زکات شتر،گاو و گوسفند (آیت الله جعفر سبحانی)

زکات شتر و گاو و گوسفند

مسأله 1566 :

زکات شتر و گاو و گوسفند غير از شرط هائى که گفته شد دو شرط ديگر دارد:

اول آنکه حيوان(شتر و گاو) در تمام سال بيکار باشد ولى اگر در تمام سال چند روزى پراکنده کار بکشند به گونه اى که به آن باز حيوان بيکار بگويند زکات آن واجب است.

دوم آنکه در تمام سال از علف بيابان بچرد، پس اگر تمام سال يا مقدارى از آن را از علف چيده شده، يا از زراعتى که ملک مالک يا ملک کس ديگر است بچرد زکات ندارد. ولى اگر در تمام سال روزهائى به صورت پراکنده از علف مالک بخورد به گونه اى که به آن عرفاً حيوان «بيابان چر» مى گويند زکات آن واجب مى باشد.

مسأله 1567 :

اگر انسان براى شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهى را که کسى نکاشته بخرد، يا اجاره کند، يا براى چراندن در آن باج بدهد، چون علف زمين را مالک مى شود، زکات واجب نيست هر چند موافق احتياط است .

نصاب گوسفند

مسأله 1568 :

گوسفند 5 نصاب دارد:

1. (40) گوسفند و زکات آن يک گوسفند است، و کمتر از آن زکات ندارد.

2. (121) گوسفند و زکات آن دو گوسفند است.

3. (201) گوسفند و زکات آن سه گوسفند است.

4. (301) گوسفند و زکات آن چهار گوسفند است.

صفحه 361

5. (400) گوسفند و بالاتر، که بايد براى هر صد تاى آنها يک گوسفند بدهد و مقدارى که از صد تا کمتر است زکات ندارد و ميان دو نصاب نيز زکات نيست، يعنى اگر گوسفندان به (40) رسيده است تا به نصاب دوم که (121) گوسفند است نرسد، فقط يک گوسفند مى دهد و همچنين در نصاب هاى بعد.

مسأله 1569 :

لازم نيست زکات را از خود گوسفندان بدهد، بلکه اگر گوسفند ديگرى بدهد جايز است و همچنين مى تواند به جاى گوسفند و گاو و شتر، پول آنها را بدهد، مگر آن که دادن خود حيوان براى مستحق مفيدتر باشد در اين صورت احتياط آن است که خود آن را بدهد.

نصاب گاو

مسأله 1570 :

گاو داراى دو نصاب است:

نصاب اول 30 رأس است، يعنى وقتى شماره گاوها به 30 رسد اگر شرايطى را که قبلاً گفته شد دارا باشد، بايد يک گوساله نر يا ماده که لااقل داخل سال دوم شده باشد زکات دهد.

نصاب دوم 40 رأس است و زکات آن يک گوساله ماده است که لااقل داخل سال سوم شده باشد و آنچه در بين 30 و 40 باشد زکات ندارد، مثلاً کسى که (35) گاو دارد فقط زکات 30 رأس آن را مى دهد و همچنين اگر از (40) گاو زيادتر شود تا به 60 نرسيده، فقط زکات همان 40 گاو را مى دهد، و هر گاه به 60 رسيد بايد دو گوساله که لااقل داخل سال دوم شده بدهد، همين طور هر چه افزايش يابد آنها را سى سى، يا چهل چهل، و يا اگر ممکن است با 30 و 40 حساب کند و مطابق دستور بالا عمل نمايد، اما بايد طورى حساب کند که چيزى باقى نماند، يا اگر مى ماند از 9 بيشتر نباشد، مثلاً کسى که 70 رأس گاو دارد بايد به حساب 30 و 40 حساب کند و هر کدام را مطابق دستور بالا زکات بدهد و کسى که 80 رأس گاو دارد با حساب چهل چهل حساب کند.

صفحه 362

نصاب شتر

مسأله 1571 :

براى شتر 12 نصاب است:

اول 5 شتر و زکات آن يک گوسفند است و کمتر از اين مقدار، زکات ندارد.

دوم 10 شتر و زکات آن دو گوسفند است.

سوم 15 شتر و زکات آن سه گوسفند است.

چهارم 20 شتر و زکات آن چهار گوسفند است.

پنجم25 شتر و زکات آن پنج گوسفند است.

ششم26 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال دوم شده باشد.

هفتم 36 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال سوم شده باشد.

هشتم 46 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد.

نهم 61 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد.

دهم 76 شتر و زکات آن دو شتر است که داخل سال سوم شده باشد.

يازدهم 91 شتر و زکات آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد.

دوازدهم 121 شتر و بالاتر از آن است که بايد يا چهل چهل حساب کند و براى هر 40 شتر، يک شتر بدهد که داخل سال سوم شده باشد، يا پنجاه پنجاه حساب کند و براى هر پنجاه شتر، يک شتر بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و يا با چهل و پنجاه حساب کند، ولى در اين جا نيز بايد طورى حساب کند که چيزى باقى نماند و يا اگر باقى مى ماند از 9 شتر بيشتر نباشد و شتر زکات بايد حتماً ماده باشد. و اگر ندارد از خارج بخرد.

مسأله 1572 :

مابين دو نصاب زکات ندارد، يعنى اگر از نصاب اول که 5 شتر است بگذرد تا به نصاب دوم که 10 شتر است نرسد، فقط زکات 5 شتر را مى دهد، همچنين در نصابهاى بعد.

صفحه 363