وضوء
سوال 16 :
- هنگام وضو گرفتن که بايد صورت و دستها را از بالا به پائين شست اگر کسى سهوا دستش از پائين به بالا رفت و يا افقى شست آيا وضويش اشکال پيدا مى‌کند يا نه؟
جواب:
- اگر صدق شستن از بالا به پائين محفوظ باشد وضوء صحيح است.
سوال 17 :
- از آنجا که نظر حضرت امام در تحرير و حاشيه عروة الوثقى بر
استفتاءات ج1 38 س 50 ..... ص : 38
استفتاءات، ج1، ص: 29
احتياط واجب است که شستن صورت و دستها بايد از اعلى به اسفل باشد؛ آيا در همه دست کشيدنها، بايد از ابتداى بالاى دست بکشد و اگر کسى مثلا از وسط دست کشيد در عين حال که بالا را شسته است، آيا اشکال دارد در حالى که از اسفل به اعلى نشسته است؟
جواب:
- مانع ندارد
سوال 18 :
- هنگام وضو گرفتن، اگر احيانا دست طورى قرار گرفت که آب وضو به طرف آرنج سرازير شود، اشکالى در وضو ايجاد مى‌شود يا خير؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 19 :
- اينجانب عينک نامرئى مى‌زنم و آن وسيله‌اى است که بر روى عنبيّه قرار مى‌گيرد، آيا وضو و غسل با آن اشکال دارد يا نه؟
جواب:
- اگر در داخل چشم قرار مى‌گيرد مانع از صحت وضوء و غسل نيست.
سوال 20 :
- رزمنده‌اى دو دست خود را تا آرنج از دست داده است، تکليف او از نظر وضو و تيمم چيست؟
جواب:
- اگر هيچ از مرفق باقى نمانده، شستن دستها در وضو و مسح آنها در تيمم ساقط است و بقيّه اعمال وضو و يا تيمم را بايد بجا آورد و لو به وسيله نائب گرفتن.
سوال 21 :
- کسانى که در جبهه از ناحيه هر دو دست معيوب بوده و بطور کلّى دو دست خود را از دست مى‌دهند، طريقه وضو گرفتن و تيمّم آنها چگونه است؟.
استفتاءات، ج1، ص: 30
جواب:
- اگر دستهاى او از مرفق قطع شده باشد، غسل يدين ساقط است و صورت خود را بشويد و احتياطا نائب بگيرد جهت مسح رأس و قدمين با نداوت صورت، و در موردى که وظيفه تيمم است، اگر دستهاى او از مرفق قطع شده باشد، پيشانى خود را به زمين مسح کند و احتياط آن است که نايب نيز بگيرد در صورت امکان و اگر از مرفق قطع نشده باشد، پيشانى خود را بنا بر احتياط مستحب به زمين مسح کند و بايد به باقيمانده از دست آن را مسح کند و احتياطا پشت آن را هم مسح نمايد.
سوال 22 :
- جوانى در جنگ دست چپش از مچ قطع شده و براى وضوء گرفتن محتاج فتواى امام است.
جواب:
- با همان مقدار باقى مانده دست بايد وضوء بگيرد و اگر وضوء ترتيبى مشکل است با گرفتن دست زير شير يا فرو بردن در داخل حوض يا ظرف آب وضوء ارتماسى بگيرد.
سوال 23 :
- جوانى دست خود را از مچ ندارد، و کسى ديگر دستش را از آرنج ندارد، اين دو نفر وضو به چه صورت بگيرند و کسى ديگر پاى خود را از زانو ندارد مسح پا را از کجا بکشد؟
استفتاءات، ج1، ص: 31
جواب:
- هر مقدار از دستها- آرنج به پائين که باقى است بايد شسته شود و کسى که يک پا دارد همان پا را مسح نمايد.
سوال 24 :
- دست راست اينجانب سست است بطورى که نمى‌توانم هنگام وضو گرفتن براى ريختن آب به صورت، انگشتانم را جمع کنم، يا براى آب کشيدن دست چپ روى آن آب بريزم. و من حالا موقع وضو گرفتن نمى‌توانم با دست آب بريزم و بعضى مواقع دستم را (از آرنج دست چپ) جلو شير آب مى‌گيرم يا در آب فرو مى‌برم. آيا اينگونه وضو گرفتن صحيح است؟
جواب:
- لازم نيست با دست آب بريزيد به هر نحو آب را به جاهايى که بايد شسته شود برسانيد و لو زير شير يا زير آب کردن، کافى است.
سوال 25 :
- شخص جاهل مقصرى در موقع وضو گرفتن، تا مچ دست آب مى‌ريخته و دست بر آن مى‌کشيده و يقين ندارد که آب به لاى انگشتان مى‌رسيده يا نه؟ البته دست به لاى انگشتان و بالاى آنها هم نمى‌کشيده! (چون شستن دست را قبل از صورت، مرتبه اوّل حساب مى‌کرده) آيا نمازهايى که خوانده قضا دارد يا نه؟
جواب:
- بايد قضا نمايد.
سوال 26 :
- اينجانب معلول هستم و يک دست ندارم چگونه براى عبادت تطهير کنم؟ و چگونه با يک دست وضوء بگيرم؟
جواب:
- براى تطهير محل غائط مى‌توانيد با شلينگ يا سنگ يا کلوخ يا کهنه به
استفتاءات، ج1، ص: 32
ترتيبى که در رساله مذکور است خود را پاک نمائيد و براى وضوء همان يک دست را زير شير بگيريد يا داخل طشت آب يا حوض نمائيد و ارتماسى وضوء بگيريد.
سوال 27 :
- ما حکم غسل اليد فى الحالات الاضطرارى طبقا لما ورد فى نص المسألة 20 فى واجبات الوضوء فى تحرير الوسيله (يجوز المسح على القناع و الخف و الجورب و غيرها عند الضّرورة ...)؟
جواب:
- الحکم المذکور فى تلک المسألة مختص بالمسح.
