استفتائات حلق و تقصير
«1147» س - کسى که سفر اول حج او است در وقتى که سلمانى سر او را براى حلق مى‌تراشيده مشغول گرفتن ناخنهاى خود بوده و غافل بوده که نبايد اين کار را بکند، آيا کفاره دارد يا خير؟
ج - چيزى بر او نيست.
«1148» س - کسى که در غير منى حلق نموده و اعمال مترتبه را انجام داده و پس از اين عمره مفرده انجام داده، آيا محل شده است يا خير، و عمره مفرده او صحيح است يا خير؟
ج - اگر از روى جهل يا غفلت در غير منى حلق کرده باشد خروج از احرام ظاهراً حاصل شده و عمره او محکوم بصحت است گر چه وظيفه در صورت امکان برگشتن به منى و اعاده آن مى‌باشد.
«1149» س - گفته مى‌شود که مسلخ جديد در منى نيست و اشخاص پس از قربانى در آنجا و بيرون آمدن، پشت همانجا حلق و تقصير کرده‌اند، وظيفه آنان چيست؟
ج - اگر ذبح و حلق و تقصير در منى نبوده و از روى جهل يا غفلت و يا عدم امکان ذبح در منى صورت گرفت اعاده لازم ندارد گر چه در صورت امکان برگشتن به منى و اعاده آن مى‌باشد.
«1150» س - در مسأله سابق کسانى که بعد از حلق و تقصير مزبور به مکه آمده‌اند و اعمال مکه از قبيل طواف و سعى و طواف نساء را انجام داده‌اند و بعد متوجه شده‌اند که حلق و تقصير در منى نبوده، آيا اعمال مکه آنان صحيح است؟
ج - در فرض مزبور صحيح است مگر آنکه از روى علم انجام داده که بايد بر گردد و اعمال منى را انجام دهد و بقيه اعمال را بعداً بجا آورد.
«1151» س - کسى که سال قبل هم به حج مشرف شده و حلق را در خارج منى انجام داده است و امسال هم حلق را در خارج منى نموده چه وظيفه‌اى دارد، و اگر اعمال مکه را انجام داده صحيح است يا خير؟
ج - حلق را در منى اعاده کند و يک حلق کافى است و بعد طواف و نماز و سعى سال قبل را اعاده کند و احتياطاً طواف و نماز و سعى امسال را نيز بجا آورد و بعد يک طواف نساء و نماز انجام دهد و کفايت مى‌کند، گر چه ظاهر اين است که احرام براى عمره و حج امسال صحيح نبوده است.
«1152» س - اگر در موردى که حاجى بايد حلق کند بجاى حلق، تقصير کرده است وظيفه‌اش چيست؟آيا کفاره دارد يا نه؟
ج - اگر جاهل به مسأله بوده کفاره ندارد، و در فرض علم احوط است، و در فرض مسأله بنابر احتياط بايد حلق راانجام دهد و چنانچه اعمال مکه را بجا آورده اعاده کند.
«1153» س - کسى که سال دوم حج او است و سال قبل براى خودش حج نموده و حلق کرده است و امسال به نيابت ديگرى حج بجا مى‌آورد، آيا در سفر دوم حکم صروره را دارد که بايد حلق کند يا تقصير کافى است؟
ج - تقصير کفايت مى‌کند.
«1154» س - شخصى در سال 60 نايب شخص ديگرى شد، و براى اولين بار آمد مکه و در مرز بين وادى محسر و منى، حلق نمود، به اعتقاد اين که اين جا جزء منى است، و يک سال بعد باز به مکه مشرف شد، براى خودش به عنوان حجةالاسلام، و در منى تقصير نمود به خيال اينکه حلق قبلى، و اعمال حج گذشته او صحيح بوده است، و سال 65 باز به مکه مشرف شد و به عنوان ما فى الذمه محرم شد، در اين بين متوجه شد که حلق سال اول در خارج منى بوده است به در نظر شما کافى نيست، امسال حلق را در منى بقصد ما فى الذمه، انجام مى‌دهد و بقيه اعمال را نيز بقصد ما فى الذمه، بجا آورده است، آيا اين کار کافى است يا نه؟
ج - کفايت مى‌کند و از منوب واقع عنه واقع مى‌شود، و بايد حجةالاسلام را اعاده کند بنابر احتياط واجب .
«1155» س - اگر کسى مقدارى از سر خود را با تيغ بتراشد و بقيه را ماشين کند آيا جايز است و حلق صدق مى‌کند؟ ضمناً بعد از ماشين، بقيه سر را نيز مى‌تراشد.
ج - تا حلق تمام نشده کوتاه کردن موى سر جايز نيست، و اگر تمام سر را تراشيده از حلق کافى است.
«1156» س - کسى که غير از وقوفين اضطرارى را نمى‌تواند درک کند و براى بقيه اعمال خود نايب مى‌گيرد، آيا مى‌تواند حلق را در غير از منى انجام دهد؟
ج - بايد در منى حلق کند، و حلق در غير منى کافى نيست، مگر آنکه نتواند به منى برود.
«1157» س - شخصى دو موضع در سرش شکسته است، ممکن است که حلق روز عيد باعث پاره شدن پوست گردد اگر تقصير نمايد، مجزى است يا وظيفه ديگرى دارد؟
ج - اگر اميد خوب شدن در حدى که بتواند حلق تمام نمايد تا آخر ايام تشريق دارد تأخير بيندازد، و همچنين اعمال مترتبه را، و اگر اميد ندارد يا پس از تأخير خوب نشد، احتياط آن است که هر مقدار سر را مى‌تواند بتراشد و حلق را مقدم بدارد و تقصير هم بکند.
