وضوء

احکام وضوء

سوال 37 :

آيا فرقي که در وضو بين زن و مرد در مورد شستن دست از آرنج است - که اگر مرد است پشت آرنج آب بريزد و بشويد و اگر زن است از جلوي دست - در ابطال وضو دخالتي دارد؟

جواب :

خير در بطلان وضو تأثيري ندارد.

سوال 38 :

لمس کردن القاب معصومين مثل رضا، صادق، کاظم و... براي شخص جنب و نيز شخص بدون وضو چه حکمي دارد؟ آيا لمس کردن پول منقّش به القاب معصومين جايز است؟

جواب :

اگر هتک احترام آنان باشد، نبايد بدون وضو لمس شوند، و بنابر احتياط مستحب اگر بي احترامي هم نباشد، لمس ننمايند.

سوال 39 :

اگر صورت و دستها در وضوء دو مرتبه شسته شوند وضوء باطل مي‌شود يا خير؟

جواب :

اگر بقصد شستن سه بار بشويد وضو باطل است.

سوال 40 :

آيا دست زدن بدون وضو (بنابر فتواي کساني که مشکل مي‌دانند «فتوا يا احتياط واجب») به مانند اين اسمها اشکال دارد يا خير؟ «عبدالحسين - غلام حسين و قربان علي - رضوي (منسوب به امام رضاعليه‌السلام)»

جواب :

مسِّ اسامي مذکور اشکال ندارد مگر (رضوي) که اگر منظور امام رضا باشد و مسّ موجب هتک باشد حرام است و اگر موجب هتک هم نباشد بنا بر احتياط مستحب مسّ نکنند.

سوال 41 :

تحقق يکبار شستن در وضوء آيا با نيت يک بار محقق مي‌شود اگر چه تمام عضو را چند بار آب فراگيرد و يا تحقق يک بار شستن تنها با فراگرفتن آب محقق مي‌شود بنحوي که اگر يک بار آب تمام عضو را فرا گرفت يک بار محسوب مي‌شود اعم از اينکه يک بار را نيت کرده باشد يا يک بار نيت نکرده باشد؟

جواب :

معيار چند بار شستن قصد شستن (بار اول يا دوم يا سوم) است نه چند بار آب ريختن.

سوال 42 :

شخصي داخل حمام در حالي که تمام اعضاي بدنش خيس هست متوجه مي‌شود که وقت نماز تنگ است، آيا مي‌تواند بجاي وضو غسل کند و با آن نماز بخواند در صورتيکه هيچ غسلي بر ذمّه او نيست؟

جواب :

در فرض سوال که غسل واجب به ذمّه او نيست و وقت هم تنگ است اگر در اوقاتي باشد که داراي غسل مستحبي است مثل غسل جمعه و غير آن مي‌تواند به قصدِ آن، غسل مستحبي کند و با آن نماز بخواند. و در غير اين صورت اگر ممکن است بايد محل مسح را خشک نموده و وضوء بگيرد و اگر ممکن نيست لازم است با تيمم نماز را بخواند.

سوال 43 :

در هنگام وضوء گرفتن قطراتي چند از آب شير بر روي آن قرار مي‌گيرد آيا دست زدن به آن، آب خارج از وضوء مي‌شود يا خير؟

جواب :

در هنگام وضو مانعي ندارد که دست را به شير آب بگذاريد ولي بعد از تمام شدن شستن اعضاءِ وضوء پيش از مسح کشيدن نبايد آبي که خارج از آب وضوء است بدست‌ها برسد چون لازم است که مسح سر و پاها فقط با رطوبت آب وضو باشد.

سوال 44 :

آيا رساندن آب به زير پوستِ موهاي مژه‌هاي چشم لازم است - در صورتي که رساندن آب به زير موهاي صورت لازم نباشد - يا نه؟

جواب :

در صورتيکه پوست از زير مو پيدا باشد شستن آن در وضوء لازم است و اگر پيدا نباشد لازم نيست.