سوال 28 :
- در مورد اشخاصى که دست يا پاى خود را از دست داده‌اند براى نماز خواندن چگونه وضوء بگيرند؟ لطفا نظر خود را بفرمائيد.
جواب:
- اعضاى باقى مانده را وضوء دهد و اگر خودش نمى‌تواند از ديگران کمک بگيرد که به نيابت او بقيه اعضاء او را وضو دهد.
سوال 29 :
- معلولى تا مرفق مقطوع اليد و تا ساق پا بيشتر ندارد ما بقى قطع گرديده؛ او در وضو چه وظيفه‌اى دارد؟
استفتاءات، ج1، ص: 33
جواب:
- شستن و مسح باقى مانده اعضاء وضوء کفايت مى‌کند.
سوال 30 :
- کسى است که يک دست و يک پاى او در جبهه قطع شده است آيا ايشان براى وضو ساختن مى‌تواند اول صورت را بشويد و بعد دستش را زير شير آب بگيرد و بعد با دست راستش که قطع نشده پاى چپش را مسح کند و آيا لازم است پاى مصنوعى که گذاشته مسح بکشد؟ (دست چپ از بالاى بازو و پاى راست از پائين زانو قطع شده است)
جواب:
- به ترتيبى که ذکر کرديد وضوء صحيح است و لازم نيست پاى چوبى (مصنوعى) را مسح کند.
سوال 31 :
- در هنگام وضوء گرفتن در رساله نوشته شده اگر شخصى پيش از شستن صورت، دستهاى خود را تا مچ شسته باشد در موقع وضوء بايد تا سر انگشتان را بشويد و اگر فقط تا مچ را بشويد باطل است، بنا بر اين بعضى که فقط تا مچ را مى‌شويند آيا وضوء باطل مى‌شود، و آيا اگر فقط بار آخر مثلا دست چپ را به روى دست راست بکشند و دست چپ را تا سر انگشتان ببرند کفايت مى‌کند؟
جواب:
- در شستن دست و صورت در وضوء بايد آب وضوء به تمام عضو و لو با دست کشيدن برسد و شستن دست از آرنج تا مچ کافى نيست.
استفتاءات، ج1، ص: 34
سوال 32 :
- آيا انسان در وضو گرفتن چنانچه چند مشت آب روى صورت يا دستها بريزد به نيت يک مرتبه و بعدا دست بکشد آيا يک مرتبه حساب مى‌شود؟ يا با تعدد مشت آب چند مرتبه حساب مى‌شود؟
جواب:
- در فرض مرقوم يک مرتبه محسوب است.
سوال 33 :
- در مسأله 248 رساله فرموده‌ايد: "در وضو، شستن صورت و دستها، مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جايز و مرتبه سوّم و بيشتر از آن حرام مى‌باشد و اگر با يک مشت آب، تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بريزد، يک مرتبه حساب مى‌شود، چه قصد بکند يک مرتبه را يا قصد نکند." سوال اين است: منظورتان از يک مرتبه چيست؟ و بيان فرمائيد که آيا شستن، فقط آب ريختن است يا دست کشيدن همراه با آب ريختن؟
جواب:
1- تا تمام عضو شسته نشود، يک مرتبه حساب نمى‌شود.
2- آب ريختن تنها شستن نيست، مگر اينکه تمام عضو را فرا گيرد.
سوال 34 :
- آيا بستن شير آب در اثناى وضو (با توجه به وجود آب روى آن) پيش از تمام شدن دست چپ باعث بروز اشکال در صحت وضو مى‌گردد يا خير؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 35 :
- اگر صورت را در وضو سه مرتبه بشويد يا دست راست را که حرام است طبق فتواى امام آيا وضو هم باطل مى‌شود يا خير؟
استفتاءات، ج1، ص: 35
جواب:
- شستن سه مرتبه صورت و دست راست به قصد وضو حرام است ولى وضو را باطل نمى‌کند و اگر دست چپ را سه مرتبه بشويد مسح او اشکال پيدا مى‌کند و وضو باطل است.
سوال 36 :
- در وضو گرفتن، شخص بعد از اينکه دو مشت آب بر دستش مى‌ريزد يک مشت ديگر بر شير آب ريخته و شير را مى‌بندد آيا اين آب حکم آب اضافه را ندارد و آيا وضوى اين شخص درست است يا خير؟
جواب:
- اگر بعد از ريختن آب بر شير براى تمام کردن وضو دست مى‌کشد و با آب وضو مسح مى‌کند مانع ندارد.
سوال 37 :
- اگر قبل از نيّت وضو، صورت خيس باشد، آيا بايد اوّل صورت را خشک کرد و بعد وضو گرفت؟ يا اينکه مى‌توان با همان حالت وضو گرفت؟
جواب:
- خشک کردن لازم نيست.
سوال 38 :
- اگر انسان قبل از وضو دستها را تا مرفق بشويد خشک کردن آن براى وضو لازم است يا نه؟
جواب:
- لازم نيست.
سوال 39 :
- در رساله آمده است که پوستى را که گاهى به بدن مى‌چسبد و گاهى از آن جدا مى‌شود، بايد کند يا در هنگام وضو بايد آب را به زير آن
استفتاءات، ج1، ص: 36
رساند، آيا اين مسأله شامل مقدار کمى از پوست هم مى‌شود؟
جواب:
- اگر زير پوست جدا شده، تماما ظاهر شده باشد، بايد آن را در وضو بشويد و لو به اينکه پوست جدا شده را بلند نمايد و يا ببرّد و فرقى در اين حکم بين پوست بزرگ و کوچک نيست.
سوال 40 :
- با دست و صورت چرب وضوء گرفتن به دليل ضرر داشتن صابون و ... چگونه است؟
جواب:
- چربى اگر مانع از رسيدن آب به بشره نباشد وضوء اشکال ندارد.
سوال 41 :
- آيا جوهر خودکار جزو چيزهايى است که اگر روى دست باشد، وضو را باطل مى‌کند؟
جواب:
- چنانچه جرم داشته باشد بايد برطرف شود.
