شروط عوضين
سوال 89 :
- خريد و فروشى که ثمن مبيع در آن معيّن نشده است چگونه است؟
جواب:
- در فرض مرقوم معامله باطل است.
سوال 90 :
- يکى از روستاهاى شهرستان قزوين داراى ميدانى است که برابر نقشه مهندسى تعبيه گشته است که از اين ميدان خيابانهايى نيز منشعب شده است و اين ميدان در بدو امر براى ميدان عمومى و فضاى سبز در نظر
استفتاءات، ج2، ص: 107
استفتاءات ج2 114 س 101 ..... ص : 113
گرفته شده است. ولى اکنون اشخاصى در نظر دارند اين ميدان را به ملک شخصى تبديل کنند و خريد و فروش نمايند، بنابر اين از حضرت امام استدعا دارد که بفرمايند آيا تفکيک و خريد و فروش اين ميدان از نظر شرعى به چه نحو است؟
جواب:
- تفکيک و خريد و فروش ميدان عمومى جايز نيست.
سوال 91 :
- در ده ما قطعه زمين بايرى بوده که جزو يک دانگ محل بوده و صاحبان همين دانگ که چند نفر بودند آن را گرفته و تقسيم کرده و سهم خود را فروخته‌اند، اينجانب يک سهم آن را که دو هزار متر بوده هر مترى 8 تومان خريده‌ام و پس از دو سال به ديگرى فروختم مترى 12 تومان و حال اهل محل آمده و مى‌گويند که اين زمين مال همه مردم محل است و بايد پول آن را بدهى صرف منافع و ما يحتاج محل کنيم و رفتند از کسى که زمين را به من فروخته پول آن را گرفته و آمده‌اند به من مى‌گويند بايد مترى چهار تومان که اضافه فروخته‌اى بدهى. حال بفرماييد آيا من شرعا آنچه اضافه فروخته‌ام مترى چهار تومان را بدهکارم يا خير؟
جواب:
- اگر زمين فروخته شده موات يا حريم ده بوده فروش باطل است و اهل محل نيز حقى بر پول ندارند و اگر ملک مشترک بوده و بدون اجازه همه شرکاء تقسيم و فروخته شده هر دو معامله نسبت به حق ساير شرکاء فضولى است و هر کدام را اجازه کنند سهم خود را از ثمن آن حق دارند.
استفتاءات، ج2، ص: 108
سوال 92 :
- شخصى در مدت سه سال پيش قطعه زمينى به مساحت 10500 متر مربع را واقع در يازده کيلومترى جاده قم به کاشان بدون آنکه محل واقعى آن را بداند فقط با داشتن نقشه و سند به ديگرى مى‌فروشد و خريدار بعد از انجام معامله براى ديدن محل زمين به اتفاق فروشنده و واسطه به نقطه مشخصى مى‌آيند و پياده مى‌شوند و فروشنده بدون اينکه بگويد زمين در کجا است واسطه با نقشه مى‌گويد اين زمين با دو پلاک بالاتر و يا پايين‌تر در همين حدود مى‌باشد و خريدار قبول مى‌کند اما با گذشت زمان که خريدار مى‌خواهد زمين مذکور را به ديگرى بفروشد معلوم مى‌شود در آن حدودى که نشان داده بودند نمى‌باشد اينک خريدار مدعى است که من اين زمين در همان حدود که نشان داده‌اند مى‌خواهم و فروشنده مى‌گويد چون من بدون ديدن زمين آن را خريده‌ام و نمى‌دانستم در کجا است فروخته‌ام حالا با هم اختلاف پيدا کرده‌اند خواهشمند است تکليف اين دو نفر را معلوم فرماييد؟
جواب:
- در فرض مذکور معامله باطل است.
سوال 93 :
- قراردادى به نام ملکى بسته مى‌شود ولى اين قرارداد به هيچ وجه زمين و يا ملک را مشخص نمى‌کند يعنى هيچ نوع حدود و مشخصات زمين در قرارداد مزبور وجود ندارد آيا اين قرارداد صحيح است يا باطل؟
جواب:
- بايد حدود و مشخصات مبيع معلوم باشد که غرر مرتفع شود و الّا معامله صحيح نيست.