عاقله

عاقله

سوال 1661 :

عاقله چيست و در موارد پزشکى چگونه قابل تعميم و تطبيق است؟ (مواردى که عامل، پزشک و کادر پزشکى مى باشند و قبلاً برائت از مريض و کسان او نطلبيده اند).

جواب :

عاقله، نزديکان هر کس از طرف پدر مى باشند، و شامل برادران، عموها و پسرعموها مى شود و احتياط اين است که پدر و فرزندان شخص نيز در آن شرکت کنند، و ديه قتل خطا را در ميان خود تقسيم کنند تا پرداختن آن آسان شود، و شامل هر کسى مى شود که مرتکب قتل خطا گردد.

سوال 1662 :

در صورت استنکاف عاقله از پرداخت ديه، آيا مى توان عاقله را حبس کرد؟ آيا مى توان عاقله را به عنوان متّهم دستگير و براى آنها قرار صادر کرد تا از فرار آنها جلوگيرى شود؟

جواب :

ديه مانند ساير ديون است; اگر بدهکار توانايى دارد و حاضر به پرداخت نيست مى توان او را زندانى کرد; ولى در صورت عدم توانايى بايد به او مهلت داد.

سوال 1663 :

اگر عاقله جانى ديوانه باشد، آيا مى توان از طريق دادگاه ديه را از مال او برداشت نمود؟

جواب :

جايز نيست.

سوال 1664 :

هرگاه نابالغى متّهم به قتل عمدى، يا جرح عمدى مادون قتل و مافوق موضحه گردد، و پس از بلوغ اقرار و اعتراف نمايد و با اقرار جرم او ثابت گردد، آيا ديه بر عاقله است؟ يا چون اقرار نموده، بر عهده خود اوست؟ در اين خصوص تعقيب قبل از بلوغ و اقرار بعد از بلوغ، يا تعقيب بعد از بلوغ و اقرار قبل از بلوغ تفاوتى در حکم ايجاد مى کند؟ و نيز بين مميّز و غير مميّز، مراهق و غير مراهق فرق است؟

جواب :

در مواردى که ديه بر عاقله است، اقرار بعد از بلوغ اثرى ندارد، نه نسبت به عاقله; چون اقرار بر ضدّ آنهاست و نه نسبت به خودش; چون فرض بر اين است که جنايت مزبور ديه اش بر او نيست; ولى در مواردى که ديه بر شخص جانى است (يعنى مادون الموضحه) اقرار مزبور مؤثّر است و فرقى بين مميّز و غير مميّز و مراهق و غير مراهق نيست.