خصلتهاى بد و آثار آن در زندگى
خصلتهاى نکوهيده، زندگى نکبت بارى را پديد مى‌آورد، و هرخصلتى در زندگى فرد و يا جامعه، آثار معيّن و مشخّصى دارد و احاديث‌شريف ما را از آثار گناه بر حذر داشته که در برخى از آنها چنين آمده است:
1 - از پيامبر اسلام‌صلى الله عليه وآله نقل شده که در حجّة الوداع فرمود:
"إنّ من أشراط القيامة إضاعة الصلاة، واتّباع الشهوات، والميل مع الأهواء، وتعظيم‌المال، وبيع الدنيا بالدين، فعندها يذاب قلب المؤمن في جوفه کما يذاب الملح في الماءممّا يرى من المنکر فلا يستطيع أن يغيّره. ثمّ قال: إنّ عندها يکون المنکر معروفاً،والمعروف منکراً، ويؤتمن الخائن، ويخوّن الأمين، ويصدّق الکاذب، ويکذّب الصادق.ثمّ قال: فعندها امارة النساء، ومشاورة الإماء، وقعود الصبيان على المنابر، ويکون‌الکذب ظرفاً، والزکاة مغرماً، والفي‌ء مغنماً، ويجفو الرجل والديه ويبرّ صديقه. ثمّ قال:فعندها يکتفي الرجال بالرجال، والنساء بالنساء، ويغار على الغلمان کما يغار على‌الجارية في بيت أهلها، ويشبّه الرجال بالنساء والنساء بالرجال، ويرکبن ذوات الفروج‌السروج، فعليهم من اُمّتي لعنة اللَّه.
ثمّ قال: إنّ عندها تزخرف المساجد کما تزخرف البيع والکنائس، وتحلّى‌المصاحف، وتطول المنارات، وتکثر الصفوف والقلوب متباغضة، والألسن مختلفة.
ثمّ قال: فعند ذلک تحلّى ذکور اُمّتي بالذهب، ويلبسون الحرير والديباج، ويتّخذون‌جلود النمر صفافاً.
ثمّ قال: فعندها يظهر الربا، وتعاملون بالغيبة والرشا، ويوضع الدين وترفع الدنيا.
ثمّ قال: وعندها يکثر الطلاق فلا يقام للَّه حدّ ولن يضرّ اللَّه شيئاً.
ثمّ قال: وعندها تظهر القينات والمعازف، وتليهم شرار اُمّتي.
ثمّ قال: وعندها يحجّ أغنياء اُمّتي للنزهة، ويحجّ أوساطها للتجارة ويحجّ فقراؤهم‌للرياء والسمعة. فعندها يکون أقوام يتعلّمون القرآن لغير اللَّه فيتّخذونه مزامير. ويکون‌أقوام يتفقّهون لغير اللَّه، ويکثر أولاد الزنا، يتغنّون بالقرآن، ويتهافتون بالدنيا.
ثمّ قال: وذلک إذا انتهکت المحارم، واکتسب المآثم، وتسلّط الأشرار على الأخيار،ويفشو الکذب، وتظهر الحاجة، وتفشي الفاقة، ويتباهون في الناس، ويستحسنون‌الکوبة والمعازف، وينکر الأمر بالمعروف والنهي عن المنکر. إلى أن قال: فاُولئک يدعون‌في ملکوت السماء الأرجاس الأنجاس"(148).
