ارث دسته دوم
مسأله 2749 :
دسته دوم از کسانى که بواسطه خويشى ارث مى برند, جد يعنى پدر بزرگ , و جده يـعـنـى مادر بزرگ , و برادر و خواهر ميت است , و اگر برادر و خواهر نداشته باشد, اولادشان ارث مى برند.
مسأله 2750 :
اگر وارث ميت فقط يک برادر يا يک خواهر باشد, همه مال به او مى رسد.
و اگر چـنـد بـرادر پدر و مادرى , يا چند خواهر پدرو مادرى باشد, مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى شود.
و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى باهم باشند, هر برادرى دو برابر خواهرمى برد, مثلا اگر دو برادر و يک خواهر پدر و مادرى دارد, مال را پنج قسمت مى کنند: هر يک از برادرها دو قسمت و خواهر يک قسمت آن را مى برد.
مسأله 2751 :
اگر ميت برادر و خواهر پدر و مادرى دارد, برادر و خواهر پدرى که از مادر با ميت جـدا اسـت ارث نـمى برد.
و اگر برادر وخواهر پدر و مادرى ندارد, چنانچه فقط يک خواهر يا يک برادر پدرى داشته باشد, همه مال به او مى رسد.
و اگر چند برادر يا چند خواهرپدرى داشته باشد, مـال به طور مساوى بين آنان قسمت مى شود.
و اگر هم برادر و هم خواهر پدرى داشته باشد, هر برادرى دو برابر خواهرمى برد.
مسأله 2752 :
اگـر وارث ميت فقط يک خواهر يا يک برادر مادرى باشد که از پدر با ميت جدا اسـت , همه مال به او مى رسد, و اگر چند برادرمادرى يا چند خواهر مادرى يا چند برادر و خواهر مادرى باشند, مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى شود.
مسأله 2753 :
اگـر ميت برادر و خواهر پدر و مادرى و برادر و خواهر پدرى و يک برادر يا يک خـواهر مادرى داشته باشد, برادر و خواهرپدرى ارث نمى برند و مال را شش قسمت مى کنند: يک قـسـمـت آن را بـه بـرادر يـا خواهر مادرى و بقيه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى دهند, و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.
مسأله 2754 :
اگر ميت برادر و خواهر پدر و مادرى و برادر و خواهر پدرى و چند برادر و خواهر مادرى داشته باشد, برادر و خواهرپدرى ارث نمى برد و مال را سه قسمت مى کنند: يک قسمت آن را بـرادر و خـواهر مادرى به طور مساوى بين خودشان قسمت مى کنند و بقيه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى دهند و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.
مسأله 2755 :
اگر وارث ميت فقط برادر و خواهر پدرى و يک برادر مادرى يا يک خواهر مادرى بـاشـد, مـال را شـش قسمت مى کنند: يک قسمت آن را برادر يا خواهر مادرى مى برد و بقيه را به برادر و خواهر پدرى مى دهند, و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.
مسأله 2756 :
اگر وارث ميت فقط برادر و خواهر پدرى و چند برادر و خواهر مادرى باشد, مال را سـه قسمت مى کنند: يک قسمت آن رابرادر و خواهر مادرى به طور مساوى بين خودشان قسمت مى کنند و بقيه را به برادر و خواهر پدرى مى دهند, و هر برادرى دو برابر خواهرمى برد.
مسأله 2757 :
اگر وارث ميت فقط برادر و خواهر و زن او باشد, زن يک چهارم مال را ارث مى برد, و خـواهـر و بـرادر به طورى که در مسائل گذشته گفته شد بقيه را ارث مى برند.
و نيز اگر زنى بميرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد, شوهر نصف مال را مى برد, و خواهر وبرادر به طورى که در مسائل پيش گفته شد ارث خود را مى برند.
ولى براى آنکه زن يا شوهر ارث مى برند, از سهم برادر و خواهر مادرى چيزى کم نمى شود و از سهم برادر و خواهر پدر و مادرى يا پدرى کم مـى شود, مثلا اگر وارث ميت شوهر و برادر و خواهر مادرى و برادر وخواهر پدر و مادرى او باشد, نـصـف مـال بـه شـوهر مى رسد, و يک قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادرى مـى دهـند, و آنچه مى ماند مال برادر و خواهر پدر و مادرى است , پس اگر همه مال او شش تومان بـاشد: سه تومان به شوهر, و دو تومان به برادر و خواهرمادرى , و يک تومان به برادر و خواهر پدر و مـادرى مـى دهـند.
و اگر ميت يک برادر يا يک خواهر مادرى و يک يا چند خواهر پدرى ومادرى باشد, شش يک مال سهم خواهر مادرى و بقيه سهم خواهر پدرى و مادرى است .
مسأله 2758 :
اگر ميت خواهر و برادر نداشته باشد, سهم ارث آنان را به اولادشان مى دهند, و سـهـم بـرادرزاده و خواهرزاده مادرى به طورمساوى بين آنان قسمت مى شود, و از سهمى که به برادرزاده و خواهرزاده پدرى يا پدر و مادرى مى رسد بنابر مشهور هر پسرى دو برابردختر مى برد, ولى بعيد نيست که بين اينها نيز به طور مساوى قسمت شود و احوط رجوع به صلح است .
مسأله 2759 :
اگر وارث ميت فقط يک جد يا يک جده است , چه پدرى باشد يا مادرى , همه مال به او مى رسد, و با بودن جد ميت , پدر جدارث نمى برد.
مسأله 2760 :
اگر وارث ميت فقط جد و جده پدرى باشد, مال سه قسمت مى شود: دو قسمت را جـد و يـک قـسـمـت را جـده مـى برد.
و اگر جدو جده مادرى باشد, مال را به طور مساوى بين خودشان قسمت مى کنند.
مسأله 2761 :
اگر وارث ميت فقط يک جد يا جده پدرى و يک جد يا جده مادرى باشد, مال سه قسمت مى شود: دو قسمت را جد يا جده پدرى و يک قسمت را جد يا جده مادرى مى برد.
مسأله 2762 :
اگـر وارث مـيـت جـد و جده پدرى و جد و جده مادرى باشد, مال سه قسمت مى شود, يک قسمت آن را به جد و جده مادرى به طور مساوى بين خودشان قسمت مى کنند, و دو قسمت آن را به جد و جده پدرى مى دهند, و جد دو برابر جده مى برد.
مسأله 2763 :
اگر وارث ميت فقط زن و جد و جده پدرى و جد و جده مادرى او باشد, زن ارث خـود را به تفصيلى که بعدا گفته مى شودمى برد, و يک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جـده مـادرى مـى دهـند که به طور مساوى بين خودشان قسمت مى کنند و بقيه را به جدو جده پدرى مى دهند, و جد دو برابر جده مى برد.
و اگر وارث ميت شوهر و جد و جده باشد, شوهر نصف مـال را مـى برد, و جد و جده به دستورى که در مسائل گذشته گفته شد, ارث خود را مى برند.
و اگر جد و جده پدرى يا مادرى يا هر دو با برادر و خواهر جمع شوند, جد وجده مادرى مثل برادر و خواهر مادرى حساب مى شوند, و جد و جده پدرى مثل برادر و خواهر پدرى حساب مى شوند, پس در سهم برادرها يا خواهرها مثل برادرها و خواهرها شريک مى شود.