خمس و احکام آن در حج

خمس و احکام آن در حج

حج يکى از عبادات است و براى قبولى اين عبادت بايد از مال حلال در اين سفر استفاده شود. و الاّ علاوه بر اينکه حج مورد قبول خداى سبحان واقع نمى شود. در بعضى از موارد موجب بطلان حج نيز مى شود. يکى از اين موارد نپرداختن خمس و زکات است که احکام آن به تفصيل در توضيح المسائل آمده است و در اينجا به مناسبت اشاره اى به احکام آن در رابطه با حج مى شود.

مسأله 133 ـ با مال حرام يا مالى که متعلق خمس يا زکات است و خمس يا زکات آن پرداخت نشده. جايز نيست به حج برود.

مسأله 134 ـ کسى که خمس يا زکات بر ذمه او مى باشد، چنانچه علاوه بر آن مخارج حج را داشته باشد مستطيع است.

(62صفحه)

مسأله 135 ـ مخارج حج يا زيارت ائمه جزء مخارج سال محسوب مى شود. بنابراين اگر از درآمد همان سال صرف حج يا زيارت شود لازم نيست خمس مبلغى که صرف حج يا زيارت شده پرداخت شود. بلى اگر بخواهد از درآمد سالهاى سابق صرف کند. حتماً بايد قبل از مصرف خمس آن را بدهد.

مسأله 136 ـ کسى که از درآمد سال خود براى حج يا عمره ثبت نام کند و در همان سال مشرف نشود، چنانچه قبلا حج بر او مستقر نبوده بايد خمس آن را بپردازد. و همين طور است اگر با پولى که خمس به آن تعلق گرفته و خمس آن پرداخت نشده ثبت نام کند. در اين دو فرض اگر بخواهد خمس آن را از درآمد همان سال يا سال بعد بپردازد بايد به مقدار 41 آن را بپردازد.

مسأله 137 ـ پولى که براى ثبت نام سفر حج پرداخت شده و سال خمسى بر آن گذشته و هنوز قرعه به نام او اصابت نکرده، چنانچه قبلا حـج بر او مستقر نبوده، لازم است خمس آن را بپردازد.

مسأله 138 ـ اگر با پول غصبى يا پولى که خمس و

(63صفحه)

زکات آن پرداخت نشده بليط هواپيما يا وسيله مسافرتى ديگر را براى حج تهيه کند. هر چند کار حرامى انجام داده و ضامن است. ولى موجب بطلان حج او نمى شود.

مسأله 139 ـ اگر با پول غصبى يا پولى که خمس و زکات آن پرداخت نشده لباس احرام و لباسى که در آن طواف واجب انجام مى دهد يا نماز طواف مى خواند تهيه کند. طواف او اشکال دارد و موجب بطلان عمره يا حج مى شود.

مسأله 140 ـ قربانى اگر با عين پول غصبى يا پول متعلق خمس و زکات خريده شود کفايت از قربانى در حج نمى کند. و کسى که اين چنين قربانى کند مثل فردى است که عمداً قربانى را ترک کرده است.

مسأله 141 ـ کسى که تاکنون خمس مال خود را نداده است. اگر از حقوق همان سال و قبل از گذشت سال، لباس احرام و قربانى و مصارف حج را تأمين کند مانعى ندارد، ولى اگر از درآمد سالهاى قبل تهيه کند حکم غصب را دارد. و اگر شک دارد که به اصل پول خمس

(64صفحه)

تعلق گرفته يا خير مى تواند با آن لباس احرام و قربانى تهيه کند.

مسأله 142 ـ کسى که خمس اموال خود را نداده باشد نمى تواند فقط با پرداخت خمس مخارج حج، حج خود را به صورت صحيح انجام دهد چون تصرف در مال متعلق خمس جايز نيست، و همين مقدار که مى خواهد خمس بدهد و به حج برود تصرف در مال غيرمخمس است و اين کار منع از تصرف را برنمى دارد، چون هنوز در کل مال حق امام و سادات وجود دارد، و تصرف در مال مشترک هم حرام است.

مسأله 143 ـ در فرض سابق اگر قدرت استنابه ولو در آينده را نداشته باشد يا قدرت پرداخت واگذارى فيش يا جلب رضايت صاحبان آن را ندارد يا براى اين امور به مشقت و حرج مى افتد در اين صورت حج بر خودش واجب نيست و بايد حج منوب عنه و صاحب فيش را بجا آورد.

مسأله 144 ـ در فرض سابق اگر امکان پرداخت خمس کل مال نباشد يا مشکل باشد مکلف مى تواند با

(65صفحه)

اجازه مرجع تقليد خود مقدارى از مال را جدا کند و سپس خمس آن مقدار را بپردازد و با اين پول مخمس مخارج حج را بپردازد.

مسأله 145 ـ در فرض سابق مى تواند مقدارى از اموال خود را به قصد خمس به مرجع تقليد يا وکيل او بدهد تا بعد از قبول به خودش قرض بدهند، که در اين فرض مى تواند آن مقدار را صرف مخارج حج يا عمره کند.

مسأله 146 ـ همراه داشتن پول يا اشياء متعلق خمس در حج يا عمره، حتى در طواف و نماز طواف موجب بطلان حج يا عمره نمى شود.

مسأله 147 ـ شخصى که در حين خريد لباس احرام نمى دانسته پولش غيرمخمس است و با آن لباس خريده و محرم شده و اعمال انجام داده اعمال او صحيح است. ولى خمس پولى را که مصرف کرده مديون است و بايد بپردازد.

مسأله 148 ـ حاجى اگر قبل از رسيدن سال خمسى اش از درآمد سال خود سوغات خريد و پس از خريد، سال خمسى او فرا رسيد، چنانچه سوغات در حد شأن او باشد خمس ندارد.

(66صفحه)