سوال 45 :

در صورتي که صورتم را براي وضو شستم و بعد مشغول دست راست شدم آيا در اين صورت قبل از تمام شدن وضو خشک کردن صورت موجب بطلان وضو نميشود؟

جواب :

در صورتيکه موالات بين اعضاء بهم نخورد اشکال ندارد.

سوال 46 :

اگر کسي قبل از وضو ملتفت پاک بودن اعضاء وضو نبودْ و وضو گرفت چنانچه در مسئله 279 رساله توضيح المسائل نوشته شده است: وضوء او باطل است امّا آيا آب اين وضوء بدن يا اعضاء ديگر را نجس مي‌نمايد يا خير؟

جواب :

به هر مقدار از بدن و لباس که يقين دارد آب متنجس رسيده نجس است و در جاهائي که شک دارد طاهر است.

سوال 47 :

گاهي اوقات کلر مخلوط با آب آنقدر زياد است که وقتي در دست مي‌گيريم کف دست پيدا نيست در اين صورت آيا آب مضاف است يا خير؟ و وضوء با آن چه حکمي دارد؟

جواب :

کلر در آب آنقدر ريخته نميشود که آب را مضاف کند بنابراين وضو با آن صحيح است.

سوال 48 :

آيا کسي که هر از چند گاهي در هنگام نماز شک کند که وضوي او هنوز باقي است يا باطل شده تکليف شخص چيست؟ آيا نماز را بشکند و تجديد وضو کند؟ يا احتياجي به وضو نيست و اعتنايي به شک نکند؟

جواب :

تا هنگامي که به باطل شدن وضو و صادر شدن حَدَث يقين پيدا نکرده‌است، به شک و وسوسه اعتنا نکند.

سوال 49 :

دور انداختن و بي احترامي به کاغذي که در آن عبارت «باسمه تعالي» نوشته شده چه حکمي دارد؟ به ضمير «ه» در باسمه تعالي بايد مانند نام خداوند با وضو دست زد و بي احترامي نکرد؟

جواب :

در فرض مذکور مسّ نمودن بدون وضو اشکال ندارد امّا بي احترامي به آن جايز نيست.

نيت

سوال 50 :

شخصي تا حال قبل از وقت نماز چه در غسل و چه در وضو آنها را بقصد نماز واجب بجا مي‌آورد آيا نمازهائي که بعد از آن طهارت بجا آورده محکوم به بطلان است؟

جواب :

در صورتي که با قصد قربت غسل و وضوء را بجا آورده صحيح است و نمازهايش بي اشکال مي‌باشد.

سوال 51 :

با وضويي که به نيت نماز قبل از اذان (مثلاً دو ساعت قبل از اذان) گرفته شده است آيا مي‌توان نماز خواند و اگر نماز بخوانيم چه حکمي دارد؟

جواب :

اشکال دارد، مگر آنکه به نيّت با طهارت بودن وضو بگيرد که مي‌تواند با آن نماز بخواند.

سوال 52 :

اينجانب در هنگام شروع وضو هيچ گاه علم بماوجب پيدا نمي‌کنم يعني نمي‌توانم شروع کنم و وقتي هم که شروع مي‌کنم نمي‌توانم نيّتم را معطوف به وضو کنم، هر چند بارها آب بصورتم بزنم، و بعضي مواقع نيز متحيّر مي‌گردم.

مثلاً هنگام آب زدن به صورتم: بعضي از مواقع احساس خارج شدن باد مي‌کنم که ممکن است خيالات و واکنشهاي روده و معده باشد که در بعضي مواقع بيشتر و در بعضي مواقع کمتر مي‌باشد و گاه در اثناء نماز يکدفعه پيش مي‌آيد که گاه در اثر عدم توانايي روحي و بي اختيار بودن صورت مي‌پذيرد. لطفاً راهنمايي فرماييد.

