شرايط وضو
شرايط صحيح بودن وضو سيزده چيز است: شرط اول: آنکه آب وضو پاک باشد. شرط دوم: آنکه مطلق باشد.
مساله 265 :
وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است. اگر چه انسان نجس بودن يا مضاف بودن آن را نداند يا فراموش کرده باشد. و اگر با آن وضو نمازى هم خوانده باشد، بايد آن نماز را دوباره با وضوى صحيح بخواند.
مساله 266 :
اگر غير از آب آلوده مضاف، آب ديگرى براى وضو ندارد، چنانچه وقت نماز تنگ است، بايد تيمم کند و اگر وقت دارد، بايد صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگيرد.
شرط سوم: آنکه آب وضو مباح باشد. و همچنين بنا بر احتياط بايد فضايى که در آن وضو مى‌گيرد مباح باشد. اگرچه اباحه فضا لازم نيست.
مساله 267 :
وضو با آب غصبى و بان آبى که معلوم نيست صاحب آن راضى است‌يا نه، حرام و باطل است ولى اگر سابقا راضى بوده و انسان نمى داند که از رضايتش برگشته يا نه، وضو صحيح است و نيز اگر آب وضو از صورت و دستها در جاى غصبى بريزد، وضوى او صحيح است.
مساله 268 :
وضو گرفتن از حوض مدرسه‌اى که انسان نمى‌داند آن حوض را براى همه مردم وقف کرده‌اند يا براى محصلين همان مدرسه، در صورتى که معمولا مردم از آب آن وضو بگيرند، اشکال ندارد.
مساله 269 :
کسى که نمى‌خواهد در مسجدى نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را براى همه مردم وقف کرده‌اند يا براى کسانى که در آن جا نماز مى‌خوانند، نمى‌تواند از حوض آن وضو بگيرد، ولى اگر معمولا کسانى هم که نمى‌خواهند در آن جا نماز بخوانند از حوض آن وضو مى‌گيرند، مى‌تواند از حوض آن وضو بگيرد.
مساله 270 :
وضو گرفتن از حوض تيمچه‌ها و مسافرخانه‌ها و مانند اينها براى کسانى که ساکن آن جاها نيستند، در صورتى صحيح است که معمولا کسانى هم که ساکن آن جاها نيستند، با آب آنها وضو بگيرند.
مساله 271 :
وضو گرفتن در نهرهاى بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضى است، اشکال ندارد. ولى اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهى کند، احتياط واجب آن است که با آب آنها وضو نگيرند.
مساله 272 :
اگر فراموش کند آب غصبى است و با آن وضو بگيرد صحيح است.
شرط چهارم: آنکه ظرف آب وضو مباح باشد.
شرط پنجم: آنکه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.
مساله 273 :
اگر آب وضو در ظرف غصبى است و غير از آن آب ديگرى ندارد بايد تيمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگيرد باطل است و اگر آب مباح ديگرى دارد چنانچه در آن ظرف غصبى، وضوى ارتماسى بگيرد و يا با آن ظرف، آب به صورت و دستها بريزد وضويش باطل است ولى اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بريزد وضويش صحيح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبى فعل حرام، مرتکب شده است و وضوى او از ظرف طلا و نقره به احتياط واجب مثل وضوى از ظرف غصبى است.
مساله 274 :
اگر در حوضى که مثلا يک آجر يا يک سنگ آن غصبى است، وضو بگيرد صحيح است، ولى اگر وضوى او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است.
مساله 275 :
اگر در صحن يکى از امامان يا امام‌زادگان که سابقا قبرستان بوده، حوض يا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند که زمين صحن را براى قبرستان وقف کرده‌اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.
شرط ششم: آنکه اعضاى وضو موقع شستن و مسح کردن پاک باشد.
مساله 276 :
اگر پيش از تمام شدن وضو، جايى را که شسته يا مسح کرده نجس شود، صحيح است.
مساله 277 :
اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد، وضو صحيح است. ولى اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نکرده باشد، اولى آن است که اول آن را تطهير کند، بعد وضو بگيرد.
مساله 278 :
اگر يکى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پيش از وضو آن جا را آب کشيده يا نه، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده، وضو باطل است. و اگر مى‌داند ملتفت بوده يا شک دارد که ملتفت بوده يا نه، وضو صحيح است. و در هر صورت جايى را که نجس بوده بايد آب بکشد.
مساله 279 :
اگر در صورت يا دستها بريدگى يا زخمى است که خون آن بند نمى‌آيد و آب براى آن ضرر ندارد، بايد در آب کر يا جارى فرو برد و قدرى فشار دهد که خون بند بيايد بعد به دستورى که گفته شد وضوى ارتماسى بگيرد.
شرط هفتم: آنکه وقت براى وضو و نماز کافى باشد.
مساله 280 :
هرگاه وقت به قدرى تنگ است که اگر وضو بگيرد، تمام نماز يا مقدارى از آن بعد از قت‌خوانده مى‌شود، بايد تيمم کند. ولى اگر براى وضو و تيمم يک اندازه وقت لازم است، بايد وضو بگيرد.
مساله 281 :
کسى که در تنگى وقت نماز بايد تيمم کند، اگر وضو بگيرد، صحيح است،چه براى آن نماز وضو بگيرد يا براى کار ديگر.
شرط هشتم: آنکه به قصد قربت‌يعنى براى انجام فرمان خداوند عالم وضو بگيرد و اگر براى خنک شدن يا به قصد ديگرى وضو بگيرد باطل است.