سوال 42 :
- آيا "رنگ موهايى" که زنها براى رنگ کردن مو و ابروى خود بکار مى‌برند، مانع از وضو و غسل است يا خير؟ (البّته رنگهائى که غير طبيعى‌اند)
جواب:
- مجرّد رنگ بدون جرم، مانع نيست.
سوال 43 :
- اينجانب با خمير شيشه سر و کار دارم و با اين که هنگام وضو با دقّت آن را پاک مى‌کنم ولى بعضى از اوقات بعد از نماز متوجّه مى‌شوم که
استفتاءات، ج1، ص: 37
مقدارى از آن به بعضى از اعضاى وضو چسبيده و چون براى اين کار دقّت زيادى مى‌کنم، ديگر در اين مسأله دچار وسواس و مشقت شديدى شده‌ام، تکليفم چيست؟
جواب:
- اگر مانعى از رسيدن آب به بشره موجود باشد، وضو صحيح نيست ولى از وسوسه بايد اجتناب نماييد.
سوال 44 :
- اينجانب در دوران طاغوت مرتکب اشتباهى شدم و آن اينکه بر روى دو بازويم عکس دو زن، خال کوبى نمودم ولى مدتى است که به اشتباه خود پى برده و در پرتو اين انقلاب بزرگ به رهبرى امام خمينى انسان واقعى شده‌ام، ولى چون محل‌هاى خالکوبى در مسير وضو قرار دارد به فکر از بين بردن آنها بر آمدم با اينکه نبايد کوچکترين آسيبى به بدن وارد شود و حتما آنها را بايد با وسيله‌اى از بين برد استدعا دارم بنده را راهنمائى فرمائيد.
جواب:
- خال‌ها که زير پوست قرار دارد مانع از صحت وضوء و غسل نيست.
سوال 45 :
- اينجانب شغلم نقاشى است و در دست و صورت و موهاى سرم لکه‌هاى رنگ مى‌ماند و اگر بخواهم در سه وعده صبح و ظهر و شب لکه‌ها را پاک کنم وقت زيادى مى‌خواهد و امکانش هم نيست؛ تکليف اينجانب در مورد وضو گرفتن با اين دست و صورت رنگى چيست؟ البته حتى الامکان رنگها را پاک مى‌کنم ولى به آن صورت خوب پاک نمى‌شود.
جواب:
- اگر جرم دارد بايد برطرف شود و اگر مجرد رنگ بدون جرم است اشکال ندارد.
استفتاءات، ج1، ص: 38
سوال 46 :
- در آيه شريفه: "وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَيْنِ"، آيا مراد از کعبين، روى پاست يا برآمدگى پهلوى پاها؟
جواب:
- بلندى روى پا مراد است.
سوال 47 :
- اينجانب در جبهه دو پاى خود را، يکى از زير زانو و ديگرى از بالاى زانو، در راه اسلام تقديم کرده‌ام، لطفا بفرمائيد که چگونه وضو بگيرم؛ ضمنا تا به حال وضوى ارتماسى گرفته‌ام، آيا صحيح است يا خير؟ و آيا نمازهايم قضا دارد يا نه؟
جواب:
- در فرض مرقوم، مسح پاها ساقط است و وضوى ارتماسى کافى است و نماز با چنين وضوئى صحيح است و اعاده و قضاء ندارد.
سوال 48 :
- فرزندم که در جبهه جنگ حق عليه باطل دو پايش از زير زانو قطع شده ترتيب مسح پايش چگونه است و بدون مسح آيا نماز صحيح است يا خير؟
جواب:
- در فرض سوال مسح پا ساقط است و بدون مسح پا وضوء بگيرد و نماز صحيح است.
سوال 49 :
- اذا قطعت اليد اليسرى فهل يسقط مسح الرجل اليسرى فى الوضوء؟
جواب:
- يجب فى مفروض السوال مسح الرجلين باليد الباقيه.
سوال 50 :
- اگر شخصى طورى پايش قطع شده باشد که فقط پاشنه پا مانده باشد يعنى قسمتى که بايد مسح بکشند از بين رفته باشد در اين صورت مسح
استفتاءات ج1 58 ج ..... ص : 58
استفتاءات، ج1، ص: 39
کردن پا، چه صورتى خواهد داشت؟ در صورت لزوم مسح، اگر اين قسمت زخم داشته باشد چه بايد کرد؟
جواب:
- در مفروض سوال، مسح ساقط است.
سوال 51 :
- آيا آب مسح سر اگر وصل به آب صورت شود وضو را باطل مى‌کند؟
جواب:
- وضوء و مسح سر باطل نمى‌شود، ولى براى مسح پا نبايد با رطوبت گرفته شده از آب وضوى صورت باشد.
سوال 52 :
- در وضو اگر يک مرتبه مسح کرد و احساس کرد که مسحش صحيح نبوده، چنانچه رطوبت اوّل را خشک کند و دو مرتبه مسح نمايد صحيح است يا خير؟
جواب:
- صحيح است.
سوال 53 :
- آيا مى‌توان قبل از مسح کشيدن سر و پا با ترى دست چپ دوباره روى دست راست کشيد يا نه؟ و آيا انجام دادن آن موجب بطلان وضو خواهد گشت يا نه؟
جواب:
- احتياطا با بودن رطوبت در کف دست قبل از مسح به اعضاى وضوء دست نزند.
سوال 54 :
- در توضيح المسائل راجع به آداب وضو گرفتن زنها توضيح داده نشده، لطفا بفرمائيد: وضو گرفتن زنها چه فرقى با وضو گرفتن مردها دارد؟
جواب:
- در کيفيّت و مقدار واجب فرق ندارند.
استفتاءات، ج1، ص: 40
سوال 55 :
- آب وضو بايد مطلق باشد، در صورتى که مرتب کلر در آب لوله مى‌ريزند مضاف و وضو باطل و نماز صحيح نمى‌باشد، پس با چه آبى وضو بگيريم و نماز صحيح بخوانيم؟
جواب:
- کلر در فرض مرقوم، موجب مضاف شدن آب نمى‌شود.
