يكى از كارهاى واجب، نماز است.
نماز، در بين واجبات اهميت زيادى دارد و نمازگزار، نزد خداوند، داراى مقامى است بس والا و ارزشمند.
نماز، شكر نعمت‌هاى بيكران الهى و توجه به قدرت بى پايان اوست.
نماز، دستور خداوند بزرگ براى انسانهاى پاك و وارسته است.
نماز، بهترين شيوه ارتباط با خالق يكتا و جلوه‌اى از بندگى انسان در پيشگاه اوست.
نماز، مانند نهر آبى است كه نمازگزار، روزى پنج مرتبه خود را در آن شستشو مى‌دهد.
چگونه نماز بخوانيم؟
براى آشنايى با چگونگى نماز، لازم است ابتدا اقسام آن را بدانيم :
اقسام نماز
نماز بر دو قسم است: واجب و مُستحب.
نماز واجب، نمازى است كه انجام آن لازم است و تركش عذاب دارد.
نماز مستحب، نمازى است كه انجام آن نيكوست و پاداش دارد، ولى تركش عذاب ندارد.
نمازهاى واجب دو دسته است :
الف نمازهاى هميشگى و هر روزه.
ب نمازهايى كه در زمانهاى خاصّى واجب مى‌شود و هميشگى‌نيست.
نمازهاى هر روزه
در هر شبانه‌روز بايد هفده ركعت نماز بخوانيم، و اينك نام هر يك را، همراه با تعداد ركعتهايش يادآور مى‌شويم :
نماز صبح دو ركعت
نماز ظهر چهار ركعت
نماز عصر چهار ركعت
نماز مغرب سه ركعت
نماز عشا چهار ركعت
نمازهاى غير هميشگى
نمازهايى‌كه گاهى‌اوقات واجب مى‌شود وهميشگى نيست بدين‌شرح است :
* نماز آيات
* نماز ميّت
* نماز طواف كعبه
* نماز قضاى پدر كه بر پسر بزرگتر واجب مى‌شود
* نمازى كه با نذر يا قسم واجب شود
احكام نماز آيات در درس 13 خواهد آمد و با ساير نمازها در كتابهاى بعدى آشنا خواهيد شد.
وقت نمازهاى پنجگانه
تمام برنامه‌هاى اسلام، متناسب با وضع زندگى بشر و نيازهاى واقعى اوست.
اگر به وقت نمازهاى واجب توجه كنيم، مى‌يابيم كه تنها مقدار معينى از شبانه‌روز، آن هم زمانهايى مناسب براى انجام نماز در نظر گرفته شده است تا انسان بتواند علاوه بر ارتباط با پروردگار خويش و صفا بخشيدن به روح و روان و نيرو گرفتن از خالق يكتا، به خوبى و در فرصت كافى براى برآوردن نيازهاى زندگى تلاش كند. علاوه بر آن، وقت منظم نماز، انسان را به نظم و برنامه‌ريزى در كارهاى فردى و اجتماعى خود عادت مى‌دهد، و چنين نيست كه انسان هر وقت بخواهد بتواند نماز واجبش را بخواند، بلكه نماز خواندن پيش از وقت، باطل است و اگر كسى نماز را در زمان معين آن نخواند گناه كرده و اين وظيفه همچنان برعهده اوست و بايد بجا آورد.
اكنون با وقت نمازهاى شبانه‌روزى آشنا مى‌شويم :
نماز صبح
وقت‌نماز صبح،از اذان صبح تا طلوع آفتاب است و بايد دراين فرصت خوانده شود و اگر آفتاب طلوع كند و انسان نماز صبح را نخوانده باشد، بايد به نيّتِ «قَضا» بخواند.
نماز ظهر و عصر
وقت نماز ظهر و عصر، از نيمروز (ظهر) تا مغرب است، كه نمازگزار بايد در
اين فاصله، ابتدا نماز ظهر را و پس از آن، نماز عصر را بخواند.
نماز مغرب و عشا
1 از اذانِ مغرب كمى بعد از غروب آفتاب تا نيمه شب، وقت نماز مغرب و عشا است و بايد نماز مغرب، قبل از عشا خوانده شود.
2 بهتر است انسان، نماز را در اوّل وقت بخواند، و هرچه به اوّل وقت نزديكتر باشد ثواب بيشترى دارد.
3 اگر وقت نماز تنگ باشد به طورى كه اگر نمازگزار بخواهد مستحبات نماز را بجا آورد، بخشى از نماز بعد از وقت خوانده مى‌شود، نبايد مستحبات را بجا آورد، مثلا قنوت نخواند.
پرسش؟
1 نمازهاى واجب از نظر وقت به چند دسته تقسيم مى‌شوند؟
2 از وقت نمازها چه درسى براى زندگى مى‌گيريم؟
3 وقت نماز صبح و مغرب چه زمانى است؟
4 در چه صورتى نبايد مستحبات نماز را بجا آوريم؟