مساله 282 :
لازم نيست نيت وضو را به زبان بگويد يا از قلب خود بگذراند، ولى بايد در تمام وضو متوجه باشد که وضو مى‌گيرد، به طورى که اگر از او بپرسند چه مى‌کنى، بگويد وضو مى‌گيرم.
شرط نهم: آنکه وضو را به ترتيبى که گفته شد به جا آورد، يعنى اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشويد و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نمايد، و بايد پاى راست را پيش از پاى چپ مسح کند. و اگر به اين ترتيب وضو نگيرد، باطل است.
شرط دهم: آنکه کارهاى وضو را پشت‌سر هم انجام دهد.
مساله 283 :
اگر بين کارهاى وضو به قدرى فاصله شود که وقتى مى‌خواهد جايى را بشويد يا مسح کند، رطوبت جاهايى که پيش از آن شسته يا مسح کرده خشک شده باشد،وضو باطل است و اگر فقط رطوبت جايى که جلوتر از محلى است که مى‌خواهد بشويد يا مسح کند خشک شده باشد، مثلا موقعى که مى‌خواهد دست چپ را بشويد رطوبت دست راست‌خشک شده باشد و صورت تر باشد، وضو صحيح است.
مساله 284 :
اگر کارهاى وضو را پشت‌سر هم بجا آورد، ولى به واسطه گرماى هوا يا حرارت زياد بدن و مانند اينها رطوبت‌خشک شود، وضوى او صحيح است.
مساله 285 :
راه رفتن در بين وضو اشکال ندارد. پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوى او صحيح است.
شرط يازدهم: آنکه شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد. و اگر ديگرى او را وضو دهد يا در رسانيدن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نمايد، وضو باطل است.
مساله 286 :
کسى که نمى‌تواند وضو بگيرد، بايد نايب بگيرد که او را وضو دهد. و چنانچه مزد هم بخواهد در صورتى که بتواند بايد بدهد، ولى بايد خود او نيت وضو کند و با دست‌خود مسح نمايد، و اگر نمى‌تواند بايد نايبش دست او را بگيرد و به جاى مسح او بکشد. و اگر اين هم ممکن نيست، بايد از دست او رطوبت بگيرند و با آن رطوبت‌سر و پاى او را مسح کنند. و احتياط واجب در صورت امکان ضم تيمم است.
مساله 287 :
هر کدام از کارهاى وضو را که مى‌تواند به تنهايى انجام دهد، نبايد در آن کمک بگيرد.
شرط دوازدهم: آنکه استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد.
مساله 288 :
کسى که مى‌ترسد که اگر وضو بگيرد مريض شود يا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نبايد وضو بگيرد، ولى اگر نداند که آب براى او ضرر دارد و وضو بگيرد و بعد بفهمد ضرر داشته، وضويش صحيح است. اگر چه احتياط مستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تيمم کند. و چنانچه با آن وضو نماز خوانده، دوباره آن را اعاده نمايد.
مساله 289 :
اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمى که وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد، بايد با همان مقدار وضو بگيرد.
مساله 290 :
اگر مى‌داند چيزى به اعضاى وضو چسبيده، ولى شک دارد که از رسيدن آب جلوگيرى مى‌کند يا نه، بايد آن را برطرف کند يا آب را به زير آن برساند.
مساله 291 :
اگر زير ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد. ولى اگر ناخن را بگيرند، بايد براى وضو آن چرک را برطرف کنند. و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد، بايد چرک زير مقدارى را که از معمول بلندتر است برطرف نمايند.
مساله 292 :
اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها به واسطه سوختن يا چيز ديگر برآمدگى پيدا شود، شستن و مسح روى آن کافى است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زير پوست لازم نيست، بلکه اگر پوست‌يک قسمت آن کنده شود لازم نيست آب را به زير قسمتى که کنده نشده برساند. ولى چنانچه پوستى که کنده شده گاهى به بدن مى‌چسبد و گاهى بلند مى‌شود، بايد آن را قطع کند يا آب را به زير آن برساند.
مساله 293 :
اگر انسان شک کند که به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آنکه بعد از گل کارى شک کند گل بدست او چسبيده يا نه، بايد وارسى کند يا به قدرى دست بمالد که اطمينان پيدا کند که اگر بوده برطرف شده يا آب به زير آن رسيده است.
مساله 294 :
جايى را که بايد شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنين است اگر بعد از گچ کارى و مانند آن چيز سفيدى که جلوگيرى از رسيدن آب به پوست نمى‌نمايد بر دست بماند، ولى اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن مى‌رسد يا نه، بايد آنها را برطرف کند.
مساله 295 :
اگر پيش از وضو بداند که در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده يا نه، وضوى او صحيح است. ولى اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده، بايد دوباره وضو بگيرد.
مساله 296 :
اگر در بعضى از اعضاى وضو مانعى باشد که گاهى آب به خودى خود زير آن مى‌رسد و گاهى نمى‌رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زير آن رسيده يا نه،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسيدن آب به زير آن نبوده، بايد دوباره وضو بگيرد.
مساله 297 :
اگر بعد از وضو چيزى که مانع از رسيدن آب است در اعضاى وضو ببيند و نداند موقع وضو بوده يا بعد پيدا شده، وضوى او صحيح است. ولى اگر بداند که‌در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، احتياط واجب آن است که دوباره وضو بگيرد.
مساله 298 :
اگر بعد از وضو شک کند چيزى که مانع رسيدن آب است در اعضاى وضو بوده يا نه، وضو صحيح است.