وضــو
مسأله 242 :
در وضو واجب است صورت و دستها را بشويند و جلوى سر و روى پاها را مسح کنند.
مسأله 243 :
درازاى صورت را بايد از بالاى پيشانى جائى که موى سر بيرون مى آيد تا آخر چانه شست، و پهناى آن به مقدارى که بين انگشت وسط و شست قرار مى گيرد بايد شسته شود، و اگر مختصرى از اين مقدار را نشويد وضو باطل است. و براى آنکه يقين کند اين مقدار کاملاً شسته شده بايد کمى اطراف آنرا هم بشويد.
مسأله 244 :
اگر صورت يا دست کسى کوچکتر يا بزرگتر از معمول مردم باشد بايد ملاحظه کند که مردمان معمولى تا کجاى صورت خود را مى شويند، او هم تا همانجا را بشويد. و نيز اگر در پيشانى او مو روئيده يا جلوى سرش مو ندارد بايد به اندازه معمول، پيشانى را بشويد.
مسأله 245 :
اگر احتمال دهد چرک يا چيز ديگرى در ابروها و گوشه هاى چشم و لب او هست که نمى گذارد آب به آنها برسد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، بايد پيش از وضو وارسى کند که اگر هست برطرف نمايد.
مسأله 246 :
اگر پوست صورت از لاى مو پيدا باشد بايد آب را به پوست برساند و اگر پيدا نباشد شستن مو کافى است و رساندن آب به زير آن لازم نيست.
مسأله 247 :
اگر شک کند که پوست صورت از لاى مو پيدا است يا نه، بنابر احتياط واجب بايد مو را بشويد و آبرا به پوست هم برساند.
مسأله 248 :
شستن توى بينى و مقدارى از لب و چشم که در وقت بستن ديده نمى شود واجب نيست، ولى براى آنکه يقين کند از جاهائى که بايد شسته شود چيزى باقى نمانده، واجب است مقدارى از آنها را هم بشويد، و کسى که نمى دانسته بايد اين مقدار را بشويد، اگر نداند در وضوهائى که گرفته اين مقدار را شسته يا نه نمازهائى که خوانده صحيح است.
مسأله 249 :
بايد دست ها را از بالا به پائين شست، و اگر از پائين به بالا بشويد وضو باطل است. و همچنين است صورت على الاحوط.
مسأله 250 :
اگر دست را تر کند و به صورت و دستها بکشد، چنانچه ترى دست به قدرى باشد که به واسطه کشيدن دست، آب کمى بر آنها جارى شود کافى است.
مسأله 251 :
بعد از شستن صورت بايد دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشويد.
مسأله 252 :
براى آنکه يقين کند آرنج را کاملاً شسته بايد مقدارى بالاتر از آرنج را هم بشويد.
مسأله 253 :
کسى که پيش از شستن صورت دستهاى خود را تا مچ شسته در موقع وضو بايد تا سر انگشتان را بشويد. و اگر فقط تا مچ را بشويد وضوى او باطل است.
مسأله 254 :
در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بيشتر از آن حرام مى باشد، و اينکه کدام شستن اول يا دوم يا سوم است مربوط به قصد کسى است که وضو مى گيرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بريزد اشکال ندارد و همه آنها شستن اوّل حساب مى شود، و اگر به قصد اينکه سه مرتبه بشويد سه مرتبه آب بريزد مرتبه سوم آن حرام است.
مسأله 255 :
بعد از شستن هر دو دست بايد جلوى سر را با ترى آب وضو که در دست مانده مسح کند. و احتياط واجب آن است که با دست راست، از بالا به پائين مسح نمايد.
مسأله 256 :
يک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پيشانى است جاى مسح مى باشد. و هر جاى اين قسمت را به هر اندازه مسح کند کافيست، اگر چه وجوب مسح به مقدار عرض يک انگشت، خالى از قوت نيست، و احتياط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازاى يک انگشت و از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت بسته مسح نمايد.
مسأله 257 :
لازم نيست مسح سر بر پوست آن باشد بلکه بر موى جلوى سر هم صحيح است. ولى کسى که موى جلوى سر او به اندازه اى بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش مى ريزد يا به جاهاى ديگر سر مى رسد، بايد بيخ موها را مسح کند. يا فرق سر را باز کرده پوست سر را مسح نمايد، و اگر موهائى را که به صورت مى ريزد يا به جاى ديگر سر مى رسد جلوى سر جمع کند و بر آنها مسح نمايد، يا بر موى جاهاى ديگر سر، که جلوى آن آمده مسح کند باطل است.
مسأله 258 :
بعد از مسح سر بايد با ترى آب وضو که در دست مانده روى پاها را از سر يکى از انگشتها تا برآمدگى روى پا مسح کند، و احتياط واجب آن است که تا مفصل را هم مسح نمايد.
مسأله 259 :
پهناى مسح پا به هر اندازه باشد کافى است، ولى احوط آن است که به اندازه پهناى سه انگشت بسته مسح نمايد، و بهتر از آن مسح تمام روى پا است.
مسأله 260 :
واجب نيست که در مسح پا دست را بر سر انگشتها بگذارد و بعد به پشت پا بکشد، بلکه اگر تمام دست را روى پا بگذارد و کمى بکشد هم کفايت مى کند اگر چه قسم اول احوط است.
مسأله 261 :
در مسح سر و روى پا بايد دست را روى آنها بکشد و اگر دست را نگهدارد و سر يا پا را به آن بکشد وضو باطل است. ولى اگر موقعى که دست را مى کشد سر يا پا مختصرى حرکت کند اشکال ندارد.
مسأله 262 :
جاى مسح بايد خشک باشد و اگر به قدرى تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است. ولى اگر ترى آن به قدرى کم باشد که رطوبتى که بعد از مسح در آن ديده مى شود بگويند فقط از ترى کف دست است اشکال ندارد.
مسأله 263 :
اگر براى مسح رطوبتى در کف دست نمانده باشد نمى تواند دست را با آب خارج تر کند، بلکه بايد از ريش خود رطوبت بگيرد و بعيد نيست صحّت اگر از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد و با آن مسح نمايد.
مسأله 264 :
اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد احتياط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند، و براى مسح پاها از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد.
مسأله 265 :
مسح کردن از روى جوراب و کفش باطل است، ولى اگر بواسطه سرماى شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند اينها نتواند کفش يا جوراب را بيرون آورد، مسح کردن بر آنها اشکال ندارد و اگر روى کفش نجس باشد بايد چيز پاکى بر آن بيندازد و بر آن چيز مسح کند، و احتياط واجب آن است که تيمم هم بنمايد.
مسأله 266 :
اگر روى پا نجس باشد و نتواند براى مسح، آنرا آب بکشد بايد تيمم نمايد.