وصى
سوال :
شخصى در زمان حيات زيد قبول کرد که وصى او باشد پس از چند سال از فوت زيد کليه امور مربوط به اموال زيد را به ديگرى تحويل داده آيا با اين کار ابراء ذمه از آن شخص مى گردد؟
جواب :
در فرض سوال که وصى در زمان حيات موصى وصيت را پذيرفته است واجب است طبق آن عمل نمايد و تحويل آن به غير موجب ابراء ذمه وصى نمى شود. بلى وصى مى تواند براى انجام امور وصايت ديگرى را وکيل کند. والله العالم
سوال :
شخصى در حضور عده اى از مؤمنين و فرزندان وصيت کرد که قطعه زمين معينى را پس از فوتش بعنوان ثلث مال محسوب دارند و درآمد آن را در امور خيريّه مصرف نمايند اما وصيّت نامه در دست نيست و وصى هم معلوم نيست که چه کسى است فرزندان شخص متوفى سالها در آمد زمين را صرف امور خيريه محل نمودند آيا اين وصيت لازم الاجراء است. و در صورت لزوم چون وصى معلوم نيست پسران و دختران با شرائط تقوى مساويند يا خير؟
جواب :
بطور کلى اگر شرعاً وصيّت ثابت شود و بيش از ثلث ترکه نباشد نافذ و عمل به آن واجب است و اگر وصى معلوم نباشد هر يک از ورثه اعم از پسر يا دختر که علم بوصيّت دارد مى تواند آن را اجرا و عملى نمايد.
سوال :
خانم محترمه اى(مقلد مرحوم آيت الله آقا نجفى ره) حدود 20 سال قبل فوت کرده و وصيتنامه مفصلى تنظيم و جهت انجام امور وصيتنامه 6 نفر را به عنوان وصى و ناظر تعيين کرده است. و جهت حق الزحمه اين 6 نفر 12% از ثلث ماترک را قرار داده که بالسويه ميان اين شش نفر تقسيم شود.
در طول اين سالها 3 نفر از اين 6 نفر فوت کرده اند اکنون اين سوال مطرح است که:
آيا حق الوصايه 3 نفر متوفى به 3 نفر باقى مانده مى رسد؟ (يعنى 3 نفر باقى مانده سهم هر يک از آنها 4% مى شود؟ يا اينکه حق الوصايه 3 نفر متوفى داخل در ثلث ما ترک شده و 3 نفر باقى مانده همان 2% قبلى را بايستى به عنوان حق الوصايه خود بردارند؟
جواب :
با طلب مغفرت براى مرحومه موصيه که نوه مرحوم عالم مجاهد و مرجع شهير آية اللّه آقاى آقا نجفى اصفهانى عليه وعلى والده الفقيه وجده المحقق صاحب الحاشية وعم ابيه صاحب الفصول وعلى اخوته المرحومين آيات اللّه الشيخ محمد حسين والد صاحب الوقاية والشيخ محمد على و المجاهد الکبير الحاج آقا نور اللّه الرحمة عن اللّه والرضوان مى باشد از اين وصيت نامه که قوت ايمان و تقوى و تعبد و تعهّد دينى اين بيت شريف ظاهر ولائح است استظهار مى شود که مقصود از تعيين دوازده درصد براى شش نفر نامبردگان تمليک مجانى به آنها نبوده بلکه غرض تعيين حق العمل سه نفر مشروط عليهم وحق النظاره سه نفر ناظر بوده على هذا با فوت هر يک از ناظرين حق نظارت او نسبت به آينده منتفى مى شود و ظاهراً سهم او در ملکيت مشروط عليهم باقى مى ماند و به آنها تعلّق دارد اگر چه احتياط اينستکه نسبت به آن با سائر ورثه مصالحه نمايند و اما اگر بعض از مشروط عليهم فوت کرده باشند نظر به اينکه انفاذ شرط بر عهده ورثه او است و چيزى که براى او معين شده در مقابل عمل او است به وارث و قائم مقام او که عمل انجام مى دهد مى رسد نکته لازم به تذکر اينستکه چون ظاهر عبارت اعتبار استحصال نظارت هر يک از سه ناظر است احتياط اينستکه بجاى ناظر متوفى از طرف مجتهد جامع الشرائط شخصى معين شود و اگر اجرة المثل عمل او کمتر از سهم ناظر متوفى از دوازده درصد است به همان اجرة المثل اکتفا شود.
سوال :
آيا جايز است که با عدم حضور وصى ميّت، اموال ميّت رسيدگى شود يا خير؟
جواب :
رسيدگى به اموال ميّت و عمل به وصاياى او بايد با حضور و دخالت وصى باشد. والله العالم