مسائل متفرقه خريد و فروش
اعتبار ضوابط مندرج در بليط هواپيما
سوال 751 :
با توجه به اينکه خريدارِِ بليط هواپيما، بليط را پس از پرداخت پول دريافت مى‌کند آيا قوانينى که روى بليط هواپيما چاپ شده، معتبر و لازم‌الاجرا است و آيا قرارداد صحيح است؟
جواب :
رعايت شرايط مندرج در پشت بليط هواپيمايى براى خريدار بليط لازم است، علاوه بر اينکه اطلاع از مندرجات پشت برگ بليط، موقوف بر خريد بليط و پرداخت وجه آن از قبل نيست.
مصرف پول تقلّبى
سوال 752 :
اگر کسى بدون آنکه متوجه باشد به بازار رفته و پول تقلّبى را خرج کرده است و حتى نمى‌داند که به چه کسانى و چه مبلغى داده است خواهشمند است من را راهنمائى کنيد.
جواب :
کسى که با پول تقلبى (ولو ندانسته) جنسى خريده و مصرف کرده، ضامن قيمتِ جنسِ خريدارى شده، براى فروشنده است.
تفاوت مبيع در معامله و جنس تحويل داده شده
سوال 753 :
اگر مورد معامله بذر پياز باشد لکن بعد از زرع معلوم شود بذر محصول ديگرى است آيا بايع مى‌تواند معامله را بهم بزند و با رد ثمن محصول را تملک کند؟ مشترى مى‌تواند تفاوت قيمت بذر را از بايع مطالبه کند؟ در فساد بيع آيا مشترى مى‌تواند غرامتى را که در نتيجه زرع به او وارد شده از بايع مطالبه کند؟
جواب :
چون بذر دريافت شده توسط مشترى، مورد معامله نبوده است، در ملک بايع باقى است و اگر بايع بخواهد مى‌تواند آن را پس بگيرد ولکن بايد خسارت وارده به مشترى را جبران کند کما اينکه مشترى و بايع مى‌توانند در اين مورد با يکديگر مصالحه کنند به اين شکل که، مشترى بذر پيازى را که از بايع طلب دارد با اين بذر موجود مصالحه کند، و در هر صورت اين معامله از موارد قابل فسخ نيست.
مخلوط کردن آب با شير قبل از فروش
سوال 754 :
برادر من يک ماست بندى دارد. براى ماست کردن اول اينکه شير جوش بيايد، شير را برمى‌داريم. براى اينکه ميکروب تب مالت از بين برود بايد حدود نيم ساعت شير را بجوشانيم. حال آيا ما مى‌توانيم به اندازه نيم ساعت جوشيدن (بخار آب) در شير آب بريزيم. و به جاى 5 دقيقه جوشيدن، 30 دقيقه بجوشانيم تا ميکروب تب مالت از بين برود. و خداى نکرده مردم تب مالت نگيرند؟
جواب :
اگر مشترى مطلع باشد مانعى ندارد.
فسخ معامله پس از قطعى شدن آن
سوال 755 :
مکانى مصادره سپس توسط دولت واگذار و آپارتمان سازى شده است پس از خريد و سکونت مطلع شدم. عدم رضايت خود را به فروشنده اعلام کرده‌ام. آيا حق فسخ معامله را دارم؟
جواب :
صِرف عدم رضايت سبب فسخ معامله مذکور نيست.
خريد، فروش و استفاده از کالاهاى چرمى
سوال 756 :
خريد، فروش و استفاده از کالاهاى ساخته شده از چرم مثل کفش و کلاه و کمربند که احتمال تماس بدن و لباس خيس با آن مى رود چه حکمى دارد؟
جواب :
کالاهاى چرمى موجود در بازار مسلمين يا کشورهاى اسلامى در حکم مذکّى است خريد و فروش و استفاده آن اشکال ندارد و هم چنين اگر کشور سازنده آن کشور اسلامى باشد؛ ولى اگر از بازار غير مسلمين و از کشور غير اسلامى براى فروش عرضه شود، خريد و استفاده از آن در صورتى که يقين داريد غير مذکى هست جايز نيست و اگر نمى‌دانيد که مذکى يا غير مذکى است، محکوم به طهارت است و خريد و فروش و استفاده از آن اشکال ندارد اما نماز خواندن با آن صحيح نيست.
پول گرفتن در ازاى خون دادن
سوال 757 :
آيا انسان مى‌تواند در قبال گرفتن پول به نيازمندى خون بدهد يا خير؟
جواب :
پول گرفتن براى اينکه حاضر مى‌شود خون بدهد، اشکال ندارد.
فروش ماهى‌هاى مرده در آب به مستحل آن
سوال 758 :
آيا مى‌توان ماهى‌هايى را که در تور ماهى‌گيرى و داخل آب مرده‌اند به کسى فروخت که آن را حلال مى‌داند؟
جواب :
براى استفاده‌هاى غذايى انسان جايز نيست هر چند خريدار خوردن آن را حلال بداند.
تجارت ارز از طريق اينترنت
سوال 759 :
سوال من درباره مشروعيت تجارت در بازار مبادلات ارز و يا همان "فارکس" مى‌باشد که از طريق اينترنت صورت مى‌گيرد. روش کار نيز به اين صورت است که يک معامله گر حقيقى و يا يک شرکت، مبلغى را به عنوان سپرده نزد يکى از کارگزاران اين بازار قرار مى‌‌دهد (مثلاً 2000 دلار). کارگزار هم به عنوان واسطه بين معامله‌گر و بانک عمل مى‌کند به اين صورت که از طريق تماس تلفنى و يا اينترنت به کارگزار اعلام مى‌کنيم که از اين مبلغ 2000 دلارى که در نزد شما دارم 200 دلار آن را بردار و مثلاً يورو بخر به عبارت ديگر 200 دلار از اين سرمايه من را به نرخ فعلى از دلار به يورو تبديل کن. بر فرض که پس از مدتى ارزش يورو بالا رفت دوباره با کارگزار خود تماس مى‌گيريم و درخواست مى‌کنيم که اين مبلغ را دوباره از يورو به دلار تبديل کن يعنى يورو را که ارزش آن در بازارهاى جهانى بالا رفته است بفروش و دوباره دلار بخر. در اين معامله چون قيمت بالا رفته است مقدارى سود به سرمايه ما اضافه مى‌شود و بلعکس اگر آن ارزى را که خريده‌ايم با کاهش ارزش روبرو شود مبلغى ضرر مى‌کنيم. اين معاملات در مورد تعداد زيادى از ارزهاى کشورها انجام مى‌شود. نکته ديگر اينکه کارگزاران به سرمايه ما در نزد خودشان اعتبار مى‌دهند مثلاً اعتبار صد برابر به اين صورت که اگر ما مبلغ 100 دلار در نزد آنها براى خريد و فروش قرار دهيم آنها هم مبلغ 9900 دلار در ابتداى هر معامله به ما قرض مى‌دهند و پس از خريد و فروش آن را از ما پس مى‌گيرند.
جواب :
مبادله ارزى با ارز ديگر که همجنس هم نيستند اشکال ندارد و سود حاصله نيز حلال است ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمايه معامله‌گر اگر به عنوان قرض دادن به معامله‌گر باشد که قهراً همراه با دريافت سود است، در اين صورت چنين معامله‌اى از طرف کارگزار براى معامله‌گر صورت شرعى ندارد.