احکام غسل کردن‌‌ (آیت الله حسین مظاهری)

احکام غسل

مسأله :

غسل را به دو صورت مى‌توان انجام داد:

اوّل: غسل ترتيبى و آن غسلى است که اوّل سر و گردن، بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشويد. و اگر عمداً يا از روى فراموشى يا به واسطه ندانستنِ مسأله به اين ترتيب عمل نکند غسل او باطل است.

دوّم: غسل ارتماسى و آن غسلى است که در يک لحظه، آب، تمام بدن را فرا بگيرد، بلکه اگر به نيّت غسل ارتماسى، به تدريج در آب فرو رود، غسل او صحيح است. چنانکه اگر بعضى از بدن غسل کننده، در آب و بعضى قسمتهاى ديگر، بيرون از آب باشد و به نيّت غسل، بقيه بدن را در آب فرو برد، غسل او صحيح است. چنانکه اگر همه بدن زير آب باشد و بعد از نيّت غسل، بدن را حرکت دهد يا از آب بيرون آيد غسل او صحيح است.

مسأله :

در غسل ترتيبى مى‌تواند در زير آب به نيّت سر و گردن و بعد به نيّت طرف راست و بعد به نيّت طرف چپ، خود را حرکت دهد.

مسأله :

در غسل ترتيبى نصف عورتين را بايد با طرف راست بدن و نصف ديگر را بايد با طرف چپ بشويد بلکه بهتر است تمام عورتين با هر دو طرف شسته‌شود.

مسأله :

براى آنکه يقين کند هر سه قسمت يعنى سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را کاملاً غسل داده بايد هر قسمتى را که مى‌شويد مقدارى از قسمتهاى ديگر را هم با آن قسمت بشويد.

مسأله :

اگر بعد از غسل بفهمد مقدارى از بدن را نشسته، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافى است و اگر از طرف راست باشد بايد بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشويد و اگر از سر و گردن باشد بايد بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشويد.

مسأله :

اگر پيش از تمام شدن غسل، در شستن مقدارى از طرف چپ شک کند شستن همان مقدار کافى است ولى اگر بعد از تمام شدن غسل در شستن مقدارى از طرف چپ شک کند يا اگر بعد از اشتغال به شستن طرف چپ در شستن طرف راست يا مقدارى از آن شک کند يا بعد از اشتغال به شستن طرف راست در شستن سر و گردن يا مقدارى از آن شک کند لازم نيست اعتنا کند.

مسأله :

اگر بعد از غسل ارتماسى بفهمد به مقدارى از بدن آب نرسيده، چه جاى آن را بداند يا نداند، بايد دوباره غسل کند.

مسأله :

کسى که روزه واجب گرفته يا براى حجّ يا عمره احرام بسته بهتر است غسل ارتماسى نکند.

مسأله :

در غسل ارتماسى بايد تمام بدن پاک باشد ولى در غسل ترتيبى پاک بودن تمام بدن لازم نيست. و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتى را پيش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافى است.

مسأله :

اگر در غسل به اندازه سر مويى از بدن نشسته بماند غسل باطل است ولى‌شستن‌جاهايى از بدن که‌ديده‌نمى‌شود، مثل توى گوش و بينى واجب نيست.

مسأله :

جايى را که شک دارد از ظاهر بدن است يا از باطن، شستن آن لازم نيست، ولى احتياط در شستن است.

مسأله :

چيزى را که مانع رسيدن آب به بدن است بايد برطرف کند و اگر پيش از آنکه يقين کند برطرف شده غسل نمايد، غسل او باطل است.

مسأله :

اگر موقع غسل شک کند چيزى که مانع از رسيدن آب باشد در بدن او هست يا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد بايد وارسى کند تا مطمئن شود که مانعى نيست.

مسأله :

در غسل بايد پوست بدن و موهاى کوتاهى را که جزو بدن حساب مى‌شود بشويد و شستن موهاى بلند واجب نيست بلکه اگر آب را طورى به پوست برساند که موها تر نشود غسل او صحيح است ولى‌احتياط در شستن‌آنهاست.

مسأله :

تمام شرطهايى که براى صحيح بودن وضو گفته شد، مثل پاک بودن آب و مضاف نبودن آن در صحيح بودن غسل هم شرط است ولى در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد و نيز در غسل ترتيبى لازم نيست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت ديگر را بشويد، و نيز لازم نيست آب جريان داشته باشد بلکه همين مقدار که بدن خوب تر شود گرچه جريان نداشته باشد کفايت مى‌کند.

مسأله :

کسى که قصد دارد پول حمامى را ندهد يا از حرام بدهد کار حرامى کرده ولى غسل باطل نيست و همچنين کسى که زيادتر از معمول در حمام آب مى‌ريزد، غسلش صحيح است، ولى کار او حرام و ضامن حمامى است و بايد او را راضى کند.

مسأله :

اگر شک کند که غسل کرده يا نه، بايد غسل کند ولى اگر بعد از غسل شک کند که غسل او درست بوده يا نه، لازم نيست دوباره غسل نمايد.

مسأله :

اگر در بين غسل حدث اصغر از او سر زند مثلاً بول کند، غسل باطل نمى‌شود ولى بعد از غسل براى نماز بايد وضو بگيرد.

مسأله :

هرگاه به خيال اينکه به اندازه غسل و نماز وقت دارد براى نماز غسل کند، گرچه بعد از غسل بفهمد که به اندازه غسل وقت نداشته غسل او صحيح است. بلکه اگر يقين دارد که به اندازه غسل و نماز وقت ندارد و غسل کند گرچه غسل او براى نماز باشدغسل او صحيح است گرچه‌معصيت‌کرده است.

مسأله :

کسى که غسل واجب بر گردن اوست اگر شک کند غسل کرده يا نه نمازهايى را که خوانده صحيح است، ولى براى نمازهاى بعد بايد غسل کند.

مسأله :

چند غسل واجب يا مستحب، يا واجب و مستحب را مى‌توان با يک غسل انجام داد در صورتى که همه را نيّت کند و اگر يکى از آنها را نيّت کند کفايت از بقيه نمى‌کند.

مسأله :

کسى که مى‌خواهد غسل کند، اگر بر جايى از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل کند بايد آب را طورى به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد.

مسأله :

کسى که غسل واجب انجام داده، لازم نيست براى نماز وضو بگيرد، و با هر غسلى، چه واجب و چه مستحّب - غير از غسل استحاضه - مى‌شود نماز خواند، ولى احتياط مستحب آن است که وضو هم بگيرد.