سوال 56 :
- آنچه از عبارت کتاب شريف تحرير الوسيله استفاده مى‌شود: "...
فى غصبيّة المکان لا يخلو من قوة" (شرائط وضو، مسأله 1)؛ عدم لزوم مباح بودن مکان وضو گيرنده مى‌باشد، با اين که در توضيح المسائل، حضرتعالى مباح بودن فضاى انجام وضو را از شرائط صحت وضو شمرده‌ايد. لطفا ما را در اين مورد راهنمائى کنيد.
جواب:
- منافاتى بين دو مسأله نيست و تفصيل هر دو مسأله در تحرير الوسيله ذکر شده است.
سوال 57 :
- اگر در يکى از جاهاى وضو، زخم کوچکى ايجاد شود که خونش بند نمى‌آيد و چون آب براى آن ضرر ندارد، روى آن را جبيره نمى‌کنند و اگر اين زخم را بشويند باز خون مى‌آيد و اگر خشک شود مقدارى خون نيز خشک مى‌شود که اگر زخم را بشويند خونى که خشک شده بود از بين مى‌رود ولى باز خون جديد مى‌آيد. اگر مثلا اين زخم در دست باشد و انسان بخواهد وضو بگيرد، آب وضو به اين زخم مى‌رسد، بنابراين جاهاى ديگر بدن و لباس انسان بواسطه آبى که به زخم رسيده نجس مى‌شود؛ فتواى حضرتعالى در رساله در احکام وضوى جبيره اين است که اگر روى زخم باز است و آب براى آن
استفتاءات، ج1، ص: 41
ضرر ندارد، بايد بطور معمول وضو گرفت، آيا مى‌توان با بدن و لباس نجس وضو گرفت و نماز خواند؟ تکليف چيست؟
جواب:
- مى‌تواند محلّ زخم را در آب کرّ يا زير لوله بگيرد و دست بکشد تا خون تمام شود و بلافاصله با نيت وضو، آب را به آن محلّ جارى کند و بعد از آن فورا آن محلّ را خشک کند تا سرايت حاصل نشود و وضو گرفتن با لباس نجس يا بدن نجس اگر نجاست در غير محل وضو باشد، مانع ندارد و در نماز بايد بدن و لباس پاک باشد و در هر صورت مورد جبيره نيست و اگر وضو ممکن نباشد و لو به شستن غير محلّ زخم بايد تيمّم نمايد.
سوال 58 :
- چنانچه در قسمتى از محل وضو، جراحت (بريدگى) ايجاد شد، آيا خونابه‌اى که پس از شستشو و برطرف شدن خون، روى محل زخم را مى‌گيرد، پاک است؟
همچنين در صورتى که روى آن را پوسته‌اى بگيرد و بنظر برسد که در زير آن، لکه خونى است، آيا بايد براى گرفتن وضو، پوسته را از روى زخم کنده و خون زير آن را پاک نموده و سپس وضو گرفت يا خير؟
جواب:
- خونابه نجس است و چنانچه خون زير پوسته باشد، شستن روى پوسته در وضوء کافى است.
استفتاءات، ج1، ص: 42
سوال 59 :
- اگر يکى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پيش از وضو آنجا را آب کشيده يا نه، در رساله در مسأله 278 دو صورت ذکر نموده‌ايد و فرموده‌ايد: "در هر صورت جائى را که نجس بوده بايد آب بکشد"، آيا در صورت صحت وضو هم بايد تمام جاهاى نجس شده را آب بکشد؟
جواب:
- محل نجس و جائى که يقينا آب يا رطوبت از آن محل به آنجا سرايت کرده را بايد تطهير کند.
سوال 60 :
- در هنگام نماز، گاهى با کمى آب مواجه مى‌شويم و يا عضوى از اعضاى بدن نجس است و يا مانعى در آنهاست که براى برطرف شدن آنها با مشکلات مواجه مى‌شويم، آيا نماز خواندن با اين وضع صحيح است يا نه؟
جواب:
- اگر آب براى وضو کافى نيست، با تيمم نماز بخواند و در صورتى که بدن نجس باشد يا مانعى در بدن باشد احکام مفصّله‌اى دارد که در رساله ذکر شده است.
سوال 61 :
- در وضو اگر پاى انسان نجس باشد ولى جاى مسح نجس نيست و مسح کند آيا وضوء صحيح است؟
جواب:
- صحيح است.
سوال 62 :
- من مجروح جنگى هستم که در اثر شکستگى استخوانهايم به هيچ وجه نمى‌توانم بنشينم و براى وضو کسى آب مى‌ريزد و من وضو مى‌گيرم و طهارت
استفتاءات، ج1، ص: 43
را با دستمال کاغذى انجام مى‌دهم بفرمائيد وظيفه‌ام چگونه است؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 63 :
. وضو استحباب نفسى دارد يا نه؟
جواب:
- استحباب نفسى ثابت نيست.
سوال 64 :
- شخصى است که در امر نماز و وضو به حدى وسوسه دارد که در اغلب موارد در همان ابتداى امر وا مى‌ماند، به بيان روشن اين که قطع به عدم وقوع عمل بما هو الواجب دارد و چه بسا قادر به شروع نمى‌شود، وظيفه اين شخص را بيان نمائيد.
جواب:
- قطعى که دارد هيچ اثر شرعى ندارد و با همين قطعى که دارد وضو بگيرد و صحيح است و وسوسه حرام است.
سوال 65 :
- شک در وضو که آيا شسته يا نه چطور است؟ و اگر زياد شک کند تکليفش چيست؟
جواب:
- اگر شک بعد از فراغ از وضوء است اعتنا نکند و چنانچه در اثناء وضوء شک کند اعتنا کند مگر کثير الشک باشد.
