کفّاره روزه به گردن دارد، آيا مى‌تواند آن را به تأخير اندازد؟
جواب :
آرى، پرداخت کفّاره فورى نيست ؛ ولى نبايد در تأخير آن سهل‌انگارى و کوتاهى کرد.
سوال 405 :
کسى که کفّاره روزه را تا چند سال به تأخير اندازد، آيا چيزى بر مقدار آن افزوده مى‌شود؟
جواب :
خير، چيزى بر آن افزوده نمى‌شود.
مصرف کفّاره روزه
سوال 406 :
آيا کفّاره روزه را مى‌توان به واجب النفقه پرداخت؟
جواب :
کفّاره روزه را نمى‌توان به واجب النفقه داد؛ ولى پرداخت آن به خويشاوندان اشکال ندارد.
پرداختن کفاره روزه به سيد
سوال 407 :
آيا غير سيد، مى‌تواند کفّاره روزه را به سيد بدهد؟
جواب :
آرى، اشکال ندارد؛ ولى بهتر (احتياط مستحب) است، به سيد ندهد.
مصرف کفّاره در امور فرهنگى
سوال 408 :
آيا کفّاره روزه را مى‌توان در امور فرهنگى، جشن ازدواج و مانند آن صرف کرد؟
جواب :
خير، صرف آن در اين امور جايز نيست و بايد با آن فقيران را اطعام کرد.
کفّاره روزه کسى که تحت تکفّل ديگرى است
سوال 409 :
اگر در کودکى در منزل پدرى کفّاره روزه شامل فرد شود دادن کفّاره برعهده کيست؟
جواب :
بر شخص نابالغ کفّاره واجب نيست و اگر بالغ شده و کفّاره به عهده او آمده، بايد خودش بپردازد ولى اداى آن فورى نيست.
گرفتن روزه نذرى با وجود قضاى روزه
سوال 410 :
کسى که قضاى روزه ماه رمضان بدهکار است، آيا مى‌تواند روزه نذر کند؟
جواب :
اگر قصد داشته باشد که روزه نذرى را بعد از روزه قضا بگيرد نذرش صحيح است.
کفّاره روزه بر زن شيرده
سوال 411 :
آيا زنى که به بچه شير مى‌دهد و روزه براى او ضرر دارد اگر روزه نگيرد بعداً بايد کفاره نيز بدهد يا نه؟
جواب :
بايد به مقدار هر روزى که روزه را افطار مى‌کند، يک مدّ طعام (تقريباً 750 گرم گندم يا نان يا برنج و يا مانند آن) به فقير بپردازد و روزه را نيز قضا کند.
جهل به مفطر روزه
سوال 412 :
اگر کسى نسبت به مفطر بودن چيزى جاهل بوده و در روزه واجبى آن مفطر را انجام داده حکمش چيست؟
جواب :
بايد روزه را قضا نمايد ولى کفّاره لازم نيست مگر آنکه در ياد گرفتن حکم شرعى کوتاهى کرده باشد.
کفّاره روزه ماه رمضان
سوال 413 :
من حدود سه سال به علت بيمارى و مصرف قرص از روزه گرفتن معاف بوده‌ام و به همين علت نمى‌توانستم قضاى روزه را بجا بياورم. فديه را نيز نپرداختم. اما امسال بحمدالله سلامتى حاصل شد و توانايى پرداخت فديه را نيز دارم مى‌خواستم ببينم در مورد سه سال گذشته وظيفه من چيست؟ (لازم به ذکر است که قبلاً تحت تکفل پدر بوده‌ام اما از اول سال 84 استخدام شرکتى شده‌ام).
جواب :
براى روزه‌هايى که در ماه رمضان به جهت بيمارى افطار نموده و تا رمضان سال بعد هم اين بيمارى ادامه داشته، هر روز يک مدّ (حدود 750 گرم) طعام به عنوان فديه به فقير بپردازيد و قضاى آن روزه‌ها واجب نيست مگر ماه رمضان آخر در صورتى که پس از آن سلامتى حاصل و قدرت برگرفتن روزه‌هاى قضاى آن را داشته باشيد که در اين صورت اگر تا رمضان سال بعد، قضاى روزه‌ها را نگرفته باشيد علاوه بر دادن مدّ طعام بايد قضاى آن را نيز بگيريد.
طريقه اطعام فقير در کفّاره
سوال 414 :
آيا در کفاره‌اى که بايد 60 فقير را اطعام کرد، مى‌شود به يک فقير 60 مرتبه غذا داد؟ يا پول آن را به يک فقير داد تا با آن براى خود طعام تهيّه کند؟
جواب :
نمى‌تواند يک فقير را بيش از يک بار سير نمايد يا به او بيش از يک مدّ طعام بپردازد.
