( وضو ).
مسأله 242 :
در وضو واجب است صورت و دستها را بشويند و جلوى سر و روى پاها را مسح کنند.
مسأله 243 :
درازاى صـورت را بـايد از بالاى پيشانى جايى که موى سر بيرون مى آيد تا آخر چانه شست , و پهناى آن به مقدارى که بين انگشت وسط و شست قرار مى گيرد بايد شسته شود , و اگر مختصرى از اين مقدار را نـشـويند وضو باطل است , و اگر انسان يقين نکند که اين مقدار کاملا شسته شده بايد براى اينکه يقين بکند کمى اطراف آن را هم بشويد.
مسأله 244 :
اگر صورت يا دست کسى کوچکتر يا بزرگتر از متعارف مردم باشد , بايد ملاحظه کند که مردمان متعارف تا کجاى صورت خود را مى شويند , او هم تا همانجا بشويد.
و نيز اگر در پيشانى او مو روييده يا جلوى سرش مو ندارد بايد به اندازه معمول پيشانى را بشويد.
مسأله 245 :
اگـر احتمال دهد چرک يا چيز ديگرى در ابروها و گوشه هاى چشم و لب او هست که نمى گذارد آب به آنها برسد , چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد , بايد پيش از وضو وارسى کند که اگر هست برطرف نمايد.
مسأله 246 :
اگـر پـوسـت صـورت از لاى مو پيدا باشد بايد آب را به پوست برساند , و اگر پيدا نباشد شستن مو کافى است , و رساندن آب به زير آن لازم نيست .
مسأله 247 :
اگـر شک کند پوست صورت از لاى مو پيدا است يا نه , بنابر احتياط واجب بايد مو را بشويد و آب را به پوست هم برساند.
مسأله 248 :
شـسـتـن تـوى بـينى و مقدارى از لب و چشم که در وقت بستن ديده نمى شود واجب نيست , ولى انسان اگر يقين نکند که از جاهايى که بايد شسته شود چيزى باقى نمانده واجب است براى آنکه يقين کند , مـقـدارى از آنها را هم بشويد و کسى که اين امر را نمى دانسته اگر نداند در وضوهايى که گرفته مقدار لازم را شـسته يا نه , نمازى را که با آن وضو خوانده صحيح است و لازم نيست براى نماز بعدى دوباره وضو بگيرد.
مسأله 249 :
بـايـد دسـتها - و همچنين صورت را بنابر احتياط لازم - از بالا به پايين شست و اگر از پايين به بالا بشويد وضو باطل است .
مسأله 250 :
اگـر دسـت را تـر کـند و به صورت و دستها بکشد چنانچه ترى دست به قدرى باشد که به واسطه کشيدن دست آب آنها را فرا گيرد کافى است و لازم نيست که بر آنها جارى شود.
مسأله 251 :
بعد از شستن صورت بايد دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشويد.
مسأله 252 :
اگر انسان يقين نکند که آرنج را کاملا شسته بايد براى آنکه يقين کند , مقدارى بالاتر از آرنج را هم بشويد.
مسأله 253 :
کـسـى کـه پـيش از شستن صورت دستهاى خود را تا مچ شسته , در موقع وضو بايد تا سر انگشتان بشويد , و اگر فقط تا مچ بشويد وضوى او باطل است .
مسأله 254 :
در وضـو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب , و مرتبه دوم مستحب , و مرتبه سوم , و بيشتر از آن حرام مى باشد , و شستن مرتبه اول وقتى تمام مى شود که به قصد وضو آن مقدار آب به صورت يا دست بريزد که آب تمام آن را فرا بگيرد و ديگر جايى براى احتياط باقى نماند , پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مـثلا ده مرتبه آب به صورت بريزد تا اينکه آب همه آن را فرا بگيرد اشکال ندارد , و تا وقتى که قصد وضو و شـستن صورت مثلا نکند شستن اول محقق نمى شود , پس مى تواند چند مرتبه همه صورت را بشويد و در آخـريـن مرتبه قصد شستن وضوئى نمايد , ولى اعتبار قصد در شستن دوم خالى از اشکال نيست و احتياط لازم آن اسـت کـه بيش از يک مرتبه بعد از مرتبه اول صورت و يا دستها را نشويد اگر چه به قصد وضو هم نباشد.
