تعزيرات
سوال 1472 :
ملاک اصلى تعزيرات در حکومت اسلامى چيست؟
جواب :
هرگونه تخلّف از واجبات شرع و ارتکاب گناهان کبيره تعزير دارد، و تعزير منحصر به شلاّق يا زندان نيست; بلکه از اندرزهاى دوستانه، که سبب ترک عمل گردد، شروع مى شود تا محروميّت موقّتى از بعضى از حقوق اجتماعى و جريمه مالى و مانند آن.
سوال 1473 :
لطفاً اين دو سوال را جواب فرماييد:
الف) فعل حرامى که مرتکب آن تعزير مى شود بايد چه شرايطى داشته باشد؟
جواب :
تمام گناهان کبيره در صورت صلاحديد حاکم شرع تعزير دارد.
ب) افرادى که اقدام به نگهدارى و تماشاى فيلمهاى ويدئويى مبتذل مى کنند (که در آن بدن عريان، يا نيمه عريان زنان، اعمال جنسى، مجالس لهو و لعب، رقص مختلط و امثال آن نشان داده مى شود) آيا تعزير دارند؟
جواب :
آرى تعزير دارند; ولى توجّه داريد که تعزير مراتبى دارد، گاه از طريق اندرز و نصيحت است و گاهى از طريق بيان تند و اعتراض شديد و گاه شلاّق و زندان و گاه جريمه مالى (اشخاص و موارد با هم متفاوت است).
سوال 1474 :
اگر شخصى مرتکب چند جرم تعزيرى شود، آيا مجموع شلاّقى که براى چند جرم محکوم مى شود بايد از 74 ضربه کمتر باشد، يا بايد شلاّق هر جرم کمتر از 74 ضربه باشد؟ آيا در اين خصوص، بين جرايم مشابه و غير مشابه فرق است؟ در صورتى که مجاز به صدور حکم به بيشتر از 74 ضربه باشيم آيا حدّاکثرى براى آن متصوّر است؟
جواب :
مجازات تعزيرى هر جرم بايد کمتر از حدّ مشابه آن جرم باشد، ولى مجموع مجازاتها حدّ معيّنى ندارد، امّا بايد توان محکوم را در نظر گرفت که جان محکوم به خطر نيفتد (البتّه جرايم مشابه يک تعزير دارد).
سوال 1475 :
کسى اقدام به خودکشى نموده، ولى به نحوى از مرگ نجات مى يابد، آيا اين فرد چون فعلش مخالف با موازين اسلامى بوده، مشمول تعزير است؟
جواب :
آرى در صورت مصلحت مى توان او را تعزير کرد.
سوال 1476 :
آيا زوجه را مى توان به علّت عدم تمکين در امور زوجيّت، تعزير نمود؟
جواب :
تعزير به دست حاکم شرع است که پس از شکايت زوج مبنى بر عدم تمکين زوجه و ثبوت آن انجام مى گيرد، زوجه نيز مى تواند به حاکم شرع شکايت کرده و براى زوج در برابر خلافکاريهايش تقاضاى مجازات کند.
سوال 1477 :
اگر مردى با زنى ازدواج کند و وظايف شرعى و قانونى خود را عمل نکند، از نظر قانونى در رابطه با ترک انفاق مجازات حبس دارد; ولى آيا حاکم شرع مى تواند در رابطه با ترک وظايف واجب زناشويى، او را تعزير کند؟
جواب :
اگر ثابت شود که مرد بدون عذر شرعى و بدون رضايت همسرش به وظايف واجب خود عمل نکرده، حاکم شرع مى تواند او را تعزير کند.
سوال 1478 :
اگر مردى با داشتن عيال دائمى و بدون رضايت و موافقت او، با زنى ازدواج موقّت نمايد (دراز مدّت، يا کوتاه مدّت)، آيا چنين مردى بر اثر شکايت همسر دائمى اوّل قابل تعقيب و تعزير است؟ اگر زن دائمى به نحوى در دسترس مرد نبوده و يا ترک منزل نموده باشد چه حکمى دارد؟
جواب :
کار حرامى انجام نداده است; ولى مردان نبايد ازدواج موقّت را وسيله هوسبازى خود قرار دهند.
سوال 1479 :
اگر مستأجرى ملک را بعد از پايان مدّت اجاره تخليه ننمايد، آيا مى توان او را با تعزير، يا حبس و مانند آن وادار به تخليه نمود؟
جواب :
در صورتى که حاکم شرع مصلحت را در تعزير و حبس بداند مانعى ندارد; ضمناً مستأجر هم نبايد گرفتار عسر و حرج شديد باشد، در اين صورت بايد ضرب الاجلى براى او تعيين کند.
سوال 1480 :
همان طور که مستحضر هستيد تعزيرات به دست حاکم است. آيا حدّاقلّ تعزيرات يک ضربه شلاّق را هم شامل مى شود؟
جواب :
گاه ممکن است يک ضربه نيز حدّاقلّ تعزير باشد و همان تأثير لازم را بگذارد.
