گفتار در واجبات بعد از اعمال منى
بعد از اعمال مني پنج چيز بر حاجى واجب است :
اول : طواف حج
دوم : دو رکعت نماز طواف
سوم : سعى بين صفا و مروه .
چهارم : طواف نساء
پنجم : دو رکعت نماز طواف نساء.
مساءله 1 - چگونگى طواف و نماز آن و سعى بين صفا و مروه در حج به همان نحوى است که در عمره انجام مى شود با يک فرق و آن در نيت است که بايد طواف و سعى و نماز را به نيت طواف و سعى حج بجا آورد.
مساءله 2 - بعد از پايان يافتن اعمال منى جائز بلکه مستحب است حاجى در همان روز عيد به مکه برگردد تا اعمال نامبرده يعنى طواف و نماز آن و سعى را انجام دهد، و جائز هم هست همانجا بماند واعمال مزبور را روز يازدهم انجام دهد و جواز تاءخير آن تا ماه بعيد نيست ، بنابراين جائز است آنرا در آخرين روز ماه بياورد.
مساءله 3 - جائز نيست در حال اختيار عبادات پنجگانه را قبل از وقوف به عرفات و مشعر و منى و انجام مناسک منى انجام دهد بله براى چند طائفه اينکار جائز است :
اول : زين که ترس آن دارد که اگر عبادت مزبور را بعد از وقوفهاى نامبرده انجام دهد گرفتار حيض يا نفاس شود و ديگر نتواند داخل مسجدالحرام گردد و نيز نتواند تا فرا رسيدن ايام پاکى در مکه به انتظار طهر بماند.
دوم : زن و مردى که اگر قبل از رفتن به عرفات که مسجدالحرام خلوت است مناسک پنجگانه را انجام ندهند بعد از وقوفهاى ديگر نمى توانند بخاطر ازدحام آن مناسک را انجام دهند و يا نمى توانند به مکه برگردند.
سوم : بيمارانى که بخاطر (عاجز) از انجام آن مناسکند و يا ترس دارند که عاجز شوند.
چهارم : کسى که يقين دارد اگر قبل از مواقف نامبرده مناسک را انجام ندهد ديگر تا آخر ذى الحجه نخواهد توانست آن ها را بياورد.
مساءله 4 - اگر در غير چهارمى از اين چند طائفه کشف خلاف شد، مثلا آن زن بعد از انجام مناسکش قبل از وقوفها دچار حيض و يا نفاس نشد، و يا آن مريش بهبودى يافت و يا ازدحام آن طور که ترسش را داشت نبود ديگر واجب نيست مناسکش را اعاده کند هرچند که به احتياط نزديکتر است ، و اما طائفه چهارم اگر منشاء اعتقاد و يقينشان بيمارى و يا سالخوردگى و ياعليلى بوده هان اعمالى که آورده بودند کافى است و اما اگر غير اينها بوده کافى نيست و بعد از مراجعت از منى بايد بياورند، مثل اينکه معتقد بوده سيل مى آيد و يا زندانى مى شود و نمى تواند اعمال را بجا بياورد بعدا کشف خلاف شود.
مساءله 5 - بيرون شدن از احرام سه در جا صورت مى پذيرد: يکى بعد از سرتراشيدن و ياتقصير که با انجام آن همه محرمات احرام بر انسان حلال مى شود بجز زن و بوى خوش و ظاهرا شکار کردن گرچه حرمت شکار کردن به خاطر حرم است نه احرام دوم بعد از طواف زيارت و دو رکعت نماز آن و سعى بين صفا و مروه است که با انجام آن بوى خوش نيز حلال مى شود سوم : بعد از طواف نساء و نماز آن است که با انجام آن زن نيز حلال مى شود.
مساءله 6 - کسى که مانند طوائف چهارگانه اى که گذشت طواف زيارت و طواف نساء را بخاطر عذرى که داشته قبل از رفتن بعرفات انجام داده بعد از انجام آن بوى خوش وزن برايش حلال نمى شود بلکه همچنان نسبت به آنها در احرام هست تا بعد از سر تراشيدن يا تقصير که تمامى محرمات برايش حلال شود.
مساءله 7 - طواف نساء مختص به مردان نيست بلکه بر زنان و افراد خنثى و کسى که خصيه اش را درآورده اند و اطفال مميز نيز واجب است ، پس اگر کسى از آنان طواف نساء را ترک کند اگر زن باشد شوهر بر او حرام است و اگر مرد باشد زن بر او حرام است ، بلکه اگر ولى طفل غير مميز او رامحرم کند بنابر احتياط واجب است او راطواف نساء هم بدهد تا زن گرفتن بر او حلال شود.
مساءله 8 - طواف نساء و دو رکعت نمازش واجبند اما از ارکان حج نيستند، بنابراين اگر آنرا عمدا هم ترک کند حجش باطل نمى شود تنها زن برايش حلال نمى شود بلکه بنابراحتياط عقد ازدواج و خطبه آن و شهادت دادن بر وقوع آن نيز برايش حلال نيست .
مساءله 9- جائز نيست در حال اختيار سعى را قبل از طواف زيارت و نماز آن انجام دهد، همچنانکه جائز نيست در حال اختيار طواف نساء را زودتر از طواف زيارت و نماز آن وسعى بياورد، بنابراين اگر مخالف ترتيب بياورد بايد طورى اعاده کند که ترتيب حاصل شود.
مساءله 10 - در حال ضرورت چون حال ترس از حيض و عدم تمکن از بقاء در مکه تا رسيدن ايام پاکى جائز است طواف نساء را قبل از سعى بياورد، ولى نزديکتر به احتياط آنست که ترتيب را رعايت کند و براى طواف نساء نائب بگيرد، و اگر سهو کند ويا جاهل به حکم باشد و بر خلاف ترتيب عمل کند سعى و طوافش صحيح است هرچند که نزديکتر به احتياط آنست که طواف را اعاده کند.
مساءله 11 - اگر سهوا طواف نساء را ترک کند و به وطن بازگردد، اگر برايش برگشتن ممکن است و مشقتى ندارد بايد برگردد و گرنه نايب بگيرد تا بعد از انجام آن زنان بر او حلال شوند.
مساءله 12 - اگر يکى از طوافهاى واجب يعنى طواف عمره يا طواف حج و يا طواف نساء راترک کند و برگردد و با زنان جماع کند واجب مى شود که شترى در مکه نحر نموده يا گوسفندى ذبح کند، و نزديکتر به احتياط آنست که اگر تمکن دارد و مشقتى بر او نيست شتر نحر کند و آنگاه به مکه برگشته طواف ترک شده را بياورد و اگر طواف ترک شده غير طواف نساء بوده باشد احتياط آنست که بعد از انجام آن سعى را هم اعاده کند و اگر برايش امکان ندارد نائب بگيرد.
مساءله 13 - اگر طواف عمره و يا زيارت را بخاطر ندانستن حکم ترک کرده و برگشته باشد بر او واجب است يک شتر کفاره داده دوباره حج خود را اعاده کند.