احکام عقد دائم

احکام عقد دائم

سوال 729 :

مهريّه هايى که مثلا 50 سال پيش صد تومان بوده، آيا اکنون همان مقدار بر عهده زوج است يا اين که بايد قدرت مقدار خريد صد تومان در 50 سال پيش به عنوان مهريه محاسبه شود؟

جواب :

بايد مصالحه کنند يا برطبق قيمت امروز بپردازد.

سوال 730 :

آيا زن مى تواند در منزل وظايف خود را انجام ندهد مثلا غذا نپزد، خانه را مرتب نکند؟ آيا مرد مى تواند زن را مجبور به انجام اين گونه امور بنمايد؟

جواب :

حق ندارد او را مجبور کند، مگر اين که زن باميل خود اين کارها را انجام دهد.

سوال 731 :

اگر زنى مهريّه خود را مهرالسّنه قرار دهد، آيا معادل آن را طلب دارد يا مهرالمثل را؟

جواب :

چنانچه طرفين مى دانسته اند که مهرالسّنه طبق مشهور پانصد درهم (نقره) است اشکالى ندارد و بايد با پول رايج حساب کنند، اما اگر هردو يا يکى آگاه نبوده اند احتياط آن است که در مورد مقدار مهر با هم مصالحه کنند.

سوال 732 :

مهرالسّنه چيست و ارزش فعلى آن چقدر است؟

جواب :

مهرالسّنه طبق مشهور پانصد درهم نقره است و قيمت دقيق آن رامى توانيد از زرگرها سوال کنيد.

سوال 733 :

هرگاه زن جز به گرفتن مهر، حاضر به تمکين نباشد و شوهر قادر بر اداى مهر نباشد و در عين حال مى گويد: طلاق نمى دهم و تا پايان عمر نفقه مى دهم حکم اين مسأله چيست؟

جواب :

اولا; زن حق دارد قبل از تمکين، مطالبه مهر کند، حتّى اگر شوهر قدرت پرداخت مهريه را نداشته باشد.

ثانياً; اگر شوهر مهر ندارد بايد نفقه را بدهد.

ثالثاً; اگر اين امر مدّتها ادامه يابد و باعث ضرر و زيان زوجه يا عسر و حرج شديد او شود حاکم شرع مرد را وادار به طلاق مى کند و اگر طلاق نداد حاکم شرع طلاق مى دهد و نصف مهر برذمّه زوج مى ماند تا وقتى که قدرت پرداخت پيدا کند.

سوال 734 :

مردى ازدواج کرده ولى هنوز دخول نکرده است امّا زن از طريق انزال در محل باردار شده است وضعيت مهر بعداز طلاق چگونه خواهد بود؟

جواب :

هرگاه مرد سبب باردار شدن زن شده است احتياط واجب آن است که تمام مهر را بدهد، هرچند دخول نکرده باشد.

سوال 735 :

اگر زن دائمى شرط کند که هفته اى فقط يکى دوبار تمکين کند، آيا اين شرط صحيح است؟

جواب :

چنانچه طرفين به اين شرط راضى شده باشند اين شرط صحيح است.

سوال 736 :

آيا اين شرط که همسر آينده کارهاى معمولى منزل را انجام دهد صحيح است و در صورتى که به شرط عمل نکرد حکم آن چيست؟

جواب :

هرگاه شرط کنند، اين شرط لازم الاجراست و در صورت تخلّف احتياط اين است که زن هزينه آن را بپردازد.

سوال 737 :

چند نفر به زنى به اجبار تجاوز کرده اند:

الف) آيا هرکدام بايد جداگانه يک مهرالمثل بپردازند يا همه يک مهرالمثل مى دهند؟

ب) هرگاه تجاوز از يک نفر چند بار واقع شود آيا مهرالمثل نيز تکرار مى شود؟

جواب :

الف) هرکدام بايد مهرالمثل جداگانه بپردازند.

