شرایط مکان نمازگزار (آیت الله سید محمد صادق روحانی)

مکان نمازگزار

مکان نمازگزار چند شرط دارد: شرط اول آنکه مباح باشد

مسأله 872 :

کسى که در ملک غصبى نماز مى خواند اگر چه روى فرش وتخت ومانند اينها باشد چنانچه جائى که پيشانى را در حال سجود بر آن مى گذارد غصبى باشد نماز او باطل است والا نماز صحيح است ، واين تفصيل در مسائل بعد جارى است ، ونماز خواندن در زير سقف غصبى وخيمه غصبى مانعى ندارد

مسأله 873 :

نماز خواندن در ملکى که منفعت آن مال ديگرى است ، بدون اجازه کسى که منفعت ملک ، مال او مى باشد باطل است ، مثلا در خانه اجاره اى / صفحة 156 / اگر صاحبخانه يا ديگرى بدون اجازه کسى که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند ، نمازش باطل است ، وهمچنين است اگر در ملکى که ديگرى در آن حقى دارد نماز بخواند ، مثلا اگر ميت وصيت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفى برسانند ، تا وقتى ثلث را جدا نکنند ، نمى شود در ملک او نماز خواند

مسأله 874 :

کسى که در مسجد نشسته ، اگر ديگرى جاى او را غصب کند ودر آنجا نماز بخواند نمازش صحيح است

مسأله 875 :

اگر در جايى که نمى داند غصبى است ، نماز بخواند وبعد از نماز بفهمد ، يا در جايى که غصبى بودن آن را فراموش کرده نماز بخواند وبعد از نماز يادش بيايد ، نماز او صحيح است

مسأله 876 :

اگر بداند جايى غصبى است ، ولى نداند که در جاى غصبى نماز باطل است ، ودر آنجا نماز بخواند چنانچه معذور از ندانستن نباشد نماز او باطل مى باشد والا صحيح است

مسأله 877 :

کسى که ناچار است نماز را سواره بخواند ، چنانچه حيوان سوارى يا زين يا نعل آن غصبى باشد نماز او باطل است

مسأله 878 :

کسى که در ملکى با ديگرى شريک است اگر سهم او جدا نباشد ، بدون اجازه شريکش نمى تواند در آن ملک تصرف کند ونماز بخواند

مسأله 879 :

اگر با عين پولى که خمس وزکوة آن را نداده ملکى بخرد ، تصرف او در آن ملک حرام ونمازش ( در آن باطل است چنانچه بنا نداشته باشد از اموال ديگر خمس يا زکاة را بدهد ، والا جائز ونماز صحيح است

مسأله 880 :

اگر صاحب ملک به زبان ، اجازه نماز خواندن بدهد وانسان بداند که قلبا راضى نيست

نماز خواندن در ملک او باطل است ، واگر اجازه ندهد وانسان يقين کند که قلبا راضى است نماز صحيح است

مسأله 881 :

تصرف در ملک ميتى که خمس يا زکوه بدهکار است حرام ونماز در آن باطل است ، ولى اگر بدهى او را بدهند يا ضامن شوند که اداء نمايند ، / صفحة 157 / تصرف ونماز در ملک او اشکال ندارد

مسأله 882 :

تصرف در ملک ميتى که به مردم بدهکار است ، حرام ونماز در آن باطل است ، ولى اگر ضامن شوند که قرضهاى او را بپردازند ، يا اينکه طلبکارها ووصى ميت يا طلبکارها وحاکم شرع اجازه بدهند ، تصرف ونماز در ملک او مانعى ندارد

مسأله 883 :

اگر ميت قرض نداشته باشد ، ولى بعضى از ورثه او صغير يا ديوانه يا غائب باشند ، تصرف در ملک او حرام ونماز در آن باطل است

مسأله 884 :

نماز خواندن در مسافرخانه وحمام ومانند اينها که براى واردين آماده است اشکال ندارد ، ولى در غير اين قبيل جاها ، در صورتى مى شود نماز خواند که مالک آن اجازه بدهد ، يا حرفى بزند که معلوم شود ، براى نماز خواندن اذن داده است ، مثل اينکه به کسى اجازه دهد در ملک او بنشيند وبخوابد ، که از اينها فهميده مى شود براى نماز خواندن هم اذن داده است

مسأله 885 :

در زمين بسيار وسيعى که براى بيشتر مردم مشکل است موقع نماز از آنجا به جاى ديگرى بروند ، بى اجازه مالک مى شود نماز خواند

