آداب و احکام مسجد
مسأله 823 :
نجس کردن مسجد حرام است، خواه زمين مسجد باشد و يا سقف و بام و طرف داخل ديوارها و احتياط واجب آن است که طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نکند، مگر آن که واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.
مسأله 824 :
هرگاه مسجد نجس شود بر همه لازم است که بطور واجب کفائى نجاست را برطرف کنند، يعنى اگر يک يا چند نفر اقدام به تطهير کنند از ديگران ساقط مى شود وگرنه همه گنهکارند و کسى که مسجد را نجس کرده در اين حکم با ديگران تفاوتى ندارد.
مسأله 825 :
هرگاه نتواند مسجد را تطهير کند مثل اين که مسافر و در حال عبور باشد، يا احتياج به کمک دارد و پيدا نکند، احتياط واجب آن است که به ديگران که مى توانند تطهير کنند اطّلاع دهد.
مسأله 826 :
هرگاه جايى از مسجد نجس شود که تطهير آن بدون کندن يا خراب کردن ممکن نيست بايد آنجا را بکنند، يا اگر خرابى زيادى لازم نمى آيد خراب نمايند و بنابر احتياط واجب جايى را که کنده اند يا خراب کرده اند به حالت اوّل بازگردانند و بهتر است کسى که نجس کرده تعمير آن را بر عهده گيرد و اگر مخارجى داشته باشد بنابر احتياط واجب ضامن است.
مسأله 827 :
هرگاه مسجدى را غصب کنند و آن را از صورت مسجد بکلّى در آورند، بطورى که ديگر به آن مسجد نگويند، باز هم نجس کردن آن بنا بر احتياط حرام است و تطهير آن لازم است.
مسأله 828 :
آلوده کردن حرم پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان(عليهم السلام) اگر موجب هتک باشد حرام است و در اين صورت تطهير آن نيز واجب است، بلکه اگر بى احترامى هم نباشد احتياط آن است که آن را تطهير کنند.
مسأله 829 :
نجس کردن فرش مسجد نيز حرام است و چنانچه نجس شود بايد آن را تطهير کرد و اگر خسارتى لازم آيد کسى که آن را نجس کرده است ضامن است
[160]
(بنابر احتياط واجب).
مسأله 830 :
بردن عين نجاست مانند خون و بول در مسجد حرام است هر چند بى احترامى به مسجد نباشد بنابر احتياط واجب، مگر چيز جزئى که گاه در لباس و بدن شخص وارد شونده يا در لباس بچّه هاى کوچک است، امّا بردن متنجّس (چيزى که نجس شده مانند لباس و کفش نجس) در صورتى که بى احترامى به مسجد نباشد و سبب آلودگى مسجد نيز نشود حرام نيست.
مسأله 831 :
اگر براى روضه خوانى و مراسم سوگوارى يا جشن مذهبى و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سياهى بکوبند و اسباب چاى و غذا در آن ببرند، در صورتى که اين کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
مسأله 832 :
تزيين کردن مسجد به طلا اشکال دارد و همچنين احتياط آن است که صورت چيزهايى که روح دارد مثل انسان و حيوان در مسجد نقش نکنند.
مسأله 833 :
اگر مسجد خراب شود نمى توانند زمين آن را بفروشند يا داخل ملک و جادّه کنند، حتّى فروختن در و پنجره ها و چيزهاى ديگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود بايد آنها را صرف تعمير همان مسجد کنند و هرگاه به درد آن مسجد نخورد بايد در مساجد ديگر صرف شود و اگر به درد مساجد ديگر نيز نخورد بايد آن را بفروشند و پولش را اگر ممکن است صرف تعمير همان مسجد و گرنه صرف تعمير مسجد ديگر نمايند.
مسأله 834 :
ساختن مسجد مستحبّ است و هر قدر در جاى مناسبتر و بهترى باشد که مسلمانان از آن بيشتر استفاده کنند بهتر است. تعمير مسجد نيز مستحبّ است و از بهترين کارها است و اگر مسجد طورى خراب شود که تعمير آن ممکن نباشد مى توانند آن را بکلّى خراب کنند و دوباره بسازند.
مسأله 835 :
مسجدى که خراب نشده و قابل استفاده است اگر نياز به توسعه دارد مى توان آن را خراب کرد و بهتر و بزرگتر ساخت.
مسأله 836 :
تميز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن و کوشش در تأمين حوائج [161]
آن مستحبّ است و نيز مستحبّ است کسى که مى خواهد به مسجد برود خود را خوشبو کند و لباس پاکيزه بپوشد و ته کفش خود را به هنگام ورود به مسجد وارسى کند که آلوده نباشد و شايسته است موقع داخل شدن پاى راست و موقع بيرون آمدن پاى چپ را بگذارد و زودتر به مسجد آيد و ديرتر از مسجد بيرون رود.
مسأله 837 :
وقتى انسان وارد مسجد مى شود مستحبّ است دو رکعت نماز به قصد تحيّت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب يا مستحبّ ديگرى بخواند کافى است.
مسأله 838 :
خوابيدن در مسجد و سخن گفتن درباره کارهاى دنيا و خواندن اشعارى که نصيحت و مانند آن در آن نباشد مکروه است و همچنين انداختن آب دهان و بينى و اخلاط سينه در مسجد و بلند کردن صدا و داد و فرياد و آنچه با موقعيّت مسجد منافات دارد مکروه مى باشد.
مسأله 839 :
راه دادن بچّه و ديوانه به مسجد مکروه است ولى در صورتى که آوردن بچّه ها توليد مزاحمتى نکند و آنها را به مسجد و نماز علاقه مند سازد مستحبّ است و گاه واجب.
مسأله 840 :
کسى که سير و پياز و مانند اينها خورده و بوى دهانش مردم را آزار مى دهد مکروه است به مسجد برود