ب) هرگاه تکرار شود ظاهراً يک مهر بيشتر ندارد مگر اين که مهر را بپردازد و مجدّداً تجاوز کند.

سوال 738 :

آيا در عقد نکاح دائم مى توان شرط کرد که نزديکى زن و مرد صورت نگيرد؟

جواب :

در عقد دائم خالى از اشکال نيست.

سوال 739 :

مهرالسّنه که پانصد درهم مى باشد، يک درهم آن معادل چند گرم مى باشد؟

جواب :

هر درهم در حدود 5/2 گرم مى باشد بنابراين پانصد درهم در حدود 1250 گرم مى شود به طور تقريب.

سوال 740 :

چون درهم سکّه دار اين زمان وجود ندارد، آيا مبناى قيمت مهرالسّنه نرخ نقره عمومى مى باشد؟

جواب :

در شرايطى که درهم سکّه دار وجود ندارد بايد فرض را بر اين بگيريم که اگر نقره موجود سکّه دار و رايج بود چه اندازه به قيمت آن افزوده مى شد اضافه قيمت را به طور تقريبى حساب کنيم و بر آن بيفزاييم و از آن جا که اين حکم يک حکم استحبابى است محاسبات تقريبى در آن ضرر ندارد.

سوال 741 :

غالب فقهاى شيعه فرموده اند زوجه حق دارد مهر غير مؤجّل را مطالبه و قبل از دخول مى تواند از تمکين تا گرفتن مهر امتناع نمايد و نيز فرموده اند در صورت بذل تمکين به فرض دريافت مهر (تمکين تعليقى) استحقاق نفقه نيز دارد. آيا حقّ امتناع زوجه از تمکين مختص به دخول است يا شامل ساير استمتاعات و يا اطاعت از زوج در امور لازم (از قبيل اقامت در منزل شوهر يا مسافرت با رضايت وى) نيز مى گردد به نحوى که اگر در اين امور از شوهر اطاعت نکند ناشزه محسوب مى شود؟

جواب :

ظاهر اين است که زن مى تواند بدون گرفتن مهر معجّل خود را مطلقاً تسليم شوهر نکند و در اين مدّت بر زوج واجب است نفقه او را بدهد.

سوال 742 :

اگر بين طرفين در اين جهت اختلافى حاصل شود و زوجه مدعى تمکين تعليقى بشود و زوج اظهار نمايد که همسرش اهل تمکين حتّى در صورت دريافت مهر نيست و قراينى هم در حدّ افاده احتمال بر صحّت اظهارات زوج وجود داشته باشد آيا به صرف ادّعاى زوجه، شوهر ملزم به پرداخت نفقه مى گردد و يا اين که فصل خصومت بايد از طريق اقامه بيّنه و يمين به عمل آيد و بنابراين چه کسى مدعى و يا منکر شناخته مى شود؟

جواب :

هرگاه ظاهر حال زوجه اى که نزد مرد زندگى مى کند تمکين مى باشد و شوهر ادعاى خلاف آن را کند بايد ثابت نمايد و اگر ظاهر حال عکس آن باشد ادّعاى زوج مقبول است.

سوال 743 :

درتحريرالوسيله و کتابهاى فقهى ديگر مذکور است که اگر پدر براى طفل صغير خود عيال اختيار کند و طفل فقير باشد، مهريّه آن زن به عهده پدر طفل مى باشد حال اگر پدر براى فرزند کبير خود که ناقص عقل و گوش و زبان مى باشد و قادر نيست هزينه زندگى خود و همسرش را تأمين کند، عيال اختيار کند مهريّه و نفقه اين زن بر عهده چه کسى مى باشد؟

جواب :

ظاهر اين است که نفقه بر پدر است واگر مهر نقدى باشد آن هم بر پدر است و در صورتى که بر ذمه زوج باشد مى توان انتظار بهبودى مجنون را کشيد و اگر بهبود نمى يابد برعهده پدر است.

