تلقيح
سوال 983 :
انتساب طفل ناشي از تلقيح مصنوعي دو بيگانه با طفل ناشي ا ز وطي به شبه چه تفاوتي دارند ؟
جواب :
در دومي شرعا نسب ثابت است ولي در اوّلي نَسَب ثابت نيست .
سوال 984 :
همانگونه که حضرت مستطاب عالي استحضار داريد تعدادي از زنان و مردان که به ازدواج يکديگر در مي آيند به دلايل طبي نمي توانند به طور طبيعي زاد و ولد نمايند و نياز است که روشهاي درماني مختلف براي کمک به آنها استفاده شود.
يکي ا زاين روشها ن لقاح خارج از رحم است . در اين روش تخمک را از زوجه و نطفه را از شوهرش گرفته و آنها را با هم مخلوط مي کرده . از اختلاط و امتزاج تخمک و نطفه جنين حاصل مي شود و بعد اين جنين به رحم زوجه منتقل مي شود تا حاملگي و بعد زايمان صورت گيرد . لازم به ذکر است که جنين ها هنگام انتقال به رحم فقط 24 تا 48 ساعت از زمان لقاحشان گذشته و داراي 4 الي 8 سلول مي باشند . بسياري از اوقات تعداد جنين هاي حاصله از نطفه زن و شوهر بيش از حد نياز است . در اين صورت اضافات آن منجمد شده و بعدها د رصورتي که زن حامله شد و زايمان انجام داد ، با رضايت زوجين ، جنين ها از رده خارج و دور ريخته مي شوند .
از طرف ديگر تعدادي از زوجها وجود دارند که به دلايل طبي به هيچوجه صاحب فرزند نمي شوند اما براي برخي از آنها ، اين امکان از نظر طبي وجود دارد که جنين هاي مازاد دسته اول را در صورت عدم نياز زوجين ، به رحم اين زن انتقال داد تا او حامله شود و زايمان انجام دهد و بعد بچه را شير داده و بزرگ نمايد .
سوالاتي که در اين زمينه مطرح مي شود عبارتند از :
1ـ انتقال اين جنين ها به رحم زن ثالث از نظر شرعي چگونه است ؟
2ـ در صورت عدم نياز زوجين به جنين خود ، آيا وافقت آنها براي هديه جنين به غير لازم است يا خير ؟
3ـ آيا والدين صاحب جنين مي توانند در ازاي اهداء جنين خود وجهي دريافت نمايند ؟
4ـ آيا ارائه مشخصات اهدا کنندگان جنين به دريافت کنندگان و يا برعکس لازم است يا خير ؟
5ـ در صورت پسر بودن فرزند ، با زني که در رحم او بزرگ شده محرم است يا خير ؟
6ـ در صورت دختر بودن ، فرزند با شوهر زني که در رحم او بزرگ شده محرم است يا خير ؟
7ـ والدين فرزند حاصل ، چه کساني هستند ؟
8ـ تکليف ارث اين بچه ها پس از تولد چگونه است ؟
9ـ در صورت توافق قبلي والدين صاحب جنين ( صاحب نطفه و تخمک ) در اهداء جنين خود ، آيا مي توانند پس از تولد نوزاد و يا سالها بعد ، از شخص ثالث مدعي استرداد طفل شوند ؟
جواب :
انتقال دادن نطفه غير شوهر به رحم زن جائز نيست و در صورت انتقال فرزندي که از اين راه بوجود ميايد فرزند غير مشروع است بنابراين جواب بسياري از سوالات بعد منتفي است و فقط رد مسأله محرميت که در بند 5 و 6 مطرح شده است و در مسأله ازدواج احتياط مراعات شود .
سوال 985 :
لقاح مصنوعي ما بين زن و شوهر چه حکمي دارد ؟
جواب :
اگر تلقيح ( رساندن نطفه مرد به رحم زن ) به اين صورت باشد که زن و شوهر ما بين خودشان نطفه را از شوهر گرفته در رحم آن زن داخل کنند و واسطه اي در بين نباشد بدون اشکال جائز است و بچه اي که از اين راه به وجود مي آيد متعلق به آنهاست و تمام احکام فرزند از قبيل ارث و غيره بر آن مترتب مي شود . و در صورتي که واسطه اي در اين تلقيح ( تلقيح نطفه شوهر به همسرش ) دخالت داشته باشد هرچند آن واسطه به جهت نگاه کردن به عضوي که نگاه اجنبي بر آن جايز نيست يا لمس کردن آن که خود گناهي اس ، باشد ولي چون فرزند از نطفه شوهر آن به وجود آمده است باز احکام فرزند بودن ، به طور کلي بر او مترتب مي گردد .
سوال 986 :
لقاح مصنوعي ما بين غير زن و شوهر چه حکمي دارد ؟ و بچه اي که از اين راه به وجود مي آيد ملحق به کيست ؟ و از جهت ارث چه وضعي دارد ؟
الف : با علم مرد و زن
ب : با جهل هر دو
جواب :
با علم يکي از آنها و جهل ديگري
جواب :
در تلقيح نطفه ، تلقيح نطفه مرد احنبي به زن ، بايد توجه داشت که اين نوع تلقيح شرعا از جهت حکم تکليفي جايز نيست و اگر محقق شد در صورت علم مرد به اين کار ، فرزندي که به وجود مي آيد به آن مرد ارتباط ندارد ولي اگر زن جاهل باشد و چنين تصور کند که اين نطفه شوهر او است حکم وطي شبهه ( آميزش بر اساس اشتباه ) پيدا مي کند و فرزند به مادر ملحق مي شود و احکام وطي شبهه از قبيل ارث و غيره بر آن مترتب مي شود و چنانچه از طرف صاحب نطفه نيز شبهه اي باشد يعني او هم تصور کند که آن زني که اين نطفه بر او تلقيح مي شود همسر اوست فرزند به او نيز ملحق مي شود و احکام وطي شبهه بر او جاري مي گردد و اما در صورت علم مرد و زن در احکام مربوط به نکاح و غير آن احتياط لازم است .