سوال 1481 :
مرد و زنى براى انجام عمل نامشروع در منزلى اجتماع کرده اند; ولى قبل از اين که مرتکب عمل مذکور شوند دستگير شده اند، آيا تعزير مى شوند؟
جواب :
اگر هيچ گونه اقدامى نکرده باشند بايد به نهى از منکر قناعت کرد.
سوال 1482 :
زنى با آرايش زننده و حالت بدحجابى در معابر عمومى ظاهر شده و او را دستگير کرده اند. لطفاً بفرماييد که:
الف) آيا مى شود به عنوان تعزير سر او را تراشيد؟
ب) اگر مردى مرتکب فعل حرامى که مستوجب تعزير است بشود، آيا مى شود به عنوان تعزير، يا علاوه بر تعزير، سر او را تراشيد؟
جواب :
تراشيدن سر مطلقاً جزء تعزيرات نيست و بايد راه ديگرى را براى تعزير، مانند جريمه نقدى يا زندان يا مجازات بدنى، انتخاب کرد; ولى در زندانها گاه براى ملاحظه مسائل امنيّتى سر متّهمين را مى تراشند، و اين مربوط به عناوين ثانويّه است.
سوال 1483 :
اگر شخصى، با دست يا چيز ديگرى، کارى کند که منى از او خارج شود اين عمل چه حکمى دارد؟
جواب :
اين عمل استمنا ناميده مى شود و حرام است و حتّى اگر بدون دست و وسايل ديگر، تنها با فکر کردن يا مشاهده بعضى از صحنه ها يا گوش دادن به بعضى از وسوسه هاى اين و آن، اين حالت به او دست دهد، مرتکب حرام شده است و تعزير دارد.
سوال 1484 :
افرادى که تحت تأثير اين عمل قرار مى گيرند، چه خساراتى بر آنان وارد مى شود؟
جواب :
اين عمل زيانهاى بسيارى دارد; به تجربه ثابت شده است روى اعصاب اثر مى گذارد، از نور چشم مى کاهد، انسان را خمود و منزوى و گوشه گير مى کند و حتّى ممکن است سبب ناتوانى جنسى شود; امّا هنگامى که جوانان اين عادت زشت را ترک کنند اميد بهبودى مى رود.
سوال 1485 :
در بعضى از بيمارستان ها براى اين که بفهمند انسان بچّه دار مى شود يا نه، از مرد مى خواهند که با عمل استمنا منى خودش را در اختيار آزمايشگاه قرار دهد، آيا اين کار جايز است؟
جواب :
تا ضرورتى ايجاب نکند و راه چاره منحصر به آن نباشد، جايز نيست.
سوال 1486 :
استدعا دارد نصيحتى نموده و اشخاص مبتلا به اين عمل (استمنا) را ارشاد فرماييد.
جواب :
جوانان بايد از دوستان و رفقاى آلوده و بى بندوبار که غالباً سبب اين آلودگيها مى شوند بپرهيزند و از کتابهاى بدآموز و مشاهده صحنه هاى محرّک اجتناب کنند، و عواقب کسانى که گرفتار اين گونه امور شده اند را مشاهده نمايند و فريب وسوسه هاى بعضى از نويسندگان غير متعهّد، که ادّعا مى کنند اين عمل ضررى ندارد، را نخورند و نيروهاى خداداد خود را بيهوده از دست ندهند.
ضمناً توجّه به عبادات و تاريخ پيشوايان اسلام و نصايح و اندرزهاى آنان اثر بازدارنده مهمّى در اين زمينه دارد. براى توضيحات بيشتر مى توانيد کتاب «مشکلات جنسى جوانان» را مطالعه نماييد.
سوال 1487 :
بعد از بوسيدن يکى از دوستانم، که از روى شهوت بود، مقدارى مايع بى رنگ و کمى چسبنده از بدنم خارج شد; ولى بر خلاف منى لکّه اى روى لباس بر جاى نگذارد. حال بفرماييد.
الف) عمل من چه حکمى دارد؟
جواب :
اين کار حرام بوده و بايد توبه کنيد، و براى کسى که توبه نکرده تعزير دارد.
ب) آيا حقير بايد غسل کنم؟
جواب :
اگر رطوبت خارج شده توأم با جستن نبوده، غسل ندارد.
جواب :
آيا اين کار باعث باطل شدن وضو يا غسل مى شود؟
جواب :
در صورتى که قبلاً از بول استبرا کرده باشيد، اين مايع مشکوک وضو را باطل نمى کند.
د) اگر از روى شهوت نباشد چه حکمى دارد؟
جواب :
هرگاه از روى شهوت نباشد اشکالى ندارد، ولى با توجّه به اين که اين گونه کارها دام شيطان است، سزاوار است از آن پرهيز کنيد.
سوال 1488 :
گناه زنا بيشتر است يا استمنا؟
جواب :
هر دو حرام است و گناه زنا بيشتر است.
سوال 1489 :
لطف فرماييد گناه بودن يا نبودن استمنا را طبق مقتضيات حال که در آن زندگى مى کنيم بفرماييد. به دليل اين که به اعتقاد بنده افراط در اين امر حرام و گناه است; ولى اگر افراط نشود گناه نيست چون در جامعه کنونى، فوق العاده مشکل است که انسان بر هواى نفسش غلبه کند.
