تجديد نظر در حکم قاضى
سوال 432 :
آيا متّهم مى تواند تقاضاى تجديد نظر و فرجام کند؟
جواب :
حقّ تجديد نظر و فرجام خواهى منوط به اين است که قاضى رأى نهايى را صادر نکرده باشد. همچنين در صورتى که ثابت شود رأى قاضى مخالف شرع انور بوده است.
سوال 433 :
اگر طرفين دعوا بر اساس حکم يک مجتهد جامع الشرايط، يا حکميّت فرد، يا افرادى که شغلشان قضاوت نيست، دعواى خود را، ولو در دعواى قتل، حل و فصل نمايند، آيا با اين وصف طرفين دعوا مى توانند از طريق محاکم صالحه در رابطه با همين مسأله مجدّداً اقامه دعوا نمايند؟
جواب :
در صورتى که تراضى حاصل شده، اقامه دعوا معنا ندارد.
سوال 434 :
با توجّه به اين که امروزه بر اساس قانون، برخى از احکام صادره از سوى قضات در مرحله بعد از صدور حکم قابليّت تجديد نظر داشته، و ادلّه مورد استناد قاضى توسّط مرجع بالاتر مورد بررسى و ارزيابى قرار مى گيرد، بفرماييد:
1ـ چنانچه قاضى با استناد به علم خويش حکمى را صادر کند، آيا از نظر شرعى موظّف است، مستند علم خود را بيان کند؟
2ـ در صورت لزوم، چنانچه مستند علم قاضى مشاهدات وى باشد، با توجّه به اين که معمولا چنين مستندى قابل بررسى و ارزيابى در مرحله تجديد نظر نيست، چه بايد کرد؟
جواب :
در صورتى که قاضى بر اساس اين امور حکم صادر کند، تجديد نظر در آن مشکل است. بنابراين قضات مراحل پايين تر پيشنهاد کنند، نه انشاى حکم، تا دست مقامات بالاتر باز باشد، و اگر قاضى معتمد و دقيقى باشد، به مشاهده، يا علم او مى توان اعتماد کرد