سوال 66 :
- فردى بعد از وضو گرفتن و شروع به نماز، به علّت مرضى که دارد، وضويش باطل شده و نمى‌تواند نمازش را تمام کند. و بعضى اوقات مجبور
استفتاءات، ج1، ص: 44
است براى يک نماز چندين دفعه وضو بگيرد، آيا چنين شخصى مى‌تواند نشسته نماز بخواند و آيا مى‌تواند تيمم کند، تکليفش چيست؟
جواب:
- اگر در اثناء وقت بتواند با طهارت نماز بخواند، بايد در آن وقت نماز را با طهارت بخواند و اگر چنين وقتى ندارد، به دستورى که در رساله راجع به مسلوس و مبطون نوشته شده، عمل نمايد.
سوال 67 :
- به علّت بيمارى اعصاب، بيشتر اوقات مدت کمى بعد از بول کردن، يک قطره بول و برخى اوقات چند قطره بول از من خارج مى‌شود و بعضى مواقع هم در طول روز بدون اينکه قبلا بول کرده باشم، بى‌اختيار چند قطره بول خارج مى‌شود، بنابراين مجبورم طبق فتواى شما براى يک نماز چند بار وضو بگيرم، گاهى هم احساس مى‌کنم که بول خارج مى‌شود ولى بعدا متوجه مى‌شوم که چيزى نبوده و از اين بابت دچار نگرانى و وسواس شديدى شده‌ام؛ خواهشمندم بفرماييد حکم اين قطراتى که خارج مى‌شود، چيست؟
جواب:
- اگر بول بودن رطوبت خارج شده معلوم است، محکوم به نجاست است و حکم وضو و نماز، همان است که در رساله مذکور است و در صورت شک در اصل خروج بول يا شک در اينکه آن چيزى که خارج شده بول است، حکم به طهارت مى‌شود، مگر در صورتى که استبراء نکرده باشد و رطوبت مشتبه بين بول و غير آن باشد و اعتنا به وسوسه نبايد بکنيد.
استفتاءات، ج1، ص: 45
سوال 68 :
- در جبهه ترکشى به من خورده و نمى‌توانم از بيرون آمدن باد معده در موقع نماز خوددارى کنم، تکليفم از نظر شرعى چيست؟
جواب:
- اگر نمى‌توانيد خود را در نماز حفظ کنيد و تجديد وضو در بين نماز حرجى است براى هر نماز يک وضوء بگيريد.
سوال 69 :
- وضو گرفتن در دستشويى‌هايى که فاضلاب آن به چاه توالت مى‌ريزد اشکال دارد يا خير؟
جواب:
- مانع ندارد.
سوال 70 :
- آيا مرد حق دارد در جايى که يقين دارد چشم زن نامحرم به دست و بازوى او مى‌افتد وضو بگيرد و اگر گرفت آيا وضو هم باطل است؟ در صورت ناچارى چه کند؟
جواب:
- وضو صحيح است و بر مرد واجب نيست غير از عورتين ساير بدن خود را از زن نامحرم بپوشاند.
سوال 71 :
- آيا اگر وقتى که وضو گرفته‌ايم چشممان به زن نامحرم بيفتد، وضو باطل است؟
جواب:
- باطل نيست.
سوال 72 :
- آيا وقتى که وضو گرفته‌ايم، از بينى يا دهانمان خون بيايد، وضو باطل مى‌شود؟
جواب:
- باطل نمى‌شود.
سوال 73 :
- اذا توضأ الانسان لغاية- کتلاوة القرآن- ثم اعرض عن تلک الغاية
استفتاءات، ج1، ص: 46
فهل يبطل الوضوء؟
جواب:
- لا يبطل الوضوء بعد ما وقع صحيحا.
سوال 74 :
- هل يصح الوضوء اذا کان للکون على الطهارة فقط دون أىّ غاية أخرى؟
جواب:
- لا بأس به.
سوال 75 :
- کسى که وضو مى‌گيرد چه در وقت، چه قبل از وقت و هيچ غايتى را در نظر ندارد فقط مى‌خواهد با وضو باشد آيا با اين وضو مى‌توان نماز خواند يا خير؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 76 :
- آيا وضو گرفتن به نيّت نماز قبل از دخول وقت صحيح است يا خير؟
جواب:
- مانع ندارد
سوال 77 :
- شخصى براى نماز صبح وضو مى‌گيرد و در حين وضو گرفتن تصميم دارد اين وضو را نگه دارد و نماز ظهر را هم با آن بخواند، آيا وضو صحيح است و مى‌تواند نماز ظهر را هم با آن بخواند؟
جواب:
- مانع ندارد
سوال 78 :
- اگر انسان بطور مستحبّى وضو بگيرد، آيا با اين وضو مى‌تواند نماز بخواند و يا اعمال حج و زيارت را انجام دهد؟
جواب:
- با وضوى صحيح، خواه براى عمل واجب باشد يا عمل مستحب، هر گونه عمل واجب يا مستحبى که مشروط به طهارت است، مى‌شود انجام داد.
استفتاءات، ج1، ص: 47
سوال 79 :
- نوشتن نام خدا، به اين صورت که نوشته شده توضيح دهيد که آيا مسّ کردن آن حرام است يا نه؟
الف- اللّه، ب- خدا، پ- بسمه تعالى، ت- الله، بدون حرکت ث- نام خدا را در ميان شعرى بنويسند و حروف آن جدا باشد. ج- پاره کردن و سوزاندن يا با جوهر از بين بردن چطور، چ- ا ...، ح- اگر قسمتى از آن مس شود چطور؟ نام امامان را که روى اشخاص است نوشتن و دور انداختن چطور؟ آيه قرآن بدون حرکت مس کردن بدون وضو چگونه است؟
جواب:
- مس کتابت قرآن و اسماء باريتعالى يا جزئى از آنها به هر لغت و کيفيت که باشد بدون طهارت جايز نيست و از بين بردن آنها به نحوى که موجب هتک نشود اشکال ندارد.
سوال 80 :
- آيا مسّ کردن نقش آرم جمهورى اسلامى ايران که روى نامه‌ها و بليطهاى اتوبوس و ... مى‌باشد، حرام است؟
جواب:
- بدون طهارت جائز نيست، على الأحوط.