مسأله 255 :
بعد از شستن هر دو دست بايد جلوى سر را با ترى آب وضو که در دست مانده , مسح کند , و احتياط مستحب آن است که با کف دست راست مسح نمايد.
و مسح را از بالا به پايين انجام دهد.
مسأله 256 :
يک قسمت از چهار قسمت سر , که مقابل پيشانى است جاى مسح مى باشد , و هر جاى اين قسمت را بـه هـر انـدازه مـسـح کند کافى است , اگر چه احتياط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازى يک انگشت و از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت بسته مسح نمايد.
مسأله 257 :
لازم نيست مسح سر بر پوست آن باشد بلکه بر موى جلوى سر هم صحيح است , ولى کسى که موى جـلـوى سـر او بـه انـدازه اى بـلند است که اگر مثلا شانه کند به صورتش مى ريزد , يا به جاهاى ديگر سر مى رسد , بايد بيخ موها را مسح کند , يا فرق سر را باز کرده پوست سر را مسح نمايد , و اگر موهايى را که به صـورت مـى ريـزد يـا به جاى ديگر سر مى رسد جلوى سر جمع کند و بر آنها مسح نمايد , يا بر موى جاهاى ديگر سر , که جلوى آن آمده مسح کند چنين مسحى باطل است .
مسأله 258 :
بـعـد از مـسـح سر بايد با ترى آب وضو که در دست مانده , روى پاها از سر يکى از انگشتها تا مفصل مـسـح نـمـايد و احتياط مستحب آن است که پاى راست را با دست راست و پاى چپ را با دست چپ مسح نمايد.
مسأله 259 :
پـهناى مسح پا به هر اندازه باشد کافى است , ولى بهتر آن است که به اندازه پهناى سه انگشت بسته بلکه تمام روى پا را با تمام دست مسح نمايد.
مسأله 260 :
احـتياط آن است که در مسح پا دست را بر سر انگشتها بگذارد و بعد به پشت پا بکشد يا آنکه دست را به مفصل گذاشته و تا سر انگشتها بکشد نه آنکه تمام دست را روى پا بگذارد و کمى بکشد.
مسأله 261 :
در مـسح سر و روى پا بايد دست را روى آنها بکشد , و اگر دست را نگه دارد و سر يا پا را به آن بکشد باطل است , ولى اگر موقعى که دست را مى کشد سر يا پا مختصر حرکت کند اشکال ندارد.
مسأله 262 :
جاى مسح بايد خشک باشد و اگر به قدرى تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل اسـت ولـى اگـر نـمـناک باشد يا آنکه ترى آن به قدرى کم باشد که در رطوبت کف دست مستهلک باشد اشکال ندارد.
مسأله 263 :
اگر براى مسح , رطوبتى در کف دست نمانده باشد نمى تواند دست را با آب خارج تر کند , بلکه بايد از ريـش خـود رطـوبت بگيرد و با آن مسح نمايد و گرفتن رطوبت از غير ريش و مسح نمودن با آن محل اشکال است .
مسأله 264 :
اگـر رطـوبـت کـف دسـت فـقط به اندازه مسح سر باشد احتياط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند , و براى مسح پاها از ريش خود رطوبت بگيرد.
مسأله 265 :
مـسح کردن از روى جوراب و کفش باطل است , ولى اگر به واسطه سر ماى شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند اينها نتواند کفش يا جوراب را بيرون آورد احتياط واجب آن است که مسح بر جوراب و کفش نموده و تيمم نيز نمايد , و اگر تقيه در بين باشد مسح بر جوراب و کفش کفايت مى کند.
مسأله 266 :
اگر روى پا نجس باشد و نتواند براى مسح آن را آب بکشد , بايد تيمم نمايد.