«1158» س - شخصى سال گذشته قربانى و حلق را در غير منى )خارج از منى( انجام داده و پس از خاتمه اعمال به ايران برگشته است و امسال نيز به مدينه مشرف شده و قصد حج دارد، بفرمائيد وظيفه او چيست؟ و آيا مى‌تواند براى خود يا ديگرى حج بجا آورد يا نه؟
ج - بعيد نيست که از احرام خارج شده و حج سابق صحيح باشد ولى بايد اعمال مترتبه را قبلاً انجام دهد شخصاً يا اگر نايب بگيرد سپس حج را بياورد.
«1159» س - صبى مميزى تمام اعمال حج را به نحو صحيح انجام داده است، آيا از صروره بودن، خارج مى‌شود يا نه؟
ج - بلى، خارج مى‌شود.
«1160» س - در روز عيد قربان که حاجى بايد حلق کند و از طرفى تراشيدن و کندن مو بر محرم حرام است، آيا حجاج بايد بعد از تقصير افرادى که مخير بين حلق و تقصير هستند از وجودشان براى حلق استفاده کنند يا در آن وقت براى شخص جايز است که سر خود را بتراشد، و آيا فرق است بين تراشيدن سر خود و تراشيدن سر ديگرى، و در هر حال تکليف شرعى او چيست؟
ج - خودش مى‌تواند خود را حلق کند، و مى‌تواند به کسى که از احرام به حلق يا تقصير خارج شده واگذار کند که او را حلق نمايد، و اگر کسى که از احرام خارج نشده باشد او را حلق کند کفايت کردن آن خالى از اشکال نيست.
«1161» س - کسى که در حج وظيفه‌اش سر تراشيدن است و از اول مى‌داند که با تيغ کشيدن، سرش خون مى‌آيد، بفرمائيد آيا سرش را بايد بتراشد يا نه؟
ج - بايد سر بتراشد.
«1162» س - در مناسک آمده است: کسى که سال اول حج او باشد، بنابر احتياط واجب بايد سر خود را بتراشد، آيا مى‌توان در اين احتياط واجب به ديگرى رجوع کرد؟
ج - حکم ساير احتياطات را دارد، لکن چون امر مهمى است، مراعات کنيد اين احتياط را.
«1163» س - کسى که حلق را فراموش کرده و به ايران بازگشته است، وظيفه او چيست؟
ج - بايد حلق و اعمال مکه مترتبه بر حلق را انجام دهد، و اگر نمى‌تواند خودش به مکه برود در محل خودش حلق کند و لازم است موى خود را به منى بفرستد، و براى اعاده اعمال مکه نايب بگيرد.
«1164» س - کسى که وظيفه او حلق است و ليکن از حلق معذور است، وظيفه او چيست؟
ج - بعيد نيست لزوم وکفايت تقصير در اين مورد.
«1165» س - اگر کسى قربانى را از روى عمد تأخير بيندازد، آيا مى‌تواند حلق و يا تقصير نمايد و يا بايد حتماً بعد از قربانى باشد؟
ج - بايد حلق را بعد از قربانى انجام دهد، على الاحوط.
«1166» س - شخصى در روز عيد قربان در حال رمى جمره عقبه پول خود را گم کرد و چون پول براى هدى نداشت آن را مبدل به روزه کرد و تصميم دارد بعد از ايام تشريق شروع به سه روز روزه نمايد، آيا چنين شخصى تقصير يا حلق را سه روز روزه انجام دهد يا همان روز عيد حلق يا تقصير نمايد؟
ج - مى‌تواند روز عيد حلق ياتقصير نمايد.
«1167» س - شخصى که صروره نيست و مى‌تواند تقصير کند آيا اگر ريش بتراشد، صرف نظر از حرمت، اينکار کفايت از تقصير مى‌کند يا نه؟
ج - کفايت نمى‌کند.
«1168» س - عصر عيد قربان بعد از هدى که دوستان سر مى‌تراشيدند و من هم به اين فکر که بايد سر را تراشيد رفتم سر خود را تراشيدم، و نگفتم که سر مى‌تراشم براى حج تمتع، فقط سرم را تراشيدم، در اين صورت وظيفه من چيست؟
ج - اگر سر را به عنوان اينکه وظيفه شما بر تراشى است و از اعمال حج است تراشيده‌اند صحيح است هرچند نيت را نگفته باشيد.
«1169» س - چون من از سر تراشيدن بدم مى‌آيد آيا مى‌توانم بجاى سر تراشيدن تقصير کنم و آيا آن کار گناهى هم دارد يا نه؟
ج - در سفر اول در منى بايد سر بتراشد على الاقوى و اگر نتراشيد گناه کرده‌ايد ولى خروج از احرام با تقصير خالى از وجه نيست.
«1170» س - حاجى در مذبح بعد از قربانى فوراً تقصير کرده که دچار تطهير نجاست بدن و لباس احرام نگردد، و بعد از رسيدن به چادر حلق کند، از يک طرف صروره است و از طرفى در حلق قصد احلال نکرده، تکليفش چيست؟
ج - تقصير در صورت جهل کفاره ندارد و حلق را اگر بقصد قربت و به حساب يکى از اعمال انجام داده کافى است وگرنه بازهم حلق لازم است ولى اگر نکرد خروج از احرام بواسطه تقصير بعيد بنظر نمى‌رسد.