اقاله "توافق طرفين براى فسخ معامله"
سوال 182 :
- شخصى در چند سال قبل مغازه‌اى را به مبلغ يک هزار و دويست تومان فروخته که مبلغ هشت صد تومان آن نقد و بقيه پس از انتقال سند پرداخت شود (البته اين معامله بدون اجراى صيغه بوده است) طبق ادعاى بايع و استشهاد چهار نفر، بايع پس از چند روز از انجام اين معامله پشيمان شده و به مشترى هم گفته است، مشترى هم قبول کرده است منتهى به مشترى گفته صرف نظر از بيع تا هر وقت مى‌خواهى در اين مغازه بمان؛ الآن پس از چند سال مشترى مغازه را به شخص سومى فروخته است و بايع مى‌گويد: تو به همان پول که فروخته‌اى به خود من بده. اولا آيا مشترى حق فروش دارد يا نه؟ ثانيا آيا بايع مى‌تواند جلو معامله با شخص سوم را بگيرد و بگويد هر چه او مى‌خرد به همان مقدار مغازه را از تو خريدارى مى‌کنم؟
جواب:
- اگر بعد از انجام معامله اول (با انشاء لفظى معتبر يا معاطات) آن را اقاله نکرده‌اند فروشنده اول حق جلوگيرى از معامله دوّم را ندارد.
سوال 183 :
- کسى به يک نفر يک باب خانه کلنگى فروخته و چهار صد
استفتاءات، ج2، ص: 151
هزار تومان به عنوان بيعانه دريافت داشته ولى قبل از تنظيم سند و قطعى شدن معامله ملک از رونق افتاده و خريدار از انجام معامله منصرف شده و بيعانه را طلب کرده فروشنده هم قبول کرده اما قادر نبوده يک دفعه مبلغ مزبور را پرداخت نمايد و از مشترى خواهش کرده که اين مبلغ را در مدت سه ماه دريافت کند ولى خريدار قبول نکرده آيا خريدار مى‌تواند و حق دارد که توسط دادگسترى بايع را به مبلغ ششصد هزار تومان ملزم نمايد؟
جواب:
- در صورتى که فروشنده راضى به فسخ معامله شده خانه به او بر مى‌گردد و خريدار بيش از مبلغى را که به او پرداخته حق ندارد.