سوال 744 :

زن و مردى و يا اوليا و بزرگان آنها قراردادى بين خودشان مى گذارند، مهريّه را هم تعيين مى نمايند، سپس مبلغ دويست هزار تومان از مهريّه نقداً داده مى شود و بقيّه بر ذمّه زوج مى باشد و ارتکاز عرفى بر اين است که پس از انجام مراسم عروسى زوجه مى تواند مطالبه نمايد و زوج هم بايد عندالقدره بپردازد همان طورى که علماى گذشته در عقدنامه ها مى نوشتند (فلها المطالبه بشرط التمکين وله الاداء عندالقدره والامکان) ولى در اين زمان دفاتر رسمى ازدواج بناى مذکور را در نظر نگرفته و مى نويسند که زوج بايد عندالمطالبه پرداخت نمايد و روى اين اصل وقتى که اختلافى در بين آنها واقع مى شود زن مى گويد مادامى که شوهر مهريه را نقداً نپردازد حاضر به تمکين نخواهد شد بايد نفقه او را هم بدهد آيا زوجه چنين حقّى را دارد؟

سوال 745 :

در فرع مذکور اگر زن حقّ امتناع از تمکين داشته باشد تا مهر به وى تسليم شود اگر زن جهت استمتاعات به غير از مقاربت تسليم شده و مدّتى خود را در اختيار زوج قرار دهد اين امر باعث از بين رفتن حقّ امتناع زوجه مى شود يا اين که فقط تسليم و تمکين تام مسقط است؟

جواب :

تمکين تام مسقط است.

سوال 746 :

برادر اين جانب ده سال پيش (سال 64) ازدواج نمود و بابت مهريّه در عقدنامه چنين نوشته شده است: يک جلد کلام اللّه مجيد به هديّه پنج هزار ريال به انضمام يکصد و ده کيلوگرم نمک طعام به ارزش چهار هزار ريال و يک صد گرم ابريشم خالص سبز به ارزش يک هزار ريال و دويست و بيست و پنج گرم طلاى خوب و معمول بازار به ارزش فعلى نهصد هزار ريال و تعداد هفتصد (700) سکّه طلاى بهار آزادى به ارزش فعلى بيست و چهار ميليون و پانصد هزار ريال که جمعاً بيست و پنج ميليون و چهارصد و ده هزار ريال مى شود. به طورى که ملاحظه مى فرماييد مهريّه فوق تماماً به پول تبديل گرديده است و قصد و نيّت زوج در زمان عقد همان مبلغ ذکر شده بوده است که توسط عاقد قرائت گرديده و مورد توافق و امضا قرار گرفته است اکنون زن مهريّه خود را بر اساس قيمت روز طلب مى نمايد آيا حقّ با زن است يا شوهر؟

جواب :

اگر موقع اجراى صيغه عبارت به همين صورت خوانده شده و قيمت هر يک از اين امور بيان شده است مهريّه واقعى همان مبلغ ذکر شده مى باشد ولى اگربه طور يقين ثابت شود که شوهر قصد قيمت داشته و زن قصد سکه نه قيمت، مهريّه مذکور باطل مى شود و بايد مهرالمثل داده شود.

سوال 747 :

حقير بدون اطّلاع از مرام بهائيت به ازدواج مردى بهايى بااجراى صيغه عقد اسلامى درآمدم و بعد از چند سال زندگى همسرم فوت کرد، در وقت اجراى صيغه قطعه زمينى به عنوان مهريّه به اين جانبه تحويل شد که بعد از انقلاب چون همه املاک آنها را دولت تصرّف نمود ملک اين جانبه نيز همراه آنها به تصرّف دولت درآمد آيا اين جانبه ذى حق هستم تا مطالبه حقّ کنم و آيا مهر مذکور ثابت است؟

جواب :

شما به اندازه مهرالمثل در اموال آن مرد حق داريد.

