شرايط وضو
شرايط صحيح بودن وضو سيزده چيز است:
شرط اول ـ آن که آب وضو پاک باشد .
شرط دوم ـ آن که مطلق باشد.
مسأله 225 :
وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است; اگرچه انسان نجس بودن يا مضاف بودن آن را نداند يا فراموش کرده باشد و اگر با آن وضو، نمازى هم خوانده باشد، بايد آن نماز را دوباره با وضوى صحيح بخواند.
شرط سوم ـ آنکه آب وضو مباح باشد و بنابر احتياط واجب فضايى که در آن وضو مى گيرد و ظرف آن نيز مباح باشد.
مسأله 226 :
وضو با آب غصبى و با آبى که معلوم نيست صاحب آن راضى است يا نه
صفحه 149
حرام و باطل است ولى اگر سابقاً راضى بوده و انسان نمى داند که از رضايتش برگشته يا نه وضو صحيح است. و نيز اگر آب وضو از صورت و دست ها در جاى غصبى بريزد، وضوى او صحيح است; خواه در غير آنجا بتواند وضو بگيرد يا نه.
مسأله 227 :
کسى که نمى خواهد در مسجدى نماز بخواند اگر نداند آب آن را براى همه مردم وقف کرده اند يا براى کسانى که در آنجا نماز مى خوانند، نمى تواند از آب آن وضو بگيرد; ولى اگر معمولا کسانى هم که نمى خواهند در آنجا نماز بخوانند از آب آن وضو مى گيرند ـ که کاشف از اجازه عمومى باشد ـ مى تواند از آب آن وضو بگيرد.
مسأله 228 :
اگر فراموش کند آب، غصبى است و با آن وضو بگيرد وضوى او صحيح است; و اگر خودش آب را غصب کرده باشد احتياط آن است که وضو را اعاده کند.
شرط چهارم ـ هرگاه بخواهد وضوى ارتماسى بگيرد بايد ظرف آب وضو مباح باشد، ولى اگر با دست از ظرف غصبى آب بردارد و وضو بگيرد، صحيح است.
مسأله 229 :
اگر در حوضى که مثلا يک آجر يا يک سنگ آن غصبى است وضو بگيرد صحيح است.
مسأله 230 :
اگر در صحن يکى از امامان يا امامزادگان که سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند، چناچه انسان نداند که زمين صحن را براى قبرستان وقف کرده اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.
شرط ششم ـ آنکه اعضاى وضو موقع شستن و مسح کردن پاک باشد.
مسأله 231 :
اگر پيش از تمام شدن وضو جايى را که شسته يا مسح کرده نجس شود، وضو صحيح است.
مسأله 232 :
اگر غير از اعضاى وضو، جايى از بدن نجس باشد وضو صحيح است. ولى اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نکرده باشد احتياط مستحب آن است اول آن را تطهير کند بعد وضو بگيرد.
مسأله 233 :
اگر يکى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پيش از
صفحه 150
وضو آنجا را آب کشيده يا نه، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آنجا نبوده، وضو باطل است و اگر مى داند ملتفت بوده; يا شک دارد که ملتفت بوده يا نه وضو صحيح است و در هر صورت جايى را که نجس بوده بايد آب بکشد.
مسأله 234 :
اگر در صورت يا دست ها بريدگى يا زخمى است که خون آن بند نمى آيد و آب براى آن ضرر ندارد، بايد در آب کر يا جارى فرو ببرد و قدرى فشار دهد که خون بند بيايد، بعد به شيوه اى که در وضوى ارتماسى گفته شد، وضو بگيرد.
شرط هفتم ـ آنکه وقت براى وضو و نماز کافى باشد.
مسأله 235 :
هرگاه وقت به قدرى تنگ باشد که اگر وضو بگيرد تمام نماز يا مقدارى از آن بعد از وقت خوانده مى شود، بايد تيمّم کند; ولى اگر براى وضو و تيمّم يک اندازه وقت لازم باشد بايد وضو بگيرد.
مسأله 236 :
کسى که در تنگى وقت نماز، بايد تيمّم کند، اگر به جاى تيمّم وضو بگيرد صحيح است چه براى آن نماز وضو بگيرد يا براى کار ديگر.
شرط هشتم ـ آن که به قصد قربت يعنى براى انجام فرمان خداوند عالم وضو بگيرد و اگر براى خنک شدن يا به قصد ديگرى وضو بگيرد باطل است.
