چه چيز بعنوان زکات از مالک گرفته مى شود
مساءله 1 - از نصاب شتر وگاو و گوسفنديکه سالم است بايد حيوان سالم را زکات بدهد، واگر مالک بخواهد حيوان مريض را بپردازد قبول نمى شود مگر آنکه همه نصاب مريض باشند، و نيز حيوان پير بعنوان زکات نصابى که همه جوانند پذيرفته نيست مگر آن که همه پير باشند و حيوانيکه يک چشمش بى حس شده باشد از نصابيکه همه آنها سالم است قبول نمى شود هرچند که عرفا يکى از آنها شمرده شود و اما اگر همه آنها سالم است قبول نمى شود هرچند که عرفا يکى از آنها شمرده شود و اما اگر همه نصاب به يک نوع بيمارى مبتلا شده باشد مکلف تکليف ندارد که از جاى ديگر حيوان سالم بخرد و بعنوان زکات بدهد بلکه به زکاتى از همان گله مريض اکتفا مى شود واما اگر قسمتى از نصاب مريض و قسمتى از آن سالم باشد احتياط واجب اگر نگوئيم اقوى آنستکه حيوانى سالم و متوسط الحال را بعنوان زکات بدهد و لازم نيست بين سالمها و مريضها تناسب برقرار نموده و به نسبتى که بدست مى آيد حيوانى براى زکات انتخاب کند (مثلا اگر نسبت سالمها به مريضها يک دوم است يکدوم از سالمها و يکدوم ديگر از مريضها انتخاب کند)، و همچنين نبايد گوسفند تازه زا را که هنوز پانزده روز از زائيدنش نگذشته را بعنوان زکات بگيرد هرچند که مالک خودش آنرا انتخاب کند مگر آنکه نصاب همه اش تازه زا باشند، و نيز گوسفند پروار که براى خوردن نگهدارى شده و قوچ مخصوص جفت گيرى را نبايد گرفت بلکه اقوى آنستکه بگوئيم که چنين قوچى و چنان پروارى جزء نصاب نيست هرچند که شمردنش از نصاب به احتياط نزديکتر است .
مساءله 2 - گوسفنديکه بعنوان زکات گوسفند و زکات شتر و يا بعنوان جبران (نقص زکاتيکه بايد گرفته شود)از صاحب نصاب گرفته مى شود بايد يکسال تمام داشته و داخل سال دوم شده باشد و اگر آنچه به اين عناوين گفته مى شود از نوع بر باشد بايد دو سالش تمام و داخل سال سوم شده باشد و اين حديکه گفتيم کمترين چيزى است که مى شود بعنوان زکات قبول کرد و اما نر و مادگى در مسئله زکات دخالتى ندارد مى شود از نصاب نر گوسفند ماده و يا از ماده گوسفند نر داد همچنانکه فرقى بين گوسفند و بز نيست براى اينکه اين دو نوع حيوان يک جنس هستند همچنانکه گاو و گاوميش از يک خانواده و شتر اعراب (راهوار و قيمتى )و بخاتى يک جنسند.
مساءله 3 - اگر مالک اموالى متفرق در جاهائى جداى از هم داشته باشد (مثلا در چند مرتع دو از هم گوسفندانى داشته باشد)مى تواند زکات همه را از هر رمه اى که خودش خواست بپردازد و بر او واجب نيست که حتما زکات را از نصاب و از جنس همان ماليکه زکات به آن تعلق گرفته بپردازد بلکه مى تواند به قيمت روز پول آن را بدهد و يا از مالى ديگر غير از پول بپردازد البته بايد براى فقراء نافع تر باشد وگرنه مسئله مورد تاءمل مى شود گو اينکه خالى از وجه هم نيست و از همه بهتر آنستکه از عين آنمال پرداخته شود و اما معيار در قيمت قيمت هنگام دادن زکات است و قيمت آن شهرى معيار است که مال زکوى در آن شهر موجود است و اما اگر مال زکوى تلف شده و مکلف ضامن زکات آن گشته حال مى خواهد بپردازد ظاهرا بايد قيمت روز تلف را و قيمت آن جنس درشهرى که مکلف فعلا در آنجا است را بپردازد و رعايت بيشترين قيمت از روز تلف تا روز پرداخت در محل تلف به احتياط نزديکتر است .