"از نشانه‌هاى برپايى قيامت، تباه کردن نماز، پيروى از شهوتها، تمايل به هواوهوسها، بزرگ شمردن مال دنيا، و فروختن دين به دنياست. دراين اوضاع است که‌قلب مؤمن در درونش ذوب مى‌شود همچنانکه نمک در آب ذوب مى‌شود، از اين که‌منکر را مى‌بيند ولى نمى‌تواند آن را تغيير دهد." سپس فرمود: "دراين زمان است که‌منکر، معروف و معروف، منکر مى‌شود و خائن، امين شمرده مى‌شود، و امين،خاين قلمداد مى‌گردد، و دروغگو تصديق مى‌شود و راستگو تکذيب مى‌شود." سپس‌فرمود: "در اين هنگام زنان به فرمانروايى مى‌رسند، و کنيزان مورد مشورت قرارمى‌گيرند، و کودکان بر منبرها مى‌نشينند، و دروغ ظرافت به حساب مى‌آيد، و زکات‌دادن، غرامت شمرده مى‌شود و دريافت في، غنميت دانسته مى‌شود، و انسان به پدرو مادرش جفا مى‌کند و به دوستش نيکى مى‌کند." سپس فرمود: "دراين اوضاع است‌که مردان از نظر شهوت به مردان، و زنان به زنان اکتفا مى‌کنند، و بر پسران از نظرشهوت، رشک و غيرت ورزيده مى‌شود چنانکه دختر خانه در خانواده‌اش. مردان به‌زنان و زنان به مردان شباهت پيدا مى‌کنند، و زنان بر زين‌ها سوار مى‌شوند. پس براين گروه از امّتم لعنت خدا باد." سپس فرمود: "دراين هنگام است که مسجدها زينت‌داده مى‌شوند، چنانکه کليساها و کنيسه‌ها زينت داده مى‌شوند، و قرآنها زيور گردندو مناره‌ها بلند شود، و صفها زياد گردد ولى قلبها باهم در دشمنى باشند، و زبانهااختلاف پيدا کنند." سپس فرمود: "دراين هنگام است که مردان امّتم به طلا زيورکنند، و حرير و ديباج بپوشند، و از پوست پلنگ براى خود جامه و پوستين بسازند."سپس فرمود: "دراين زمان است که ربا ظاهر مى‌شود، و با غيبت و رشوه معامله‌مى‌کنند، و دين فروگذاشته مى‌شود و دنيا بالا برده مى‌شود." سپس فرمود: "دراين‌هنگام طلاق زياد مى‌شود و حدّالهى اجرا نمى‌گردد و هيچ چيز به خدا ضررى‌نمى‌رساند." سپس فرمود: "دراين هنگام زنان خواننده و وسايل طرب ظاهرمى‌شود و آنها را بدترين مردان امّتم سرپرستى مى‌کنند." سپس فرمود: "و دراين‌احوال است که ثروتمندان حجّ را براى گردش، وافراد متوسط حجّ را براى تجارت،وفقيران هم براى ريا و خودنمائى انجام مى‌دهند، و دراين هنگام است که گروههايى‌از مردم قرآن را براى غير خدا ياد مى‌گيرند و آن را با موسيقى مى‌خوانند، وگروههايى‌از مردم براى غير خدا تفقّه مى‌کنند، و اولاد زنا زياد مى‌شود، با قرآن غنا مى‌کنندوبراى دنيا به هلاکت و سقوط مى‌افتند." سپس فرمود: "و اين زمانى است که حرمتهاهتک شود، و گناهان انجام شود، و بدها بر خوبان مسلّط گردند، و دروغ آشکارشود، و حاجت و نياز ظاهر مى‌گردد، و فقر و تنگدستى شايع مى‌شود. مردم به‌مباهات مى‌پردازند، و اوراق قمار و چنگ و رقص، خوب شمرده مى‌شوند، و امر به‌معروف و نهى از منکر زشت شمرده مى‌شود..."
تا اينکه فرمود: "پس آنان در ملکوت آسمان به عنوان پليدان وناپاکان خوانده‌مى‌شوند."
