1ـ نماز با گفتن «الله اکبر» شروع می شود و با سلام
به پایان می‌رسد.
2ـ آنچه در نماز انجام می‌شود یا واجب است یا مستحب.
3ـ واجبات نماز، یازده تا است که برخی رکن و برخی غیر
رکن است.
واجبات نماز
رکن
1ـ نیت
2ـ قیام
3ـ تکبیرة الاحرام
4ـ رکوع
5ـ سجود
غیر رکن
1ـ قرائت
2ـ ذکر
3ـ تشهد
4ـ سلام
5ـ ترتیب
6ـ موالات
فرق بین رُکن
و غیر رُکن:
ارکان نماز، اجراء اساسی آن به شمار می‌‌رود و اگر یکی
از آنها بجا آورده نشود، یا اضافه شود، هر چند بر اثر فراموشی هم باشد، نماز باطل است.
واجبات دیگر، گر چه انجام آنها لازم است ولی چنانچه
از روی فراموشی، کم یا زیاد شود نماز باطل نیست.
احکام واجبات
نماز
* نیت
1ـ نماز گزار، آغاز تا پایان نماز، باید بداند چه نمازی
می‌خواند و آن را برای انجام فرمان خداوند عالم به جا آورد.
2ـ به زبان آورد نیّت، لازم نیست، ولی چنانچه به زبان
هم بگوید اشکال ندارد.
3ـ نماز، باید از هر گونه ریا و خود نمایی بدور باشد،
یعنی نماز را تنها برای انجام دستور خداوند بجا آورد و چنانچه تمام نماز یا قسمتی از
آن، برای غیر خدا باشد، باطل است.
تکبیرة الاحرام
گفته شد که نماز با گفتن «الله اکبر» آغاز می‌شود و
به آن «تکبیرة الاحرام» می گویند. چون با همین تکبیر است که بسیاری از کارها که قبل
از نماز جایز بوده بر نمازگزار حرام می‌شود، مانند خوردن و آشامیدن، خندیدن و گریستن.
واجبات تکبیرة
الاحرام:
1ـ به عربی صحیح گفته می‌شود.
2ـ هنگام گفتن «الله اکبر» بدن آرام باشد.
3ـ تکبیرة الاحرام را طوری بگوید که اگر مانعی در ک
ار نباشد خودش بشنود، یعنی بسیار آهسته نگوید.
4ـ بنابر احتیاط واجب آن را به چیزی که پیش از آن می‌خواند
وصل نکند.
ـ قیام (ایستادن)
1ـ واجب است پیش از گفتن تکبیرة الاحرام و بعد از آن
مقدای بایستد تا یقین کند که تکبیر ار در حال قیام گفته است.
2ـ قیام پیش از رکوع که به آن قیام متصل به رکوع گفته
می‌شود، از ارکان نماز است و بدان معنی است که نمازگزار حالکت ایستاده به رکوع برود،
بنابراین اگر رکوع را فراموش کند و بعد از قرائت به سجده برود و قبل از وارد شدن به
سجده یادش بیاید، باید کاملاً بایستد سپس به رکوع برود و پس از آن سجده‌ها را بجا آورد.
3ـ در حال تکبیرة الاحرام و قرائت نباید بدن را حرکت
دهد، یا به چیزی تکیه کند، یا پاها را زیاد باز بگذارد.
4ـ نماز گزار باید موقع ایستادن هر دو پا را بر زمین
بگذارد، ولی لازم نیست سنگینی بدن روی هر دو پا باشد و اگر روی یک پا هم باشد اشکال
ندارد.
5ـ کسی که به هیچ وجه نتواند ایستاده نماز بخواند، باید
نشسته و رو به قبله نماز بخواند و اگر نشسته هم نتواند نماز بخواند، باید خوابیده نماز
بخواند.
6ـ واجب است بعد از انجام رکوع بطور کامل بایستد و سپس
به سجده برود و چنانچه این قیام عمداً ترک شود نماز باطل است.
ـ قرائت
1ـ اگر نماز گزار در جائی که باید نماز را بلند بخواندف
عمداً آهسته بخواند یا در جائی که باید آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند، نمازش باطل
است، ولی اگر از روی فراموشی یا نداشتن مسأله باشد، صحیح است.
2ـ اگر در نماز یکی از چهار سوره‌ای را که آیة سجده
واجب دارد عمداً بخواند نمازش باطل است.
3ـ اگر در بین خواندن حمد و سوره بفهمد اشتباه کرده
است، (مثلاً می‌بایست بلند می‌خواند ولی آهسته خوانده است) لازم نیست مقداری را که
خوانده دوباره بخواند.
4ـ اگر انسان، کلمه‌ای را صحیح بداند، مثلاً کلمه «عَبدُهُ»
را در تشهد «عبدَهُ» می‌دانسته و در نماز همانطور بخواند، و بعد بفهمد غلط خوانده است،
لازم نیست دوباره نمار را بخواند.
5ـ در برخی موارد نمازگزار در رکعت اول و دوم، نباید
سوره بخواند و تنها به خواندن حمد اکتفا می‌کند:
اول) وقت نماز تنگ باشد.
دوم) ناچار باشد که سوره نخواند، مثلاً بترسد که اگر
سوره را بخواند دزد یا درنده، یا چیز دیگری به او صدمه بزند.
5ـ در تنگی وقت باید تسبحات اربعه را یک مرتبه بگوید.
پرسش
1ـ ارکان نماز را بر شمرده و فرق آن را با غیر رکن بیان
کنید.
2ـ در نماز، چند تکبیر واجب است؟
3ـ قیام متصل به رکوع را توضیح دهید و فرق آن را با
قیام پس از رکوع بیان کنید.
4ـ مردی که تا کنون قرائت نمازها را آهسته خوانده است،
اکنون متوجه این مسأله شده، وظیفه‌اش چیست؟
5ـ در چه صورتی نباید در نماز سوره خوانده شود؟