تأخير در پرداخت فديه
سوال 415 :
اگر بر فديه چند سال بگذرد، حکم آن چيست؟ آيا چيزي بر آن افزوده مي‌شود؟
جواب :
چيزى بر آن افزوده نمى‌شود، ضمن آنکه دادن فديه واجب فورى نيست.
به هم خوردن توالى در روزه کفّاره
سوال 416 :
بر اينجانب 60روز، روزه (کفّاره واجب) واجب بود. در 31 روز اول، روز 29 مصادف با عيد قربان گرديد که روزه در آن روز حرام است و ديگر ادامه ندادم. آيا مى‌توانم اين چند روز روزه را به عنوان روزه‌هاى غيرمتوالى گرفته و 31 روز روزه متوالىِ ديگر بجا آورم؟
جواب :
اگر روز سى‌ام و سى و يکم را متولياً روزه نگرفته‌ايد روزه‌هاى قبلى صحيح نيست بلکه بايد ترتيب حفظ شود يعنى اول روزه‌هاى مشروط به توالى را بگيرد و سپس روزه‌هاى غير مشروط به توالى را.
ناتوانى از اداى کفّاره روزه
سوال 417 :
اگر کسي به علت ضعف و بيماري نتواند به ازاي هر روز روزه‌اي که باطل کرده 60 روز روزه قضاي آن را بجا آورد و به طور مستقل هم درآمدي نداشته باشد که کفاره آن را بپردازد، وظيفه او چيست؟
جواب :
قضاى روزه واجب است ولى نسبت به کفّاره‌ى افطار عمدى روزه ماه رمضان، چنانچه قدرت بر روزه دو ماه و يا اطعام شصت مسکين براى هر روز نداشته باشد، بايد به هر تعداد فقير که قادر است غذا بدهد و احتياط آن است که استغفار نيز بکند و اگر به هيچ وجه قادر به دادن غذا به فقرا نيست فقط کافى است که استغفار کند يعنى با دل و زبان خود بگويد: "استغفرالله (از خداوند بخشايش مى‌طلبم)".
پرداخت کفّاره روزه بصورت قسطى
سوال 418 :
از چند سال گذشته کفّاره روزه بدهکار هستم. آيا مى‌توانم در طول سال در چند نوبت آن را پرداخت کنم؟
جواب :
مانع ندارد.
قضاى نماز و روزه ترک شده و کفّاره آنها
سوال 419 :
اينجانب متأسفانه به دليل کاهلى و... نتوانسته‌ام برخى از روزه و نمازهاى سالهاى قبل را قضا نمايم اکنون و در حال حاضر چگونه مى‌توانم قضاى روزه‌ها و نمازها را به جاى آورم؟
جواب :
روزه‌هايى که از روى عذر خورده‌ايد قضاى آن واجب است و در فرض مذکور که تا رمضان آينده قضا نکرده‌ايد واجب است علاوه بر قضا براى هر روز يک مدّ طعام (هفتصد و پنجاه گرم گندم، جو، آرد و مانند آن را) به فقير بدهيد و روزه‌هايى که عمداً نگرفتيد واجب است ضمن قضاى آنها براى هر روز يا شصت روز روزه بگيريد يا شصت مسکين را اطعام کنيد. چنانچه در شهر خود دسترسى به شصت فقير نداريد واجب است کفاره را به شهر ديگرى ببريد و اگر آن هم ميسّر نيست واجب است منتظر بمانيد تا در آينده به شصت فقير در شهر خود دسترسى پيدا کنيد. و اگر کمتر از عددى که مى‌خواهيد وجود داشت، مى‌توانيد بطور مکرر طعام را به آنان بدهيد تا عدد را تکميل کنيد و احتياط آن است که تکرار را در ايام متعدد انجام دهيد.و اما نمازهايى که به هر جهت فوت شده واجب است قضا شود و کفاره ندارد.
ملاک در اطعام مسکين در فديه
سوال 420 :
علماء نسبت به 4 گروه مى‌فرمايند بايد فديه پرداخت کرد: پيرمرد، پيرزن، ذوالاطاش، حامل و مرضعه. حال بعض علماء مى‌فرمايند: "لا يجزى الاشباع عن المد فى الفدية" سيرکردن فقير کافى نيست و بايد يک مد طعام به فقير تمليک کرد همچنان که در آيه 184 بقره فرموده: "فدية طعام مسکين" و نفرموده اطعام مسکين. نظر حضرت عالى چيست؟
جواب :
کسانى که در ماه رمضان مجاز به افطار روزه هستند ولکن بايد براى هر روز فديه بدهند، در دادن فديه در اين موارد سير کردن فقير کافى نيست بلکه بايد يک مدّ طعام براى هر روز به فقير بدهند.