جواب :

وضو رابراي «با طهارت بودن» يا ساير چيزهائي که وضو براي آنها لازم است، و در رساله توضيح المسائل ذکر شده بگيريد و در موارد مذکور وضوي شما باطل نميشود و به وسوسه و شک اعتنا نکنيد.

سوال 53 :

اينجانب طلبه حوزه علميه قائميه مي‌باشم صبح که براي نماز صبح بيدار مي‌شوم و وضوء مي‌گيرم با همين وضوء نماز ظهر و عصر را مي‌خوانم، و چيزهائي که باطل کننده وضو است برايم پيش نمي‌آيد، اوّلاً بيان کنيد نيت وضو به چه نحوي است؟ ثانياً آيا مي‌توان با اين وضو نمازهاي واجب و قضا و مستحبي خواند؟ ثالثاً از مسجدي وضو گرفتن و در مسجدي ديگر نماز خواندن چه حکمي دارد؟

جواب :

تا هنگامي که وضو داريد، مي‌توانيد با آن تمام اعمالي که مشروط به وضو است، انجام دهيد هر چند مدت طولاني باشد و اگر پيش از وقت نماز به قصد اينکه با طهارت باشيد وضو بگيريد صحيح است و همچنين اگر وضو را بقصد اعمالي که در توضيح المسائل مسئله 317 به بعد ذکر شد انجام دهيد کافي است و وضو گرفتن از آب يک مسجد و خواندن نماز در مسجد ديگر اگر وقف خاص نباشد اشکال ندارد.

کسي که دستش قطع شده

سوال 54 :

کسي که دو دستش قطع شده، چگونه بايد وضو بگيرد؟

جواب :

در صورتي که مقداري از دو دست باقي است همان مقدار را بشويد و اگر تا مرفق قطع شده با شستن صورت وضو بگيرد و شستن بالاتر از مرفق لازم نيست و اگر قسمتي از ذراع باقي باشد در صورت امکان لازم است با باطن ذراع مسح جلو سر و روي پاها را نيز انجام دهد.

مسح سروپا

سوال 55 :

آيا در مسح سر بايد با کف دست، سر را مسح کرد و يا با نوک انگشتان نيز مي‌توان اين عمل را انجام داد؟

جواب :

لازم است مسح با کف دست که شامل کف انگشتان نيز مي‌شود انجام گيرد.

سوال 56 :

در صورت کتيرا زدن به موي سر آيا در هنگام مسح موجب بطلان وضو مي‌شود يا خير؟

جواب :

اگر کتيرا مانع از مسح موي سر باشد يا بايد آن را برطرف نمود يا آن را کنار زند و زير آن را مسح نمود.

سوال 57 :

آيا مسح سر را بايد دقيقاً از وسط سر کشيد يا آنکه از کنار (جايي که معمولاً فرق باز مي‌کنند) مي‌توان مسح کشيد؟

جواب :

مقابل پيشاني جاي مسح مي‌باشد و هر جاي آن مسح شود کفايت مي‌کند اگر چه وسط نباشد.

سوال 58 :

در هنگام وضو قبل از مسح سر، دست نجس مي‌گردد چه کنيم؟

جواب :

اگر نتواند با انگشتان دست مسح سر و روي پاها را انجام دهد احتياط آن است که دست را طاهر کند و مجدّداً وضو بگيرد.

کسي که تقطير بول دارد

سوال 59 :

جواني است مجرّد 18 الي 19 ساله که دچار عارضه‌اي است به اين شکل: وقتي به توالت مي‌رود و بعد از ادرار و استبراء و بعد از بلند شدن پس از چند دقيقه مايعي از محلّ ادرار بيرون مي‌آيد و يقين پيدا مي‌کند ادرار است اما بعد از شستشو باز هم ادامه مي‌يابد، ناگفته نماند به دکتر رفته ولي خوب نشده و طبق آزمايش بدن سالم بوده است. و همچنين هر روز بدون اينکه که به توالت رفته باشد مايعي بيرون مي‌آيد که شک دارد که آيا ادار است يا مني تا غسل انجام دهد. و الآن سه يا چهار ماه به اين درد مبتلا مي‌باشد و واقعاً براي او موجب حرج شده است، تکليفش در مورد نماز، روزه و غسل و يا غيره چيست؟

