مکان نمازگزار
1/874 - مکان نمازگزار هفت شرط دارد : شرط اول آنکه مباح باشد.
مسأله 875 :
کـسى که در ملک غصبى نماز مى خواند اگر چه روى فرش و تخت و مانند اينها باشد بنابر احتياط لازم نمازش باطل است ولى نماز خواندن در زير سقف غصبى و خيمه غصبى مانعى ندارد.
مسأله 876 :
نـمـاز خـواندن در ملکى که منفعت آن مال ديگرى است بدون اجازه کسى که منفعت ملک مال او مى باشد در حکم نماز خواندن در ملک غصبى است مثلا در خانه اجاره اى اگر صاحب خانه يا ديگرى بدون اجازه کسى که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند نمازش بنابر احتياط باطل است و اگر ميت وصيت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفى برسانند تا وقتى که ثلث را جدا نکنند نمى شود در ملک او نماز خواند.
مسأله 877 :
کـسـى کـه در مـسجد نشسته اگر ديگرى او را بيرون کرده و جاى او را اشغال کند و در آنجا نماز بخواند نمازش صحيح است اگر چه گناه کرده است .
مسأله 878 :
اگـر در جايى که نمى داند غصبى است نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد يا در جايى که غصبى بودن آن را فراموش کرده نماز بخواند و بعد از نماز يادش بيايد نماز او صحيح است ولى کسى که خودش جايى را غصب کرده اگر فراموش کند و در آنجا نماز بخواند نمازش بنابر احتياط باطل است .
مسأله 879 :
اگـر بداند جايى غصبى است و تصرف در آن حرام است , ولى نداند که در جاى غصبى نماز خواندن اشکال دارد و در آنجا نماز بخواند , نماز او بنابر احتياط باطل مى باشد.
مسأله 880 :
کسى که ناچار است نماز واجب را سواره بخواند , چنانچه حيوان سوارى يا زين يا نعل آن غصبى باشد نماز او باطل است , و همچنين است اگر بخواهد سواره بر آن حيوان , نماز مستحبى بخواند.
مسأله 881 :
کسى که در ملکى با ديگرى شريک است اگر سهم او جدا نباشد , بدون اجازه شريکش نمى تواند در آن ملک تصرف کند و نماز بخواند.
مسأله 882 :
اگر با عين پولى که خمس آن را نداده ملکى بخرد تصرف او در آن ملک حرام و نمازش در آن جايز نيست .
مسأله 883 :
اگر صاحب ملک به زبان اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلبا راضى نيست , نماز خواندن در ملک او جايز نيست و اگر اجازه ندهد و انسان يقين کند که قلبا راضى است نماز خواندن جايز است .
مسأله 884 :
تـصـرف در مـلـک مـيتى که به زکاة و مانند آن از حقوق بدهکار است چنانچه منافات با اداى حق نداشته باشد - مثل نماز خواندن در خانه اش - با اجازه ورثه اشکال ندارد و همچنين اگر بدهى او را بدهند يا ضامن شوند که ادا نمايند تصرف در ملک او اشکال ندارد.
مسأله 885 :
تـصـرف در ملک ميتى که به مردم بدهکار است , در حکم تصرف در ملک ميتى است که به زکاة و مانند آن از حقوق بدهکار باشد.
مسأله 886 :
اگر ميت قرض نداشته باشد , ولى بعضى از ورثه او صغير يا ديوانه يا غايب باشند , تصرف در ملک او بدون اجازه ولى آنها حرام است و نماز در آن جايز نيست .
مسأله 887 :
نماز خواندن در ملک ديگرى در صورتى جايز است که مالک آن يا صريحا اجازه بدهد و يا حرفى بزند کـه مـعـلـوم شود براى نماز خواندن اذن داده است - مثل اينکه به کسى اجازه بدهد در ملک او بنشيند و بخوابد که از اينها فهميده مى شود براى نماز خواندن هم اذن داده است - و يا انسان از راه ديگرى اطمينان به رضايت مالک داشته باشد.
مسأله 888 :
نـمـاز خواندن در زمينهاى بسيار وسيع جايز است هر چند که مالک آنها صغير و يا مجنون باشد و يا آنـکـه راضـى به نماز خواندن در آنها نباشد , و همچنين در زمينهايى که در و ديوار ندارند بى اجازه مالک مى شود نماز خواند ولى اگر مالک صغير و يا مجنون باشد و يا آنکه گمان به راضى نبودن او باشد احتياط لازم آن است که در آنها نماز خوانده نشود.