مسأله 237 :
لازم نيست نيّت وضو را به زبان بگويد يا از قلب خود بگذراند; ولى بايد در تمام وضو نيّت استمرار داشته باشد، به طورى که اگر از او بپرسند چه مى کنى؟ بگويد وضو مى گيرم.
شرط نهمـ آنکه وضو را به ترتيبى که گفته شد بجا آورد يعنى اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشويد و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نمايد و بنابر احتياط واجب، پاى راست را پيش از پاى چپ مسح کند.
شرط دهمـ آنکه کارهاى وضو را پيوسته به هم انجام دهد.
مسأله 238 :
کارهاى وضو را بايد چنان بجا آورد که بگويند پشت سرهم انجام مى دهد، در اين صورت وضوى او صحيح است.
صفحه 151
هرچند بر اثر گرمى هوا و وزش باد، اعضاى سابق خشک شده باشد; مثلا موقعى که مى خواهد دست راست را بشويد صورت او خشک شود; ولى اگر طورى انجام دهد که پشت سرهم نباشد وضوى او باطل است; هرچند بر اثر سردى هوا، اعضاى قبلى، خشک نشده باشد.
شرط يازدهم ـ آنکه شستن صورت و دست ها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر ديگرى او را وضو دهد، يا در رساندن آب، به صورت و دست ها و مسح سر و پاها به او کمک نمايد، وضو باطل است.
مسأله 239 :
کسى که نمى تواند وضو بگيرد بايد نايب بگيرد که او را وضو دهد. و چنانچه مزد هم بخواهد، در صورتى که بتواند بايد بدهد. ولى بايد خود او نيّت وضو کند و با دست خود مسح نمايد و اگر نمى تواند بايد نايبش دست او را بگيرد و به جاى مسح او بکشد، و اگر اين هم ممکن نيست بايد از دست او رطوبت بگيرند و با آن رطوبت، سر و پاى او را مسح کنند.
شرط دوازدهم ـ آنکه استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد.
مسأله 240 :
کسى که مى ترسد که اگر وضو بگيرد، مريض شود يا اگر آب را به مصرف وضو برساند سخت تشنه بماند، نبايد وضو بگيرد، ولى اگر نداند که آب براى او ضرر دارد و وضو بگيرد، و بعد بفهمد ضرر داشته وضوى او صحيح است.
مسأله 241 :
اگر رساندن آب به صورت و دست ها به مقدار کمى که وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر داشته باشد، بايد با همان مقدار وضو بگيرد.
شرط سيزدهم ـ آنکه در اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب نباشد.
مسأله 242 :
اگر مى داند چيزى به اعضاى وضو چسبيده ولى شک دارد که از رسيدن آب جلوگيرى مى کند يا نه، بايد آن را برطرف کند يا آب را به زير آن برساند.
مسأله 243 :
اگر در صورت و دست ها و جلوى سر و روى پاها به واسطه سوختن يا چيز ديگر برآمدگى پيدا شود، شستن و مسح روى آن کافى است و چنانچه سوراخ شود، رساندن آب به زير پوست لازم نيست، بلکه اگر پوستِ يک قسمت آن کنده شود، لازم نيست آب را به زير
صفحه 152
قسمتى که کنده نشده برساند، ولى چنانچه پوستى که کنده شده گاهى به بدن مى چسبد و گاهى بلند مى شود بايد آن را قطع کند يا آب را به زير آن برساند.
مسأله 244 :
جايى را که بايد شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد، اگر چرک آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد، و اگر بعد از گچ کارى و مانند آن چيز سفيدى که جلوگيرى از رسيدن آب به پوست بدن نمى کند بر دست بماند وضو صحيح است، ولى اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن مى رسد يا نه، بايد آنها را برطرف کند.
مسأله 245 :
اگر پيش از وضو بداند که در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده يا نه، وضوى او صحيح است، ولى اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده بايد دوباره وضو بگيرد.
مسأله 246 :
اگر بعد از وضو چيزى که مانع از رسيدن آب است در اعضاى وضو ببيند و نداند موقع وضو بوده يا بعد پيدا شده، وضوى او صحيح است; ولى اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، احتياط واجب آن است که دوباره وضو بگيرد.