جواب :
استمنا مطلقاً و بدون شک حرام است; اميدواريم گرفتار وسوسه هاى شيطان نشويد; طرق مبارزه با آن را در کتاب «مشکلات جنسى جوانان» بيان کرده ايم.
سوال 1490 :
چنانچه تعزير، علاوه بر تازيانه مصاديق ديگرى داشته باشد; (مانند: حبس، جزاى نقدى، لغو جواز کسب، ابطال گواهينامه رانندگى، محروميّت از مشاغل دولتى، ثبت سوء سابقه و مانند آن) لطفاً بفرماييد:
الف) آيا تعبير «التعزير دون الحد» فقط در خصوص تازيانه رعايت مى شود، يا شامل ديگر موارد مذکور نيز مى شود؟
ب) در صورت شمول به موارد ديگر، ملاک «دون الحدّ» چه مى باشد؟
جواب :
تعبير به «دون الحد» در غير موارد حدود معنا ندارد; ولى واضح است که بايد تعزير تناسب عقلايى با جرم داشته باشد.
سوال 1491 :
اگر مرد عاقل و بالغى يکى از محارم مؤنّث و يا مذکّر نسبى خود را از روى شهوت ببوسد، مجازاتش چيست؟ اگر نابالغ باشد چه حکمى دارد؟
جواب :
در مورد بوسيدن فقط تعزير است و فرقى ميان محارم و غير محارم نيست (البتّه قاضى مى تواند در مورد محارم، تعزير شديدترى قائل شود)، ولى فاعل نابالغ تعزير ندارد; بلکه مقدار کمى به عنوان تأديب تنبيه مى شود.
سوال 1492 :
در مجازاتهاى منصوص اگر غير از مجرم، ديگرى هم زيان ببيند طبعاً از اصل قرآنى «و لا تزر وازرة وزر اخرى» خارج است، مثل قصاص قاتل که فرزندان او يتيم مى شوند; ولى در جايى که نصّ صريح در مورد مشروعيّت آن نيست مثل حبس، که با زندانى شدن مجرم عائله اش بشدّت متضرّر مى شوند در حالى که جرمى نکرده اند و شارع نيز اين عقوبت را بطور صريح از جمله مجازاتها قرار نداده است، مخالفت آن اصل قرآنى بدون نصّ صريح چگونه توجيه مى شود؟
جواب :
حبس يکى از انواع تعزير است، و تعزير در موارد مقرّره ممکن است باعث ضرر و زيان به ديگران شود، خواه به صورت شلاّق باشد يا جريمه نقدى يا جريمه مالى و اين امور مانع از تعزيرات نمى شود، وگرنه اکثر تعزيرات بايد تعطيل شود; چرا که غالباً زيانهايش به ديگران هم مى رسد.
سوال 1493 :
اثبات بعضى از جرايم، على الخصوص جرايم ناموسى، که جامعه واکنش شديدى نسبت به آن نشان مى دهد، در نزد حاکم شرع مشکل است; چراکه شهادت چهار شاهد عادل يا اقرار چهار بار متّهم غالباً ميسّر نيست. حال اگر حاکم تقريباً با توجّه به اوضاع و احوال قضيّه، ظن حاصل کند که مثلاً شخصى مرتکب يکى از جرايم مذکور گرديده و از طرفى آزادى وى به احتمال زياد موجب درگيرى و ناامنى خصوصاً در روستاها که جمعيّت کمى دارند مى شود; آيا حاکم مى تواند فقط به اين جهت او را چند روزى بازداشت کند تا به قول معروف آتش فروکش کند و بعد حکم تبرئه وى را از جرم انتسابى صادر کند؟ همچنين در مواردى که درگيرى دسته جمعى رخ مى دهد و مقصّر مشخّص نيست، براى حفظ امنيّت جامعه و جلوگيرى از درگيريهاى بعدى مى توان همه را بازداشت نمود؟
جواب :
در مورد اوّل، اگر حاکم يقين پيدا کند متّهم کارهاى خلاف مقدّماتى مانند خلوت با اجنبيّه يا کارهاى مادون لواط و زنا انجام داده است، مى تواند او را به عنوان تعزير بازداشت کند و در مورد دوّم نيز همين معنا صادق است; يعنى اگر آنها درگيريهايى به وجود آورده و نظم اجتماعى را برهم زده اند و حفظ نظم اجتماعى منوط به بازداشت موقّت اين گونه اشخاص باشد، آن هم مانعى ندارد.
سوال 1494 :
آيا در نگهدارى متّهم در حبس تعزيرى (با قرار بازداشت) حدّاقلّ و اکثرى هست، يا مدّت زمان به نظر حاکم شرع است؟
جواب :
مدّت به نظر حاکم شرع است ; ولى گاه مصلحت وحدت رويّه و پرهيز از بى نظمى قضايى ايجاب مى کند که حدّاقلّ و حدّاکثر آن از طرف مقامات قضايى تعيين شود.