جواب :

رطوبتي که از وي خارج مي‌شود و نمي‌داند مني است يا چيز ديگر و نشانه‌هائي که در مسئله 347 توضيح المسائل ذکر شده را ندارد حکم مني ندارد و وضو را باطل نمي‌کند و موجب غسل هم نميشود ولي رطوبتي که از وي خارج مي‌شود و يقين دارد که ادرار است بدن و لباس را نجس کرده وضو را باطل مي‌کند.

سوال 60 :

احتراماً راجع به تقطير بول (که يک نوع مرضي است) راجع به نماز و وضو وظيفه چيست؟ و ديگر اينکه همين وضعيت اگر براي سرباز در حال خدمت پيش بيايد که برايش عسر و حرج زياد داشته باشد وظيفه‌اش چگونه مي‌باشد؟

جواب :

در صورتي که باندازه وضو و نماز نتواند خود را کنترل نمايد و در بين نماز هم بول خارج مي‌شود براي نماز وضو بگيرد و با کيسه‌اي که در آن پنبه يا چيز ديگري که از رسيدن بول به جاهاي ديگر جلوگيري مي‌کند خود را حفظ نمايد و احتياط واجب آن است که پيش از هر نماز مخرج بول را که نجس شده آب بکشد.

براي اطلاع بيشتر به توضيح المسائل مسأله 307 و 308 و 413 مراجعه فرمائيد.

سوال 61 :

کسي که نمي‌تواند باد شکم را نگه دارد يا ادرارش را کنترل کند و کسي که نمي‌تواند هر دو را کنترل کند چطور بايد وضو بگيرد؟ و چگونه نماز بخواند؟

جواب :

در صورتي که مي‌تواند وضو بگيرد و فوراً نماز را بدون مستحبّات آن بجاي آورد بايد چنين کند و اگر چنين چيزي هم مقدور نيست؛ در مورد خروج بول يک وضو بگيرد و نماز را بجاي آورد و اگر بعد از نماز بول خارج شد براي نماز بعد هم وضو بگيرد و نماز را بجاي آورد، و در مورد خروج باد معده در صورتي که مشقّت نداشته باشد بعد از خروج در بين نماز وضو بگيرد و بقيّه نماز را انجام دهد و اگر مشقّت داشته باشد مانند کسي که بول از او خارج مي‌شود عمل کند.

وضوي جبيره

سوال 62 :

حضرت امام راحل قدس سره در مسئله سوم از احکام وضو جبيره در تحرير الوسيله مي‌فرمايند: «لو کانت (الجبيره) مستوعبة لمعظم الاعضاء لايترک الاحتياط بالجمع بين عمل الجبيره و التيمم ان امکن ذلک بلا حائل و ان لا تبعد کفاية التيمم» و نيز در فصل مسوغات تيمّم مي‌فرمايند: «و منها الحرج و المشقة الشديدة التي لا تتحمل عادة في تحصيل الماء او استعماله» حال آيا در مواردي که به دليل استيعاب جبيره نسبت به اعضاء متعدد وضو و نجس بودن بعضي از زخمها و شرايط خارجي از قبيل وصل بودن سرم و امثال آن انجام وضوي جبيره داراي حرج نوعي يا شخصي و يا احتمال ضرر براي زخم باشد تيمّم کافي است يا خير؟

جواب :

چنانکه اگر وضو گرفتن مستلزم حَرَج باشد وظيفه تيمّم است و اگر وضوي جبيره‌اي نيز که مرتبه‌اي از وضؤ است مستلزم حرج باشد وظيفه به تيمّم انتقال پيدا مي‌کند. و ميزان حَرج شخصي و يا ضرر است.