حساب خمس
سوال 814 :
اگر کسى خمس اموال خود را پرداخت کرده است و اموال مخمّس تا سال بعد باقى بماند، آيا لازم است دوباره خمس آنها را بپردازد؟
جواب :
لازم نيست. مگر اينکه از سرمايه مخمّس چيزى را براى تجارت خريده باشد، که در سال بعد بايد خمس ترقى قيمت آن را بپردازد، هرچند آن را نفروخته باشد.
(صفحه205)
سوال 815 :
تاجرى جنسى را به قيمت ارزان خريدارى مى کند و تا سال بعد در مغازه مى ماند و قيمت آن بالا مى رود و خمس آن را نمى دهد، در سال بعد حکم خمس آن چگونه است؟
جواب :
خمس جنس موجود را بايد بپردازد. مگر اينکه در اثناى سال قيمت آن خيلى بالا رفته باشد و به طمع زيادتر شدن، آن را نفروخته باشد و سپس قيمت آن تنزل کرده باشد، که در اين صورت خمس مقدارى که بالا رفته بر او واجب است.
سوال 816 :
کسى که سال خمسى نداشته و ماشين سوارى و لوازم زندگى خريدارى کرده، آيا به اين وسايل خمس تعلّق مى گيرد؟ و اگر خمس دارد، آيا قيمت فعلى را بايد بپردازد يا قيمت خريد را؟
جواب :
اگر اجناس مذکور را از پول خمس داده نشده خريدارى کرده، بايد خمس آنها را به قيمت فعلى بپردازد و اگر از درآمد سال خريدارى کرده، در صورتى که لوازم فوق مورد نياز زندگى او بوده، خمس ندارد
سوال 817 :
شخصى که سال خمسى ندارد و مى خواهد براى خود سال خمسى قرار دهد و چند روز قبل مبلغى درآمد داشته، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب :
اگر قبل از آن درآمدى نداشته، پس از دريافت اين مبلغ تا يکسال فرصت دارد و چنانچه قبلا درآمد ديگرى داشته، ملاک گذشتن يک سال از درآمد اوّل است.
سوال 818 :
شخصى خمس اموال خود را حساب کرده و پرداخته است ولى براى سالهاى بعد حساب خود را نگاه نداشته. بعد از چند سال مى خواهد اموال خود را حساب کند، آيا خمسى که قبلا پرداخت کرده کسر مى شود؟
جواب :
بلى، تمام اموال را حساب کند و آنچه قبلا خمس داده از خمس فعلى کسر کند.
سوال 819 :
خمس قالى که بافتن آن ممکن است چند سال طول بکشد، چگونه حساب مى شود؟
(صفحه206)
جواب :
اگر بگونه اى است که آن را مى خرند و ضرر غير قابل تحمّلى ندارد بايد خمس آن را سر سال حساب کند و در سالهاى بعد نيز خمس مقدارى که در آن سال بافته است پرداخت کند و همچنين است اگر صاحب کار بخواهد به او مزد پرداخت کند و او قبول نکند و بگويد مزدم را آخر کار مى گيرم. بلى اگر مزد خود را در اثناى سال دريافت کند و در مؤونه خرج کند، خمس ندارد.
سوال 820 :
شخصى داراى مغازه اى است و براى او ممکن نيست سر سال حساب خود را رسيدگى کند، تکليف خمس او چيست؟
جواب :
در فرض سوال بايد در آخر سال منافع خود را بطور حدسى تعيين کرده و خمس آن را بپردازد و بعد رسيدگى کند، اگر بيش از مقدار تعيين شده بود بقيه را نيز بپردازد و اگر کمتر بود از آن کسر کند.
سوال 821 :
شخصى مى خواهد خمس اموال خود را حساب کند، آيا اموال را به قيمت خريد حساب کند يا به قيمت فعلى بازار؟
جواب :
قيمت روز پرداخت خمس را بايد محاسبه کند.
سوال 822 :
در صورت تعلّق خمس به چيزى و اختلاف قيمت خريد با قيمت روز، کدام قيمت ميزان است؟
جواب :
قيمت روز.
سوال 823 :
اينجانب سال گذشته صدهزار تومان داشتم مبلغ بيست هزار تومان آن را به عنوان خمس دستگردان کردم و تمام صدهزار تومان را در بانک گذاشتم اکنون سال خمسى ام فرا رسيده، آيا اگر بيست هزار تومان از درآمد امسال پرداخت کنم کافى است؟
جواب :
در فرض سوال بايد اوّل خمس درآمد امسال را که مانده است بدهيد و بعد بدهى سال گذشته را بپردازيد. در نتيجه براى اينکه صدهزار تومان سال قبل متعلّق به خود شما گردد بايد مبلغ بيست هزار تومان به عنوان خمس صد هزار تومان سال قبل و مبلغ پنج هزار تومان به عنوان خمس بيست هزار تومانى که از درآمد امسالتان پرداخت کرده ايد بپردازيد. (که جمعاً 25 هزار تومان مى شود)
(صفحه207)
سوال 824 :
الف ـ در مورد سرمايه مخمس که استهلاک پيدا کرده و فرسوده شده و در نتيجه قيمت آن کمتر شده است، آيا جايز است که استهلاک و تفاوت قيمت را از سود و ربح سال کسر کرد؟ ب ـ چنانچه قيمت و سرمايه مخمس، تنزّل کرده، آيا از ربح و سود بين سال جبران مى شود؟
جواب الف ـ بلى جبران و کسر کردن تفاوت قيمت و استهلاک از سود بين سال مانعى ندارد.
ب ـ حکم مسأله سابق را دارد و مى توانند کسر کنند.
سوال 825 :
اگر شخصى چيزى را به عنوان مال التجاره خريدارى کرده باشد يعنى خريده باشد تا با افزايش قيمت بفروشد و سود ببرد. آيا در موقع حساب خمس قيمت خريد حساب مى شود يا قيمت فعلى؟
جواب :
قيمت فعلى ملاحظه مى شود.