سوال 748 :

الف) دختر خانمى مهريّه اش هم معجّل بود و هم مؤجل، مقدار معجّل را در مجلس عقد دريافت نمود و در مؤجل، زمان خاصىّ معيّن نشد ولى از قراين حاليه و مقاليه مثل اين که داماد از قبول کردن مهريّه سنگين امتناع داشت ولى پدر دختر گفت مهريّه را کى داده و کى گرفته، به دست مى آيد که موقع پرداخت، بعد از عروسى است امّا الآن دختر به تحريک والدين اصرار بر دريافت مؤجّل نيز دارد آيا دختر و يا والدين او حقّ امتناع از عروسى را قبل از پرداخت باقيمانده مهريه دارند؟

جواب :

هر گاه قراينى وجود داشته که مؤجل را با فاصله قابل ملاحظه اى بپردازند دختر نمى تواند از عروسى امتناع کند.

ب) داماد قبل از عروسى براى خانم خود مقدار قابل توجّهى وسايل زينتى از قبيل طلا و غيره به عنوان هديه گرفته است به فرض اين که دختر حاضر به عروسى نشود آيا داماد حّق مطالبه آن وسايل زينتى را دارد و آيا استفاده دختر بعد از اطّلاع از عدم رضايت داماد از آن زينت آلات جايز است؟

جواب :

حق دارد، و تصرّف در آن از سوى دختر در فرض مسأله جايز نيست.

جواب :

اگر مهريّه سيصد هزار تومان و نصف مايملک داماد باشد آيا اين مهريّه باطل نيست؟

جواب :

اين مهريّه مجهول و باطل است و به جاى آن بايد مهرالمثل بپردازد.

سوال 749 :

آيا زن مى تواند بدون کسب اجازه از همسرش از منزل خارج و با افراد يا خانواده هايى رفت و آمد داشته باشد و يا در جلسات مذهبى شرکت کند؟

جواب :

بايد با رضايت همسرش باشد.

سوال 750 :

آيا زن مى تواند به دليل آن که به من تهمت زده اى و يا آبروى مرا پيش دوستان و نزديکان با سخنان تهمت آميز برده اى خود را بر شوهر رسمى و شرعى خود حرام کند و با ديدنش در حجاب شود و از او تمکين عام و خاص نکند؟ اگر چه شوهر بارها به پاکى او اعتراف و از او به نحوى دلجويى کرده باشد؟

جواب :

زن حق ندارد به اين اعذار ازتمکين خوددارى کند و اگرشوهر به او تهمت زده، بايد نزد حاکم شرع برود و مجازات او را بخواهد، مگر اين که زن او را ببخشد.

سوال 751 :

آيا بين باکره و زنان ديگر در اين مورد که دخول باعث مهر کامل و عدم دخول باعث تنصيف مهريه مى شود فرقى هست؟

جواب :

فرقى ميان باکره و غير آن نيست.

سوال 752 :

شخصى دختر خود را شوهر مى دهد، چه مسائلى را انجام مى دهند که شوهر قدرت آميزش خود را ازدست مى دهد به گونه اى که منجر به طلاق مى شود، بعد از عدّه، پدر دخترش را به عقد مرد ديگرى درمى آورد که اين شوهر نيز به سرنوشت مرد اوّل گرفتار مى شود ولى وقتى به دکتر مراجعه مى کند دکتر او را سالم تشخيص مى دهد در عين حال دارو اثر نمى بخشد پدر دختر مبلغ 310 هزار تومان براى طلا و جهيزيّه گرفته و پنجاه هزار تومان خرج عروسى کرده و صد هزار تومان مهريه دختر قرار داده است، اگر شوهر طلاق بدهد حق دارد پول و مصرف را پس بگيرد؟ حکم مهريه چيست؟

جواب :

هرگاه دخول صورت نگرفته باشد بايد نصف مهر را بدهد و اموالى که خريده است قابل بازپس گرفتن نيست. درمورد جهيزيّه و طلا هرگاه جزء مهريه بوده بايد نصف آن را به زن بدهد و اگر جزء مهريه نباشد آن چه موجود است را مى تواند باز پس بگيرد.