سوال 81 :
- اگر گردنبندى منقّش به آرم جمهورى اسلامى باشد، در اين صورت مى‌توان از آن استفاده نموده و به گردن آويخت و به آن دست زد؟
جواب:
- استفاده از آن مانع ندارد ولى بنا بر احتياط، بدون طهارت آن را مسّ نکنند.
استفتاءات، ج1، ص: 48
سوال 82 :
- آيا افرادى که اسمشان: عبد اللّه، حبيب اللّه و ... است، اگر بدون وضو آن را بنويسند و يا مس کنند چه حکمى دارد؟
جواب:
- مسّ اسم اللّه، بدون طهارت جايز نيست.
سوال 83 :
- آيا حمل و به دست کردن انگشترى که بر روى آن نوشته شده است "و اللّه بصير بالعباد" و يا قرآن مجيد در جيب بدون وضو براى ياد خدا درست است يا نه؟
جواب:
- مانع ندارد ولى بدون وضوء مس نکند.
سوال 84 :
- آيا مس کردن کلماتى از قرآن مانند: ابليس، شيطان، کفّار، ابو لهب و ... در صورتى که شخص وضو نداشته باشد، حرام است؟
جواب:
- جايز نيست.
غسل جنابت
سوال 85 :
- علامت‌هاى منى در مرد و زن چيست؟ آيا هر دو يکسان متوجه خروج منى مى‌شوند؟ و اگر بى اختيار منى خارج شود، غسل لازم دارد؟
جواب:
- منى علائمى دارد که در رساله نوشته شده است و تا يقين به خارج شدن منى پيدا نشود و يقين پيدا نشود که رطوبتى که خارج شده منى است، حکم به جنابت نمى‌شود و غسل واجب نيست و خواهران کمتر يقين پيدا مى‌کنند.
استفتاءات، ج1، ص: 49
سوال 86 :
- اگر در اثر مرض مانند قطع نخاع، بدون اراده از کسى منى خارج شود آيا موجب جنابت مى‌شود و تکليف شرعى او از اين جهت چيست؟
جواب:
- جنب مى‌شود و اگر مى‌تواند بايد غسل کند و گر نه تيمّم نمايد و نماز بخواند و اگر به طورى است که بعد از غسل يا تيمّم نمى‌تواند خود را نگهدارد و نماز بخواند براى هر نماز يک غسل در فرض امکان و يک تيمّم در فرض ديگر کافى است
سوال 87 :
- برادرى، موج انفجار باعث شده که دچار سردردهاى بسيار شديد و لرزه و رعشه شود و دائما از وى منى خارج مى‌شود، البّته خروج منى بدون جستن و سستى بدن صورت مى‌گيرد؛ لطفا وظيفه اين شخص را از جهت اداى نماز و طهارت (غسل و ...) بيان نماييد.
استفتاءات ج1 44 س 66 ..... ص : 43
استفتاءات، ج1، ص: 39
کردن پا، چه صورتى خواهد داشت؟ در صورت لزوم مسح، اگر اين قسمت زخم داشته باشد چه بايد کرد؟
جواب:
- در مفروض سوال، مسح ساقط است.
سوال 51 :
- آيا آب مسح سر اگر وصل به آب صورت شود وضو را باطل مى‌کند؟
جواب:
- وضوء و مسح سر باطل نمى‌شود، ولى براى مسح پا نبايد با رطوبت گرفته شده از آب وضوى صورت باشد.
سوال 52 :
- در وضو اگر يک مرتبه مسح کرد و احساس کرد که مسحش صحيح نبوده، چنانچه رطوبت اوّل را خشک کند و دو مرتبه مسح نمايد صحيح است يا خير؟
جواب:
- صحيح است.
سوال 53 :
- آيا مى‌توان قبل از مسح کشيدن سر و پا با ترى دست چپ دوباره روى دست راست کشيد يا نه؟ و آيا انجام دادن آن موجب بطلان وضو خواهد گشت يا نه؟
جواب:
- احتياطا با بودن رطوبت در کف دست قبل از مسح به اعضاى وضوء دست نزند.
سوال 54 :
- در توضيح المسائل راجع به آداب وضو گرفتن زنها توضيح داده نشده، لطفا بفرمائيد: وضو گرفتن زنها چه فرقى با وضو گرفتن مردها دارد؟
جواب:
- در کيفيّت و مقدار واجب فرق ندارند.
استفتاءات، ج1، ص: 40
سوال 55 :
- آب وضو بايد مطلق باشد، در صورتى که مرتب کلر در آب لوله مى‌ريزند مضاف و وضو باطل و نماز صحيح نمى‌باشد، پس با چه آبى وضو بگيريم و نماز صحيح بخوانيم؟
جواب:
- کلر در فرض مرقوم، موجب مضاف شدن آب نمى‌شود.
سوال 56 :
- آنچه از عبارت کتاب شريف تحرير الوسيله استفاده مى‌شود: "...
فى غصبيّة المکان لا يخلو من قوة" (شرائط وضو، مسأله 1)؛ عدم لزوم مباح بودن مکان وضو گيرنده مى‌باشد، با اين که در توضيح المسائل، حضرتعالى مباح بودن فضاى انجام وضو را از شرائط صحت وضو شمرده‌ايد. لطفا ما را در اين مورد راهنمائى کنيد.
جواب:
- منافاتى بين دو مسأله نيست و تفصيل هر دو مسأله در تحرير الوسيله ذکر شده است.
