احکام ازدواج دائم
مسأله 2879 :
مرد با رعايت جهات زير مى‌تواند دو يا سه و يا حدّ اکثر چهار همسر دائم براى خود اختيار کند:
اوّل: بتواند بين همسران خود به عدالت رفتار نمايد.
دوم: توانايى اداره بيش از يک خانواده را داشته باشد.
پس اگر مرد نتواند بين همسران خود به عدالت رفتار نمايد و يا نتواند آنان را تأمين
(543)
نمايد، نبايد بيش از يک همسر براى خود اختيار کند.
مسأله 2880 :
زنى که عقد دائم شده، نبايد بدون اجازه شوهر از خانه بيرون رود، امّا اگر بيرون رفتن زن براى حوائج شخصى و لازم، منافاتى با حقوق شوهر نداشته باشد، بيرون رفتن او حرام نيست، ولى زن بايد خود را براى هر لذّت متعارفى که شوهر او مى‌خواهد، تسليم نمايد و بدون عذر شرعى از آميزش با او جلوگيرى نکند و اگر زن در اين موارد از شوهر اطاعت کند، تهيّه غذا و لباس و منزل او و لوازم ديگرى که عرفا جزيى از هزينه زندگى زن مى‌باشد، بر شوهر واجب است و اگر تهيّه نکند ـ چه توانايى داشته باشد و چه نداشته باشد ـ مديون زن است.
مسأله 2881 :
اگر زن در کارهايى که در مسأله پيش گفته شد از شوهر اطاعت نکند، گناهکار است و حقّ غذا و لباس و منزل و همخوابى ندارد، ولى مهريّه او از بين نمى‌رود.
مسأله 2882 :
مرد نمى‌تواند همسر خود را به کارهاى خلاف شرع يا کارهايى که انجام آنها بر زن واجب نيست، مجبور نمايد و زن مى‌تواند در اين گونه امور از شوهر اطاعت نکند، بلکه در امور خلاف شرع نبايد از او اطاعت نمايد.
مسأله 2883 :
بعيد نيست گفته شود حقوق زن و شوهر در برابر يکديگر است، بنابر اين زمانى که يکى از آنان بدون عذر موجّه از اداى حقّ ديگرى امتناع مى‌نمايد، ديگرى نيز بتواند از اداى حقوق او امتناع نمايد.
مسأله 2884 :
کارهايى که زن انجام مى‌دهد و مستلزم پايمال شدن حقوق شوهر نمى‌شود ـ نظير وصيّت کردن يا قبول وصيّت ـ احتياج به اجازه شوهر ندارد.
مسأله 2885 :
مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند، مگر در مناطقى که کار در خانه جزء وظايف زن محسوب مى‌شود به گونه‌اى که در ازدواج جزء شرايط عقد به حساب مى‌آيد، يعنى عقد مبنى بر آن انجام مى‌گيرد.
مسأله 2886 :
مخارج سفر زن اگر بيشتر از مخارج وطن باشد، در صورتى که جزيى از هزينه معمول زندگى به حساب نيايد، بر عهده شوهر نيست، مگر اين که
(544)
سفر او لازم باشد يا رفتن به چنين سفرى جزيى از مخارج معمول زندگى يا جزيى از شئون زن باشد که در اين صورت مخارج آن بر عهده مرد است و همچنين اگر شوهر مايل باشد که زن را سفر ببرد، بايد خرج سفر او را بدهد.
مسأله 2887 :
زن در مالکيّت اموال خويش استقلال دارد، يعنى آنچه شرعا به دست مى‌آورد، مال خود اوست و شوهر بدون رضايت وى حقّ تصرّف در اموال او را ندارد، اگرچه در بسيارى از مصارف احتياج به اجازه شوهر دارد، بلکه خوب است زن در مقام تصرّف در اموال خويش رضايت شوهر خود را تحصيل نموده و از او اجازه بگيرد.
مسأله 2888 :
جهيزيّه‌اى که زن به خانه شوهر مى‌برد، جزء اموال زن است و هنگام طلاق مى‌تواند همه آن را با خود ببرد، بلکه در هر صورت اختيار با اوست.
مسأله 2889 :
هدايايى که براى زن آورده‌اند، جزء دارايى زن مى‌باشد و هدايايى که به نحو مشترک براى زن و شوهر آورده‌اند، نصف آن جزء دارايى زن به شمار مى‌آيد.
مسأله 2890 :
اموالى که زن در مدّت زناشويى از راه تلاش و فعاليّت به دست آورده، جزء دارايى او مى‌باشد و آنچه شوهر به او بخشيده، بنابر احتياط واجب جزء دارايى زن شمرده مى‌شود.
مسأله 2891 :
اگر شوهر هزينه‌هاى زن را روزانه يا ماهانه به وى داده باشد و زن در مصرف آن صرفه‌جويى کرده و از اين راه وجوهى پس انداز نموده باشد، آنچه پس‌انداز کرده جزء اموال اوست؛ ولى اگر شوهر وجوهى را به عنوان مخارج زندگى در منزل بگذارد و زن مخارج روزانه منزل را از آن بردارد، چنانچه چيزى صرفه جويى شود و باقى بماند، متعلّق به شوهر است و زن نمى‌تواند براى خود بردارد.
مسأله 2892 :
مرد نمى‌تواند زن دائمى خود را به گونه‌اى ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بى‌شوهر و احتياط مستحب آن است که هر چهار شب يک شب نزد او بماند مگر اين که زن گذشت نمايد.
مسأله 2893 :
شوهر نمى‌تواند بيش از چهار ماه، آميزش با همسر دائمى خود را
(545)
ترک کند.
مسأله 2894 :
اگر يکى از زن يا شوهر، بچّه بخواهد و ديگرى نخواهد، در صورتى که هيچ کدام عذر موجّه و شرعى نداشته باشند، حقّ کسى که بچّه مى‌خواهد مقدّم است، مگر اين که طرف ديگر به طور صريح يا ضمنى جزء عقد ازدواج شرط کرده باشد که بچه‌دار نشوند؛ ولى چنانچه زن عذر موجّه و شرعى داشته باشد، مثل اين که باردار شدن براى او ضرر جانى مهم داشته باشد، شوهر نمى‌تواند بچّه‌دار شدن را به او تحميل نمايد.