مسأله 886 :

مکان نمازگزار بايد بى حرکت باشد ، واگر به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر ناچار باشد در جايى که حرکت دارد ، مانند اتومبيل وکشتى وترن

نماز بخواند ، به قدرى که ممکن است بايد در حال حرکت چيزى نخواند ، واگر آنها از قبله به طرف ديگر حرکت کنند ، بطرف قبله برگردد

مسأله 887 :

نماز خواندن در اتومبيل وکشتى وترن ومانند اينها وقتى ايستاده اند مانعى ندارد

مسأله 888 :

روى خرمن گندم وجو ومانند اينها که نمى شود بى حرکت ماند ، نماز باطل است

شرط سوم ، آنکه جاى پيشانى نمازگزار پاک باشد

مسأله 889 :

چنانچه مکان نمازگزار غير از محل سجده نجس باشد / صفحة 158 / مانعى ندارد ولى مشروط به آنکه رطوبت نداشته باشد که بدن يا لباس نجس شود

شرط چهارم آنکه جاى پيشانى نمازگزار از جاى زانوها وسر انگشتان پاى او بيش از چهار انگشت بسته پست تر يا بلندتر نباشد وتفضيل اين مسأله در احکام سجده بيان مى شود

شرط پنجم - آنکه در جايى که سقف آن کوتاه است ونمى توان در آنجا راست بايستد ، يا به اندازه اى کوچک است که جاى رکوع وسجود ندارد ، نماز نخواند

واگر ناچار شود که در چنين جايى نماز بخواند ، بايد بقدرى که ممکن است قيام ورکوع وسجود در آنجا آورد

فقهاء چند شرط ديگر را معتبر مى دانند وبه نظر اينجانب تمام نيست ونماز با نبودن آنها صحيح است ، وتفصيل آنها را در ضمن چند مسأله بيان مى کنيم

مسأله 890 :

در جايى که به واسطه احتمال باد وباران وزيادى جمعيت ومانند اينها اطمينان ندارد که بتواند نماز را تمام کند مى تواند نماز بخواند وچنانچه نماز بخواند صحيح است

مسأله 891 :

در جايى که ماندن در آنجا حرام است مثلا زير سقفى که نزديک است خراب شود چنانچه نماز بخواند صحيح است

مسأله 892 :

جائز است جلوتر از قبر پيغمبر صلى الله عليه وآله وامام عليه السلام نماز بخواند در صورتى که موجب هتک حرمت نشود - بلى مکروه است

وبراى رفع کراهت چنانچه چيزى مانند ديوار بين او وقبر مطهر باشد کافى است ، ولى فاصله شدن صندوق شريف وضريح وپارچه‌اى که روى آن افتاده کافى نيست

مسأله 893 :

روى چيزى که ايستادن ونشستن روى آن حرام است مثل فرشى که اسم خدا بر آن نوشته شده چنانچه نماز بخواند ولو معصيت کرده ولى نمازش صحيح است

/ صفحة 159 / مسأله 894 - واجب نيست زن عقبتر از مرد بايستد وجاى سجده او از جاى ايستادن مرد کمى عقبتر باشد ، بلى مساوى ايستادن زن با مرد ، يا جلوتر ايستادن او مکروه است

مسأله 895 :

اگر بين مرد وزن ، ديوار يا پرده ، يا چيز ديگرى باشد که يکديگر را نبينند ، يا بين آنان اقلا ده ذراع که تقريبا پنج ذرع مى شود ، فاصله باشد چنانچه زن برابر مرد يا جلوتر از او باشد نماز هيچ کدام اشکال ندارد ومکروه نيست ، وهمچنين است اگر مکان يکى از آنان بقدرى بلند باشد که نگويند زن جلوتر از مرد يا برابر او ايستاده است

مسأله 896 :

بودن مرد وزن نامحرم در جايى که کسى در آنجا نيست وکسى هم نمى تواند وارد شود ، حرام نيست ونمازشان صحيح است

مسأله 897 :

نماز خواندن در جايى که تار ومانند آن استعمال مى کنند صحيح است ولى گوش دادن واستعمال آن حرام است

مسأله 898 :

خواندن نماز مستحب در خانه کعبه وبر بام آن اشکال ندارد بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکنى دو رکعت نماز بخوانند

بلى نماز فريضه خواندن در خانه کعبه مکروه است