سوال 57 :
- اگر در يکى از جاهاى وضو، زخم کوچکى ايجاد شود که خونش بند نمى‌آيد و چون آب براى آن ضرر ندارد، روى آن را جبيره نمى‌کنند و اگر اين زخم را بشويند باز خون مى‌آيد و اگر خشک شود مقدارى خون نيز خشک مى‌شود که اگر زخم را بشويند خونى که خشک شده بود از بين مى‌رود ولى باز خون جديد مى‌آيد. اگر مثلا اين زخم در دست باشد و انسان بخواهد وضو بگيرد، آب وضو به اين زخم مى‌رسد، بنابراين جاهاى ديگر بدن و لباس انسان بواسطه آبى که به زخم رسيده نجس مى‌شود؛ فتواى حضرتعالى در رساله در احکام وضوى جبيره اين است که اگر روى زخم باز است و آب براى آن
استفتاءات، ج1، ص: 41
ضرر ندارد، بايد بطور معمول وضو گرفت، آيا مى‌توان با بدن و لباس نجس وضو گرفت و نماز خواند؟ تکليف چيست؟
جواب:
- مى‌تواند محلّ زخم را در آب کرّ يا زير لوله بگيرد و دست بکشد تا خون تمام شود و بلافاصله با نيت وضو، آب را به آن محلّ جارى کند و بعد از آن فورا آن محلّ را خشک کند تا سرايت حاصل نشود و وضو گرفتن با لباس نجس يا بدن نجس اگر نجاست در غير محل وضو باشد، مانع ندارد و در نماز بايد بدن و لباس پاک باشد و در هر صورت مورد جبيره نيست و اگر وضو ممکن نباشد و لو به شستن غير محلّ زخم بايد تيمّم نمايد.
سوال 58 :
- چنانچه در قسمتى از محل وضو، جراحت (بريدگى) ايجاد شد، آيا خونابه‌اى که پس از شستشو و برطرف شدن خون، روى محل زخم را مى‌گيرد، پاک است؟
همچنين در صورتى که روى آن را پوسته‌اى بگيرد و بنظر برسد که در زير آن، لکه خونى است، آيا بايد براى گرفتن وضو، پوسته را از روى زخم کنده و خون زير آن را پاک نموده و سپس وضو گرفت يا خير؟
جواب:
- خونابه نجس است و چنانچه خون زير پوسته باشد، شستن روى پوسته در وضوء کافى است.
استفتاءات، ج1، ص: 42
سوال 59 :
- اگر يکى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پيش از وضو آنجا را آب کشيده يا نه، در رساله در مسأله 278 دو صورت ذکر نموده‌ايد و فرموده‌ايد: "در هر صورت جائى را که نجس بوده بايد آب بکشد"، آيا در صورت صحت وضو هم بايد تمام جاهاى نجس شده را آب بکشد؟
جواب:
- محل نجس و جائى که يقينا آب يا رطوبت از آن محل به آنجا سرايت کرده را بايد تطهير کند.
سوال 60 :
- در هنگام نماز، گاهى با کمى آب مواجه مى‌شويم و يا عضوى از اعضاى بدن نجس است و يا مانعى در آنهاست که براى برطرف شدن آنها با مشکلات مواجه مى‌شويم، آيا نماز خواندن با اين وضع صحيح است يا نه؟
جواب:
- اگر آب براى وضو کافى نيست، با تيمم نماز بخواند و در صورتى که بدن نجس باشد يا مانعى در بدن باشد احکام مفصّله‌اى دارد که در رساله ذکر شده است.
سوال 61 :
- در وضو اگر پاى انسان نجس باشد ولى جاى مسح نجس نيست و مسح کند آيا وضوء صحيح است؟
جواب:
- صحيح است.
سوال 62 :
- من مجروح جنگى هستم که در اثر شکستگى استخوانهايم به هيچ وجه نمى‌توانم بنشينم و براى وضو کسى آب مى‌ريزد و من وضو مى‌گيرم و طهارت
استفتاءات، ج1، ص: 43
را با دستمال کاغذى انجام مى‌دهم بفرمائيد وظيفه‌ام چگونه است؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 63 :
. وضو استحباب نفسى دارد يا نه؟
جواب:
- استحباب نفسى ثابت نيست.
سوال 64 :
- شخصى است که در امر نماز و وضو به حدى وسوسه دارد که در اغلب موارد در همان ابتداى امر وا مى‌ماند، به بيان روشن اين که قطع به عدم وقوع عمل بما هو الواجب دارد و چه بسا قادر به شروع نمى‌شود، وظيفه اين شخص را بيان نمائيد.
جواب:
- قطعى که دارد هيچ اثر شرعى ندارد و با همين قطعى که دارد وضو بگيرد و صحيح است و وسوسه حرام است.
سوال 65 :
- شک در وضو که آيا شسته يا نه چطور است؟ و اگر زياد شک کند تکليفش چيست؟
جواب:
- اگر شک بعد از فراغ از وضوء است اعتنا نکند و چنانچه در اثناء وضوء شک کند اعتنا کند مگر کثير الشک باشد.
سوال 66 :
- فردى بعد از وضو گرفتن و شروع به نماز، به علّت مرضى که دارد، وضويش باطل شده و نمى‌تواند نمازش را تمام کند. و بعضى اوقات مجبور
استفتاءات، ج1، ص: 44
استفتاءات ج1 48 س 82 ..... ص : 48
است براى يک نماز چندين دفعه وضو بگيرد، آيا چنين شخصى مى‌تواند نشسته نماز بخواند و آيا مى‌تواند تيمم کند، تکليفش چيست؟
جواب:
- اگر در اثناء وقت بتواند با طهارت نماز بخواند، بايد در آن وقت نماز را با طهارت بخواند و اگر چنين وقتى ندارد، به دستورى که در رساله راجع به مسلوس و مبطون نوشته شده، عمل نمايد.
سوال 67 :
- به علّت بيمارى اعصاب، بيشتر اوقات مدت کمى بعد از بول کردن، يک قطره بول و برخى اوقات چند قطره بول از من خارج مى‌شود و بعضى مواقع هم در طول روز بدون اينکه قبلا بول کرده باشم، بى‌اختيار چند قطره بول خارج مى‌شود، بنابراين مجبورم طبق فتواى شما براى يک نماز چند بار وضو بگيرم، گاهى هم احساس مى‌کنم که بول خارج مى‌شود ولى بعدا متوجه مى‌شوم که چيزى نبوده و از اين بابت دچار نگرانى و وسواس شديدى شده‌ام؛ خواهشمندم بفرماييد حکم اين قطراتى که خارج مى‌شود، چيست؟
جواب:
- اگر بول بودن رطوبت خارج شده معلوم است، محکوم به نجاست است و حکم وضو و نماز، همان است که در رساله مذکور است و در صورت شک در اصل خروج بول يا شک در اينکه آن چيزى که خارج شده بول است، حکم به طهارت مى‌شود، مگر در صورتى که استبراء نکرده باشد و رطوبت مشتبه بين بول و غير آن باشد و اعتنا به وسوسه نبايد بکنيد.
