کتاب امر به معروف و نهى از منکر
امر به معروف و نهى از منکر جزء بالاترين و شريف ترين فرائض اسلام است که ساير فرائض به وسيله آن دو اقامه مى شود و وجوب آن دو از ضروريات دين است و منکر آن اگر توجه داشته باشد که انکارش چه لوازمى دارد و به لوازم آن ملتزم باشد از کافران است و در کتاب عزيز و اخبار شريفه با بيانهائى مختلف مسلمين رابه اقامه آن دو ترغيب و تحريض نموده از آن جمله در قرآن کريم خدايتعالى مى فرمايد: و لتکن منکم امة يدعون الى الخير و ياءمرون بالمعروف وينهون عن المنکر اولئک هم المفلحون (4) بايد از شما جماعتى باشند که به سوى خير دعوت نموده امر به معروف و نهى از منکر کنند و رستگاران همين جماعتند) و نيز فرموده : کنتم خير امة اءخرجت للناس تاءمرون بالمعروف وتنهون عن المنکر و تؤ منون بالله (5) و شما بهترين امتى هستيد که از بين بشر و براى بشر بيرون شديد چون امر به معروف و نهى از منکر نموده وبه خدا ايمان داريد)و همينطور آيات ديگر.
و اما روايات :
از حضرت رضا(ع ) روايت شده که فرمود: رسول خدا همواره مى فرموده : اذا امتى توالکت الامر بالمعروف والنهى عن المنکر فلياء ذنوا بوقاع من الله تعالى (6) اگر روزى بر امتم برسد که امر به معروف و نهى از منکر را به يکديگر واگذار کنند در آن روز بايد اعلان جنگ با خدايتعالى کنند.
و از رسول خدا (ص ) روايت شده که فرمود: ان الله عزوجل ليبغض المؤ من الضعيف الذى لادين له فقيل له و ماالمؤ من الذى لادين له ؟ قال : الذين لاينهى عن المنکر (7) خداى عزوجل مؤ من ضعيف راکه دين ندارد دشمن مى دارد شخصى پرسيد: مؤ من ضعيفى که دين ندارد کيست ؟ فرمود: کسى است که نهى از منکر نميکند: و نيز از آن جناب (ص ) روايت شده که فرمود: لاتزال امتى بخير ما آمروا بالمعروف و نهواعن المنکر و تعاونوا على البر، فاذالم يفعلوا ذلک نزعت منهم البرکات و سلط بعضهم على بعض ولم يکن لهم ناصر فى الارض و لا فى السماء (8) امت من همواره به خير و خوبى است مادام که امر به معروف و نهى از منکر و يکديگر را در کار خير کمک نمايد پس اگرچنين نکند برکات از آنها گرفته مى شود و بعضى بر بعض ديگر مسلط مى شوند وديگر ياورى نخواهند داشت نه در زمين و نه در آسمان .
و از اميرالمؤ منين (ع ) روايت شده که خطبه اى خواند و در آن حمد و ثناى خدا گفت و سپس فرمود: اما بعد فانه انما هلک من کان قبلکم حيثما عملوا من المعاصى و لم ينههم الربانيون و الاحبار عن ذلک و انهم لما تماد وافى المعاصى و لم ينههم الربانيون والاحبار عن ذلک نزلت بهم العقوبات فاءمر بالمعروف و انهوا عن المنکر و اعملوا ان الامر بالمعروف والنهى عن المنکر لن يقربا اجلا و لن يقطما رزقا (9) اما بعد بدانيد که اقوام قبل از شما که هلاکت رسدند بدين جهت بودکه گناه مى کردند و علماء يعنى ربانيون نصارى و احبار يهود آنها را از آن اعمال نهى نمى کردند تا اينکه غرق در معصيت شدند همينکه اين وضع ادامه يافت و ربانيون و احبار آنرا از اين وضع نهى نکردند، عقوبتهاى الهى بر آنان نازل گرديد، پس امر به معروف کنيدو نهيا ز منکر نمائيد وبدانيد که امر به معروف و نهى از منکر نه اجلى را نزديک مى کند و نه رزقى را قطع مى نمايد... (تا آخر حديث ).
و از امام باقر (ع ) روايت شده است که فرمود: يکون فى آخر الزمان قوم يتبع فيهم قوم مراؤ ون فيتقرؤ ون و يتنسکون حدثاءسفهاء لايوجبون امرا به معروف ولانهيا عن منکر الا اذا آمنوا الضرر يطلبون لانفسهم الرخص و المعاذير (ثم قال )ولو اضرت الصلاة بسائر ما يعلمون باموالهم و ابدانهم لرفضوها کما رفضوا اسمى الفرائض و اشرفها ان الامر بالمعروف والنهى عن المنکر فريضه عظيمه بها تقام الفرائض هنالک يتم غضب الله عزوجل عليهم فيعمهم بعقابه ، فيهلک الابرار فى دار الاشرار و الصغار فى دارالکبار (10).
در آخر الزمان مردمى خواهند بود عده اى رياکار متبوع و مقتدى آنان
مى شوند عالم نمايان بدعتگزار و عابد نمايان جاهل ، هيچ امر به معروف ونهى از منکرى رابرخورد واجب نمى شمارند مگر وقتى که اطمينان پيدا کنند که از ناحيه آن ضررى متوجهشان نمى شود دنبال راه بهانه و عذر تراشى هستند تا به آن وسيله شانه از زير بار وظيفه خالى کنند.. آنگاه فرمود، و اگر نماز برايشان ضرر مالى و بدنى داشته باشد آنرا ترک مى کنند، همچنانکه مهم ترين وشريفترين واجبات را ترک کردند آرى امر به معروف ونهى از منکر فريضه اى است عظيم که باآن ساير فرائض اقامه مى شود، در آنزمان است که غضب خداى عزوجل بر آن مردم تمام مى شود و عقوبتى مى فرستد که همه را فراگيرد به طورى که ابرار در داخل خانه اشرار به هلاکت برسند و اطفال در خانه بزرگترها هلاک گردند).
و از محمدبن مسلم روايت است که گفت امام صادق (ع ) به شيعيان نوشت : البته بايد سالخوردگان و خردمندان شما به نادآنهاو طالبان رياست توجه کنند (و آن ها را به وظائفشان آشنا سازند)وگرنه لعنت من همه شما راخواهد گرفت )و ديگر احاديث از اين قبيل .