وقت نماز
سوال 9 :
- آيا تفاوت افق شهرستانها از لحاظ اوقات شرعى در هر سه نوبت فرائض يوميه يکسان است؟ مثلا تفاوت افق 2 شهرستان 25 دقيقه است؛ آيا در هر سه نماز اين مقدار بايد رعايت شود يا اينکه هنگام صبح و شام تغيير مى‌کند؟!
جواب:
- بلاد مختلف است و در هر يک از نمازها بايد دخول وقت احراز شود.
سوال 10 :
- سيدى و امامى و مرجعى؛ اريد مشورتکم! اننّى رأيت جماعة من المسلمين الملتزمين يفرقون بين الصلاة و سألتهم سبب ذلک، ادعوا ان سماحتکم تفرقون بين الصلاة فهل هذا صحيح ام انکم اقصد سماحتکم تجمعون بين الظهرين و العشائين؟
جواب:
- لا مانع من الجمع بين الظهرين و بين العشائين و لکن الافضل الاتيان بالظهر فى اوّل وقت فضيلتها و بالعصر فى اوّل وقت فضيلتها و کذلک فى العشائين.
سوال 11 :
- وقت نافله ظهر را حضرت امام در رساله، با شاخص مشخص کرده‌اند، اين مقدار از نظر ساعت چقدر است؟
جواب:
- نسبت به ايّام سال و مکانها، ساعت مختلف مى‌شود.
سوال 12 :
- در اوايل کتاب الصلاة (تحرير الوسيله، ج 1) اواسط مسأله 7 آمده:
"و کذا لو صلّى الظهر قبل الزّوال ... بل لو وقع تمام العصر فى وقت الظهر صح على الأقوى" اگر تمام نماز عصر در وقت نماز ظهر واقع شود، نتيجتا نماز ظهر
استفتاءات، ج1، ص: 130
قبل از دخول وقت انجام مى‌شود، در صورتى که در همين باب مسأله 14 آمده:
"لو تيقّن بدخول الوقت فصلّى ... فان وقع تمام الصلاة قبل الوقت بطلت"، خواهشمند است که بفرماييد منظور چيست؟
جواب:
- منظور صحت نماز عصر در فرض مرقوم است نه صحت نماز ظهرى که قبل از وقت واقع شده، بلکه در چنين فرضى نماز ظهر باطل است و بايد اعاده شود.
سوال 13 :
- آيا نماز عصر وقت خاص دارد، يا اينکه مى‌توان بدون کم شدن اجر آن، بلافاصله آن را بعد از نماز ظهر خواند؟
جواب:
- خواندن نماز عصر بعد از نماز ظهر صحيح است ولى وقت فضيلت دارد که در رساله مذکور است.
سوال 14 :
- وقت مخصوص نماز عصر و عشاء را بر طبق ساعت بيان فرمائيد؟
جواب:
- اول مغرب و نصف شب را مشخص نمائيد قبل از مغرب به مقدار اداى نماز عصر مخصوص عصر و قبل از نصف شب به مقدار اداى نماز عشاء مخصوص نماز عشاء است.
سوال 15 :
- اگر بخواهيم نمازمان را در پنج وقت بخوانيم، موقع اذان نماز عصر و نماز عشاء را مرقوم فرماييد.
جواب:
- وقت آن قبل از نماز عصر يا عشاء است.
استفتاءات، ج1، ص: 131
سوال 16 :
- اهل تسنن نماز مغرب را پيش از مغرب مى‌خوانند آيا ما مى‌توانيم در هنگام حج يا غير آن به آنها اقتداء کرده و به همان نماز اکتفا نمائيم؟
جواب:
- در مورد تقيه مانع ندارد.
سوال 17 :
- وقت صحيح نماز مغرب و نماز عشاء تا کى و چه وقت است و مى‌توان نماز را اداء کرد؟ اوقات صحيح مذکور را مرقوم فرمائيد.
جواب:
- از حين زوال سرخى افق شرقى تا نصف شب وقت نماز مغرب و عشاء است که اول وقت به مقدار اداى نماز مغرب مختص به نماز مغرب و آخر وقت به قدر اداى نماز عشاء مختص به نماز عشاء است.