استفتاءات، ج1، ص: 45
سوال 68 :
- در جبهه ترکشى به من خورده و نمى‌توانم از بيرون آمدن باد معده در موقع نماز خوددارى کنم، تکليفم از نظر شرعى چيست؟
جواب:
- اگر نمى‌توانيد خود را در نماز حفظ کنيد و تجديد وضو در بين نماز حرجى است براى هر نماز يک وضوء بگيريد.
سوال 69 :
- وضو گرفتن در دستشويى‌هايى که فاضلاب آن به چاه توالت مى‌ريزد اشکال دارد يا خير؟
جواب:
- مانع ندارد.
سوال 70 :
- آيا مرد حق دارد در جايى که يقين دارد چشم زن نامحرم به دست و بازوى او مى‌افتد وضو بگيرد و اگر گرفت آيا وضو هم باطل است؟ در صورت ناچارى چه کند؟
جواب:
- وضو صحيح است و بر مرد واجب نيست غير از عورتين ساير بدن خود را از زن نامحرم بپوشاند.
سوال 71 :
- آيا اگر وقتى که وضو گرفته‌ايم چشممان به زن نامحرم بيفتد، وضو باطل است؟
جواب:
- باطل نيست.
سوال 72 :
- آيا وقتى که وضو گرفته‌ايم، از بينى يا دهانمان خون بيايد، وضو باطل مى‌شود؟
جواب:
- باطل نمى‌شود.
سوال 73 :
- اذا توضأ الانسان لغاية- کتلاوة القرآن- ثم اعرض عن تلک الغاية
استفتاءات، ج1، ص: 46
فهل يبطل الوضوء؟
جواب:
- لا يبطل الوضوء بعد ما وقع صحيحا.
سوال 74 :
- هل يصح الوضوء اذا کان للکون على الطهارة فقط دون أىّ غاية أخرى؟
جواب:
- لا بأس به.
سوال 75 :
- کسى که وضو مى‌گيرد چه در وقت، چه قبل از وقت و هيچ غايتى را در نظر ندارد فقط مى‌خواهد با وضو باشد آيا با اين وضو مى‌توان نماز خواند يا خير؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 76 :
- آيا وضو گرفتن به نيّت نماز قبل از دخول وقت صحيح است يا خير؟
جواب:
- مانع ندارد
سوال 77 :
- شخصى براى نماز صبح وضو مى‌گيرد و در حين وضو گرفتن تصميم دارد اين وضو را نگه دارد و نماز ظهر را هم با آن بخواند، آيا وضو صحيح است و مى‌تواند نماز ظهر را هم با آن بخواند؟
جواب:
- مانع ندارد
سوال 78 :
- اگر انسان بطور مستحبّى وضو بگيرد، آيا با اين وضو مى‌تواند نماز بخواند و يا اعمال حج و زيارت را انجام دهد؟
جواب:
- با وضوى صحيح، خواه براى عمل واجب باشد يا عمل مستحب، هر گونه عمل واجب يا مستحبى که مشروط به طهارت است، مى‌شود انجام داد.
استفتاءات، ج1، ص: 47
سوال 79 :
- نوشتن نام خدا، به اين صورت که نوشته شده توضيح دهيد که آيا مسّ کردن آن حرام است يا نه؟
الف- اللّه، ب- خدا، پ- بسمه تعالى، ت- الله، بدون حرکت ث- نام خدا را در ميان شعرى بنويسند و حروف آن جدا باشد. ج- پاره کردن و سوزاندن يا با جوهر از بين بردن چطور، چ- ا ...، ح- اگر قسمتى از آن مس شود چطور؟ نام امامان را که روى اشخاص است نوشتن و دور انداختن چطور؟ آيه قرآن بدون حرکت مس کردن بدون وضو چگونه است؟
جواب:
- مس کتابت قرآن و اسماء باريتعالى يا جزئى از آنها به هر لغت و کيفيت که باشد بدون طهارت جايز نيست و از بين بردن آنها به نحوى که موجب هتک نشود اشکال ندارد.
سوال 80 :
- آيا مسّ کردن نقش آرم جمهورى اسلامى ايران که روى نامه‌ها و بليطهاى اتوبوس و ... مى‌باشد، حرام است؟
جواب:
- بدون طهارت جائز نيست، على الأحوط.
سوال 81 :
- اگر گردنبندى منقّش به آرم جمهورى اسلامى باشد، در اين صورت مى‌توان از آن استفاده نموده و به گردن آويخت و به آن دست زد؟
جواب:
- استفاده از آن مانع ندارد ولى بنا بر احتياط، بدون طهارت آن را مسّ نکنند.
استفتاءات، ج1، ص: 48
استفتاءات ج1 53 ج ..... ص : 53
سوال 82 :
- آيا افرادى که اسمشان: عبد اللّه، حبيب اللّه و ... است، اگر بدون وضو آن را بنويسند و يا مس کنند چه حکمى دارد؟
جواب:
- مسّ اسم اللّه، بدون طهارت جايز نيست.
سوال 83 :
- آيا حمل و به دست کردن انگشترى که بر روى آن نوشته شده است "و اللّه بصير بالعباد" و يا قرآن مجيد در جيب بدون وضو براى ياد خدا درست است يا نه؟
جواب:
- مانع ندارد ولى بدون وضوء مس نکند.
سوال 84 :
- آيا مس کردن کلماتى از قرآن مانند: ابليس، شيطان، کفّار، ابو لهب و ... در صورتى که شخص وضو نداشته باشد، حرام است؟
جواب:
- جايز نيست.