وقت نماز
سوال 184 :
شخصى در يکى از شهرهاى هندوستان مقاله اى بدين مضمون نوشته است: «جمع بين نماز ظهر و عصر و نيز مغرب و عشا مطابق آيين اهل بيت(عليهم السلام)نيست! حضرت على(عليه السلام) در نامه 52 نهج البلاغه خواندن نمازها را به طور جداگانه و در پنج وقت سفارش فرموده، و در نامه 27 از خواندن نماز قبل و بعد از وقت منع نموده است» بنابراين جمع بين نمازهاى ظهر و عصر و مغرب و عشا تحريف است؟
جواب :
شک نيست که خواندن نمازهاى پنج گانه در اوقات فضيلت، که در رساله ها آمده و پنج وقت جداگانه است، افضل مى باشد; ولى جمع ميان نماز ظهر و عصر، يا مغرب و عشا نيز رخصت است، و در منابع اهل سنّت آمده که گاه پيامبر(صلى الله عليه وآله) بدون هيچ عذرى آن دو را با هم مى خواند، که عملا بيان کند اين رخصت است، و تجربه نشان داده که استفاده از اين رخصت، مخصوصاً در عصر و زمان ما، باعث کثرت نمازگزاران مى شود، در حالى که اصرار بر جدا خواندن پنج نماز از يکديگر بسيارى را به ترک نماز دعوت مى کند. بايد از افراط و تفريط پرهيز کرد، و به دستور پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و ائمّه معصومين(عليهم السلام)، که در بالا اشاره شد، عمل نمود.
سوال 185 :
با توجّه به مسأله 2 و 6 مبحث وقت نماز مغرب تحرير الوسيله، وقت فضيلت نماز مغرب محدود، و وقت نماز غفيله بعد از نماز مغرب تا تمام شدن حمره مغربيّه مى باشد. در اين صورت، آيا صحيح است که بعضى از رسانه ها (در بعضى از استانها) و يا تبليغات بعضى از اماکن مهمّ زيارتى، به مجرّد اين که احياناً تقويمى نوشته باشد مثلا قم مقدّسه 2 دقيقه از تهران از جهت افق عقب تر است، اذان را با آن تقويم پخش کنند؟ و آيا شرعاً مى توان با اين کار مردم را از فضيلت نماز اوّل وقت و فضيلت نماز غفيله باز داشت؟ (در حالى که بعضى از شهرها مثل اهواز، افق صبح آن از تهران حدود 20 دقيقه عقب تر است ولى مغرب آن گاهى همزمان است. يا طلوع فجر در اصفهان گاهى چند دقيقه عقب تر از افق تهران است، ولى مغرب حدوداً ده دقيقه زودتر است، و رسانه هاى آنها اوقات را رعايت مى کنند، و در شهر قم اذان مغرب حدود 5 دقيقه از تهران زودتر است.
جواب :
معمولا وقتى تفاوت افق را بيان مى کنند، منظور تفاوت نصف النهارها و وقت ظهر است; ولى صبح و مغرب در فصول سال کاملا متغيّر است. مثلا اصفهان هميشه ظهرش کمى بعد از تهران است، ولى صبح آن در تابستان ديرتر و در زمستان زودتر است