سوال 18 :
- کسى که نماز مغربش را بخواند و نماز عشا را فراموش کند، فرداى آن شب روزه براى ايشان واجب است يا نه؟
جواب:
- واجب نيست اگر چه موافق احتياط است.
سوال 19 :
- ارأى مبارک که درباره موضوع فجر صادق در شبهاى مهتابى بر اين است که قدرى تأمل شود تا سپيده فجر بر مهتاب غلبه نمايد، آيا باز فتواى شريفه بر اين منوال است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چند دقيقه قابل تأمّل است و شبهاى مهتابى چند شب در ماه قمرى مى‌باشد؟
جواب:
- ميزان شبهايى است که روشنايى ماه بر طلوع فجر غالب است و بايد براى نماز صبر کند تا روشنايى طلوع فجر احراز شود.
استفتاءات، ج1، ص: 132
سوال 20 :
- آيا در وقت اذان صبح ميان شبهاى مهتابى و غير مهتابى فرق واقعى است يا ظاهرى و آيا روشن شدن افق اگر طبق ساعت و مشاهده فجر در روز قبل معلوم باشد با وجود مانع از جهت روشنى ماه يا وجود ابر غليظ واقعا براى نماز کفايت مى‌کند يا اينکه بايد فجر با فرض روشنى مهتاب، روشن و واضح شود؟
جواب:
- بايد طلوع فجر محسوس شود و بين شبهاى مهتابى و غير آنها فرق هست و ساعت و محاسبات علمى ميزان نيست.
سوال 21 :
- ظاهرا اذان صبح راديو بر اساس طلوع فجر طبق استخراج مؤسسه ژئوفيزيک است آيا چنين وقتى شرعا معتبر است يا بايد فجر با چشم عادى ديده شود و افق روشن گردد؟
جواب:
- ميزان تبيّن حسّى است نه علمى، بنا بر اين بايد طلوع فجر قابل رؤيت به چشم عادى باشد.
سوال 22 :
- با توجه به نظر حضرت عالى در مورد تأخير وقت نماز صبح در شبهاى مهتاب و با توجه به اين که اين مسأله در رساله حضرت عالى ذکر نشده است آيا کسانى که طبق رساله عمل کرده و اطلاع از نظر آن حضرت نداشته‌اند نمازهاى صبحى را که در گذشته انجام داده‌اند بايد قضا کنند؟
جواب:
- قضاء لازم نيست مگر يقين کند که نماز را در غير وقت خوانده است.
استفتاءات، ج1، ص: 133
سوال 23 :
- تقريبا هفت دقيقه طول مى‌کشد تا نور خورشيد به زمين برسد، آيا ملاک در قضاء شدن نماز صبح طلوع خورشيد است يا اينکه رسيدن آن به زمين؟
جواب:
- ميزان ديده شدن جرم آفتاب در افق نماز گزار است.
سوال 24 :
- رسانه‌هاى گروهى از روز قبل برنامه اوقات شرعى را اعلام مى‌کنند، آيا مى‌شود به همين اکتفا کرد و بعد از پخش اذان از راديو و تلويزيون يقين به دخول وقت نماز کرد يا خير؟
جواب:
- اگر موجب اطمينان به دخول وقت باشد اعتماد بر آن مانع ندارد.
سوال 25 :
- بيدار نمودن افراد خانواده براى نماز صبح با چه کيفيّتى مجاز است؟
جواب:
- اگر بيدار نکردن آنها موجب سهل انگارى و استخفاف به امر نماز باشد، بايد آنها را بيدار نمايد.
سوال 26 :
- هنگامى که مهمانى براى ما مى‌آيد و وقت نماز خواندن هم شده است ما بايد کداميک را از نظر اسلام در آن شرايط که مهمان آمده ارجحيّت بيشترى بدان دهيم، آيا بايد پس از کمى که پيش مهمان نشستيم از او عذر بخواهيم و به خواندن نماز مشغول شويم و يا اينکه هنگامى که مهمان رفت نمازمان را بخوانيم؟
استفتاءات ج1 138 س 41 ..... ص : 138
استفتاءات، ج1، ص: 134
جواب:
- مستحب است نماز را اول وقت بخوانند.