تلقيح
سوال 2103 :
اخيراً نطفه زن و مرد را گرفته، در خارج از رحم با هم لقاح مى دهند و در رحم زن قرار مى دهند، آيا اين عمل در صورتى که زن و مرد همسر هم باشند، جايز است؟
جواب :
در فرض فوق مانعى ندارد.
سوال 2104 :
اگر اين کار مستلزم نگاه کردن به عورت غير يا لمس آن باشد، جايز است؟
جواب :
نگاه کردن و لمس جايز نيست.
سوال 2105 :
در صورتى که بدون اين راه بچه دار نشوند، وظيفه چيست؟
جواب :
اگر بچه دار نشدن، موجب خلل و تزلزل در زوجيت شود، مانعى ندارد.
سوال 2106 :
اجاره دادن يا اجاره کردن رحم زن، براى تلقيح نطفه مرد اجنبى، چه حکمى دارد؟
جواب :
اجاره صحيح نيست و تلقيح نطفه مرد در رحم زن اجنبيه، شرعاً جايز نيست.
سوال 2107 :
اگر فرزندى از اين طريقِ حرام بدنيا آمد، چه حکمى دارد؟ و آيا آثار شرعى بر آن مترتب مى شود؟
جواب :
در صورت تلقيح، ولد به صاحب نطفه ملحق مى شود.
سوال 2108 :
انتقال جنين زنى به رحم زن ديگر، در صورتى که رحم او قدرت نگهدارى جنين را نداشته باشد، چگونه است؟
جواب :
انتقال جنين به رحم زن در صورتى بى اشکال است که جنين از اسپرم مردى تشکيل شده باشد که شرعاً شوهر زن باشد.
سوال 2109 :
زنِ مردى که نطفه ندارد از او طلاق مى گيرد و به عقد ديگرى درمى آيد اگر نطفه اين مرد و زن را مخلوط و بعداً به عقد شوهر اوّل درآيد و نطفه در رحمش تزريق گردد، چه صورتى دارد؟
(صفحه565)
جواب :
جايز نيست; زيراکه نطفه مربوط به مرد ديگرى است.
سوال 2110 :
آيا جايز است نطفه اى را که تبديل به جنين شده، در رحم زنى قرار دهند؟ و در چنين فرضى اين زن، مادر محسوب مى شود يا نه؟
جواب :
قرار دادن جنين متکون از نطفه غير زوح در رحم زن اجنبيّه، جايز نيست; خصوصاً اگر مستلزم ارتکاب خلاف شرع باشد. ولى اگر قرار دادند و جنين از بدوِ رشد، در رحم زن قرار گرفت، زن مادر محسوب مى شود. هرچند که در صورت علم و عمد در خصوص باب توارث، مسأله مشکل است و احوط تصالح مى باشد. و قرار دادن جنين متکون از زوج در رحم زوجه، اگر مستلزم ارتکاب محرماتى نباشد، اشکالى ندارد. و در هرصورت زن مادر محسوب و بچّه ملحق به آنان مى باشد.
سوال 2111 :
در تاريخ 1/1/74 زن و شوهرى که بچه دار نمى شدند; جهت انجام تلقيح مصنوعى به بيمارستان مراجعه و در تاريخ 2/1/74 مرد در تصادف، فوت کرد و در تاريخ 3/1/74 تلقيح، طبق موازين پزشکى صورت گرفته، و پس از نه ماه فرزند بدنيا آمده است; با توجه به مثال ياد شده سوالات زير مطرح باشد:
1 ـ انجام تلقيح مصنوعى، به نظر حضرتعالى از نظر شرع انور اسلام چه صورتى دارد؟
2 ـ آيا چنين فرزندى، به خانواده ياد شده، ملحق مى شود يا خير؟
3 ـ در صورت ملحق شدن، آيا چنين فرزندى از ارث (ماترک) متوفى برخوردار مى گردد يا خير؟
جواب 1 ـ اگر نطفه از همسر شرعىِ زن گرفته شود، و مستلزم امر محرّمى نباشد، مانعى ندارد.
جواب 2 ـ فرزند به مادر ملحق است و تمام احکام مادر و فرزندى مترتب مى شود.
جواب 3 ـ ارث بردن چنين فرزندى از پدر متوفى در فرض سوال مشکل است. و بهتر است با ورثه مصالحه کنند.
سوال 2112 :
از آنجايى که در انجام لقاح آزمايشگاهى، جهت آبستنى مصنوعى، گرفتن
(صفحه566)
اسپرم (نطفه) از شوهر و نيز برداشت تخمک از تخمدان زن ضرورت دارد. نظر مبارک حضرتعالى، در موارد ذيل چيست؟
الف ـ گرفتن اسپرم، در صورتى که از طريق استمنا انجام شود.
ب ـ تهيه اسپرم، چنانچه بواسطه تحريک همسر و انزال منى در لوله آزمايش صورت گيرد.
