درک وقوف عرفات و مشعر يا يکى از آنها
در مسائل گذشته بيان کرديم هر يک از وقوف در عرفات و مشعر دو قسم دارد يکى اختيارى و ديگرى اضطراري، بنابر اين اگر مکلف به هر دو وقوف اختيارى برسد که اشکالى نيست، و اگر به هر دو اختيارى به علت عذرى نرسد، صورتهائى دارد:
اوّل : آنکه هيچ يک از وقوف اختيارى و اضطرارى عرفات و مشعر را درک نکند، و در اين صورت حج باطل است، و واجب است يک عمره مفرده با همان احرام حج بجا آورد.
و اگر حج او حجة الاسلام باشد، واجب است حج را در سالهاى بعد انجام دهد، در صورتى که استطاعت تا سال بعد باقى بماند و يا حج از قبل در ذمه شخص مستقر شده باشد.
دوّم : آنکه وقوف اختيارى عرفات و اضطرارى مشعر را درک کند.
سوم : آنکه وقوف اضطرارى عرفات و اختيارى مشعر را درک کند.
چهارم : آنکه اضطرارى عرفات و مشعر را درک کند، و اظهر در اين صورت صحّت حج است، اگر چه احوط اين است که حج را دوباره بجا آورد، همچنانکه در صورت اوّل گذشت.
پنجم : آنکه اختيارى مشعر را فقط درک کند، و در اين صورت نيز حج صحيح است.
ششم : آنکه اضطرارى مشعر را فقط درک کند، و اظهر در اين صورت باطل بودن حج و تحوّل آن به عمره مفرده است.
هفتم : آنکه اختيارى عرفات را فقط درک کند، و اظهر در اين صورت نيز همچون صورت ششم است.
آرى اگر هنگام رفتنش از عرفات بطرف منى و در وقت اختيارى مشعر از آن جا يعنى مشعر گذشته باشد ـ ولى قصد وقوف به علت ندانستن حکم آن نکرده باشد ـ و در حال گذشتن ذکر خداوند متعال را گفته باشد بعيد نيست حجش صحيح باشد.
هشتم : آنکه اضطرارى عرفات را فقط درک کند، و در اين صورت حج باطل ، و به عمره مفرده تبديل ميشود.