مسأله 889 :
شرط دوم مکان نمازگزار در نمازهاى واجب بايد طورى نباشد که از شدت حرکت مانع از ايستادن نـمـازگزار و انجام رکوع و سجود اختيارى شود بلکه بنابر احتياط لازم نبايد مانع از آرامش بدن او باشد و اگر به واسطه تنگى وقت يا به جهت ديگر ناچار باشد در چنين جايى مانند بعضى از انواع اتومبيل و کشتى و تـرن نماز بخواند به قدرى که ممکن است بايد استقرار و قبله را رعايت نمايد و اگر آنها از قبله به طرف ديگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد.
مسأله 890 :
نماز خواندن در اتومبيل و کشتى و ترن و مانند اينها در وقتى که ايستاده اند مانعى ندارد و همچنين در وقتى که حرکت مى کنند چنانچه به حدى تکان نداشته باشند که مانع از آرامش بدن نمازگزار شود.
مسأله 891 :
روى خرمن گندم و جو و مانند اينها که نمى شود بى حرکت ماند , نماز باطل است .
1/891 - شرط سوم بايد در جايى نماز بخواند که احتمال بدهد نماز را تمام مى کند و نماز خواندن در جايى کـه بـه واسـطـه بـاد و بـاران و زيادى جمعيت و مانند اينها اطمينان دارد که نمى تواند نماز را تمام کند , صحيح نيست اگر چه اتفاقا نماز را تمام کند.
مسأله 892 :
اگر در جايى که ماندن در آن حرام است , مثلا زير سقفى که نزديک است خراب شود نماز بخواند - اگر چه معصيت کرده - ولى نمازش اشکالى ندارد.
مسأله 893 :
نماز خواندن روى چيزى که ايستادن و نشستن روى آن حرام است , مثل جايى از فرش که اسم خدا بر آن نوشته شده چنانچه مانع از قصد قربت شود صحيح نيست .
1/893 - شرط چهارم آنکه جاى نمازگزار سقفش به اندازه اى که نتواند در آنجا راست بايستد کوتاه نباشد , و همچنين به اندازه اى که جاى رکوع و سجود نداشته باشد کوچک نباشد.
مسأله 894 :
اگر ناچار شود که در جايى نماز بخواند که به طور کلى از ايستادن تمکن ندارد , لازم است نشسته نماز بخواند و اگر از رکوع و سجود تمکن ندارد براى آنها با سر اشاره نمايد.
مسأله 895 :
بـايد جلوتر از قبر پيغمبر و ائمه عليهم السلام در صورتى که بى احترامى به آنان باشد نماز نخواند و در غير اين صورت اشکال ندارد.
1/895 - شـرط پـنـجـم آنکه مکان نمازگزار اگر نجس است به طورى تر نباشد که رطوبت آن به بدن يا لـباس او برسد , ولى جايى که پيشانى را بر آن مى گذارد اگر نجس باشد , در صورتى که خشک هم باشد نماز باطل است , و احتياط مستحب آن است که مکان نمازگزار اصلا نجس نباشد.
شـرط ششم بايد بنابر احتياط لازم زن عقب تر از مرد بايستد , اقلا به مقدارى که جاى سجده او برابر جاى دو زانوى مرد در حال سجده باشد.
مسأله 896 :
اگـر زن بـرابـر مرد يا جلوتر بايستد و با هم وارد نماز شوند بايد نماز را دوباره بخوانند , و همچنين است اگر يکى زودتر از ديگرى به نماز بايستد.
مسأله 897 :
اگر بين مرد و زن که برابر هم ايستاده اند يا زن جلوتر ايستاده و نماز مى خوانند ديوار يا پرده يا چيز ديگرى باشد که يکديگر را نبينند يا آنکه فاصله بيش از ده ذراع باشد , نماز هر دو صحيح است .
1 / 897 - شرط هفتم آنکه جاى پيشانى نمازگزار از جاى دو زانو و سر انگشتان پاى او بيش از چهار انگشت بسته پست تر , يا بلندتر نباشد.
و تفصيل اين مسأله در احکام سجده گفته مى شود.
مسأله 898 :
بـودن مـرد و زن نـامـحـرم در جـايـى که احتمال وقوع در معصيت را بدهند حرام است و احتياط مستحب آن است که در آنجا نماز نخوانند.
مسأله 899 :
نماز خواندن در جايى که تار مى زنند يا مانند آن را استعمال مى کنند باطل نيست , اگر چه گوش دادن و استعمال آن معصيت است .
مسأله 900 :
احتياط واجب آن است که در خانه کعبه و بر بام آن در حال اختيار نماز واجب نخوانند , ولى در حال ناچارى اشکال ندارد.
مسأله 901 :
خواندن نماز مستحب در خانه کعبه و بر بام آن اشکال ندارد بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکنى دو رکعت نماز بخوانند.