جواب :
برداشت تخمک از تخمدان با هدايت سونوگرافى (دستگاه تصويربردارى با کمک امواج ماوراء صوت) از طريق مهبل (واژن) زن، که اين کار توسط متخصص زنان و در اطاق عمل تحت شرايط کاملا استريل (بهداشتى) و با ضرورت نگاه به عورت زن انجام مى پذيرد.
د ـ برداشت تخمک با هدايت سونوگرافى، ولى از طريق لاپاراسکوپى (يعنى بازکردن شکاف کوچک در جدار شکم) که مستلزم نگاه به عورت نيست. شايان ذکر است در سالهاى اخير بخاطر پرخطر و پرهزينه بودن، از اين روش استفاده نمى شود.
جواب :
الف ـ جايز نيست.
ب ـ مانعى ندارد.
جواب :
نگاه به عورت غير، حتى در مماثل، جايز نيست; مگر در مورد ضرورت.
د ـ اشکالى ندارد.
سوال 2113 :
نظر مبارک حضرتعالى در مورد بانک اسپرم (محل نگهدارى درازمدت اسپرم مرد) در حالات زير چيست؟
الف ـ نگهدارى اسپرم شوهر و استفاده از آن، در مواقع لزوم براى همسر خودش.
ب ـ نگهدارى اسپرم غير شوهر (اعم از محارم زن يا غير محرم با زن) و استفاده از آن، در مواقع لزوم براى زن.
جواب :
الف ـ مانعى ندارد.
ب ـ نگهدارى اسپرم مانعى ندارد ولى قرار دادن آن در رحم زن اجنبى جايز نيست.
سوال 2114 :
در صورتى که زندگى مشترک زن و شوهر منوط به باروى زن باشد و از طرفى مرد، صددرصد عقيم باشد. آيا مى توان از اسپرم غير شوهر استفاده کرد؟
(صفحه567)
جواب :
در هيچ موردى جايز نيست.
سوال 2115 :
اگر تنها راه بارور شدن زن نازا به دليل مسائل پزشکى، منوط به لقاح آزمايشگاهى باشد، آيا عمل مذکور جايز است يا نه؟ لازم به يادآورى است اين روش با گرفتن نطفه مرد و تخمک زن و لقاح در آزمايشگاه و انتقال به رحم زن صورت مى گيرد.
جواب :
اگر نطفه از شوهر باشد و تخمک از همسر او، و انجام اين عمل مستلزم کار حرامى، مثل نگاه کردن به عورت غير يا استمنا نباشد، مانعى ندارد.
سوال 2116 :
از آنجايى که روش انتقال تخم لقاح يافته، مستلزم نگاه به عورت زن و لمس آن ـ با دستکش ـ مى باشد، نظر مبارک حضرتعالى در فرض زير چيست؟
انتقال تخم لقاح يافته، توسط غير شوهر صورت مى گيرد، زيرا انتقال آن نياز به تخصص پزشکى و ديدن دوره هاى خاص و مهارت کافى دارد.
جواب :
جايز نيست; مگر اينکه عدم اينکار موجب عسر و حرج يا ناراحتى غير قابل تحمل باشد. به طورى که موجب جدايى و طلاق شود.
سوال 2117 :
بعد از انتقال تخم لقاح يافته، تعدادى از آنها در آزمايشگاه باقى مى ماند. حکم استفاده از آنها براى زن و شوهر نازاى ديگر و يا دور ريختن و يا کارهاى آزمايشگاهى مانند مطالعات ژنتيک چيست؟
جواب :
استفاده از نطفه و تخمک زن و مرد اجنبى در رحم زن ديگر، مطلقاً و در هر شرايطى جايز نيست. اما استفاده مطالعاتى از آنها، مانعى ندارد.
سوال 2118 :
لطفاً حکم هريک از حالات زير را که مربوط به پرورش تخم لقاح يافته، در رحم زن مى باشد، مرقوم فرماييد.
الف ـ گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از همسر و تلقيح آزمايشگاهى آن و پرورش تخم لقاح يافته، در رحم همسر.
ب ـ گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از همسر اوّل و تلقيح آزمايشگاهى آن و پرورش تخم لقاح يافته، در رحم همسر دوم.
جواب :
گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از همسر و تلقيح آزمايشگاهى آن و پرورش در رحم
(صفحه568)
زن ديگرى (اعم از محرم يا غير محرم).
د ـ گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از غير همسر و تلقيح آزمايشگاهى آن و پرورش در رحم همسر صاحب نطفه.
هــ گرفتن نطفه از غير شوهر و تخمک از همسر خود و تلقيح آزمايشگاهى آن و پرورش در رحم همسر.
جواب :
الف ـ اگر مستلزم کار حرامى نباشد، مانعى ندارد.
ب ـ ظاهراً مانعى ندارد.
جواب :
به هيچ وجه جايز نيست.
د ـ مانعى ندارد.
هــ جايز نيست.