2 - سعيد بن علاقه مى‌گويد: از حضرت على‌عليه السلام شنيدم که مى‌فرمود:
"ترک نسج العنکبوت في البيت يورث الفقر، والبول في الحمّام يورث الفقر، والأکل‌على الجنابة يورث الفقر، والتخلّل بالطرفاء يورث الفقر، والتمشّط من قيام يورث‌الفقر، وترک القمامة في البيت يورث الفقر، واليمين الفاجرة يورث الفقر، والزنا يورث‌الفقر، وإظهار الحرص يورث الفقر، والنوم بين العشاءين يورث الفقر، وکثرة الاستماع‌إلى الغناء يورث الفقر، وردّ السائل الذکر بالليل يورث الفقر، وترک التقدير في المعيشةيورث الفقر، وقطيعة الرحم تورث الفقر. ثمّ قال: ألاّ اُنبّئکم بعد ذلک بما يزيد في‌الرزق؟ قالوا: بلى يا أمير المؤمنين. فقال: الجمع بين الصلاتين يزيد في الرزق، والتعقيب‌بعد الغداة وبعد العصر يزيد في الرزق، وصلة الرحم يزيد في الرزق، وکسح الفناء يزيدفي الرزق، ومواساة الأخ في اللَّه عزّ وجلّ يزيد في الرزق، والبکور في طلب الرزق يزيدفي الرزق، والاستغفار يزيد في الرزق، واستعمال الأمانة يزيد في الرزق، وقول الحقّ‌يزيد في الرزق، وإجابة المؤذّن تزيد في الرزق، وترک الکلام على الخلاء يزيد في الرزق،وترک الحرص يزيد في الرزق، وشکر المنعم يزيد في الرزق، واجتناب اليمين الکاذبةيزيد في الرزق، والوضوء قبل الطعام يزيد في الرزق، وأکل ما يسقط من الخوان يزيد في‌الرزق، ومن سبّح اللَّه کلّ يوم ثلاثين مرّة دفع‌اللَّه عنه سبعين نوعاً من‌البلاء أيسرها الفقر"(149).
"واگذاشتن تار عنکبوت در خانه موجب فقر مى‌شود، و ادرار کردن در حمام‌موجب فقر مى‌شود، و خوردن در حال جنابت موجب فقر مى‌شود، و خلال کردن باچوب درخت گز موجب فقر مى‌شود، و شانه زدن در حال ايستاده موجب فقرمى‌شود، و واگذاشتن زباله در خانه موجب فقر مى‌شود، و سوگند نادرست موجب‌فقر مى‌شود، و زنا موجب فقر مى‌شود، واظهار حرص موجب فقر مى‌شود، و خواب‌ميان دو نماز مغرب و عشاء موجب فقر مى‌شود، و خواب نمودن قبل از طلوع‌خورشيد موجب فقر مى‌شود، و عادت به دروغ موجب فقر مى‌شود و زياد به غناگوش دادن موجب فقر مى‌شود، و ردّ سائل مرد در شب موجب فقر مى‌شود، و عدم‌برنامه‌ريزى در امور زندگى موجب فقر مى‌شود، و قطع رحم موجب فقر مى‌شود."
سپس فرمود: "آيا شما را خبر دهم بعداز اين به آنچه روزى را زياد مى‌کند؟"گفتند: بلى يا امير المؤمنين! حضرت فرمود: "جمع ميان دو نماز روزى را زيادمى‌کند، و تعقيب بعداز نماز صبح و عصر، روزى را زياد مى‌کند، و صله رحم روزى‌را زياد مى‌کند، و تميز کردن آستانه در خانه روزى را زياد مى‌کند، و مواسات بابرادر دينى در راه خدا روزى را زياد مى‌کند، و در صبح زود در طلب روزى رفتن،روزى را زياد مى‌کند، و استغفار روزى را زياد مى‌کند، و امانت دارى روزى را زيادمى‌کند، و سخن حق روزى را زياد مى‌کند، و اجابت مؤذّن روزى را زياد مى‌کند،وترک سخن در مستراح روزى را زياد مى‌کند، و ترک حرص روزى را زياد مى‌کند،و شکر نعمت دهنده روزى را زياد مى‌کند، و اجتناب از سوگند دروغ، روزى را زيادمى‌کند، و وضو گرفتن قبل از غذا روزى را زياد مى‌کند، و خوردن ريزه‌هاى باقيمانده از غذاى سفره روزى را زياد مى‌کند، و هرکه در روز سى بار خداوند راتسبيح کند، خداوند از او هفتاد نوع بلا را برطرف مى‌کند که آسان‌ترين آنها فقراست."