وقوف در عرفات

وقوف در عرفات

دوّم : از واجبات حج تمتع وقوف در عرفات با قصد قربت و اخلاص است ، و مراد از وقوف حضور در عرفات است ، خواه سواره و خواه پياده ، و خواه آرام و خواه در حال حرکت .

مسأله 365 : حدود عرفات عبارتند از دشتهاى ( عرنه ) و ( ثويّة ) و ( نمرة ) تا ( ذى المجاز ) ، از ( مأزمين ) تا آخرين جاى وقوف ، و خود اينها حدود عرفات ميباشند و جزء موقف نيستند .

مسأله 366 : ظاهر اين است که کوه ( رحمه ) جزء موقف است ، ولى افضل ايستادن در دامنه کوه از طرف چپ آن است .

مسأله 367 : وقوف بايد از روى قصد و اراده باشد ، و اگر در اوّل وقت وقوف مثلاً ، آن را قصد کند و بعد از آن بخواهد يا بيهوش شود تا آخر وقت ، کفايت ميکند ، و اگر بدون اينکه قصد وقوف کرده باشد در تمام وقت در حال خواب يا بيهوش باشد ، وقوف از او حاصل نشده است ، و امّا اگر قصد وقوف کرده ولى در تمام وقت يا خواب و يا بيهوش باشد ، کفايت اين وقوف مورد اشکال است .

مسأله 368 : واجب است روز نهم ذى الحجّة از اوّل ظهر تا غروب در عرفات باشد ، ولى واجب بودن وقوف از اوّل ظهر مبنى بر احتياط است ، و اظهر اين است که جايز است آن را از اوّل ظهر به مقدار انجام يک غسل و خواندن نماز ظهر و عصر پشت سر هم به تاخير اندازد .

و وقوف در تمام وقت ياد شده اگر چه واجب است و کسى که آن را اختياراً ترک کند گناهکار است ، ولى جزء ارکان نيست ، يعنى اين که اگر وقوف را در مقدارى از وقت ذکر شده بجا نياورد حجش باطل نمى شود .

آرى اگر از روى اختيار وقوف را به طور کالم ترک نمايد حجش باطل ميشود ، بنابر اين رکن از وقوف عبارت است از مختصرى وقوف .

مسأله 369 : کسى که وقوف اختيارى عرفات را درک نکند ، ـ يعنى وقوف در روز ـ به علت فراموشى باشد و يا ندانستن حکم شرعى ، اگر کوتاهى در ياد گرفتن آن نداشته ، و يا عذر ديگرى ، واجب است وقوف اضطرارى را انجام دهد ـ يعنى وقوف در مقدارى از شب عيد ـ و در صورت درک وقوف اضطرارى حج صحيح خواهد بود ، ولى اگر آن را عمداً ترک کند حج باطل خواهد شد .

اين در صورتى است که بتواند وقوف اضطرارى را بگونه اى انجام دهد که بتواند قبل از طلوع آفتاب در مشعر باشد ، ولى اگر ترس آن را داشته باشد که به علت وقوف اضطرارى به وقوف مشعر در وقت ذکر شده نرسد ، واجب است به وقوف در مشعر اکتفاء کند ، و حجش صحيح است .

مسأله 370 : بيرون رفتن از عرفات قبل از غروب آفتاب از روى عمد و با دانستن حکم آن حرام است ، ولى حج را باطل نمى کند ، و در صورتى که دوباره برگردد به عرفات چيزى بر او واجب نيست ، ولى اگر برنگردد بايد شک شتر کفاره بدهد و آن را در روز عيد قربان بکشد ، و احوط اين است که آن را در منى بکشد نه مکّه ، و اگر نتواند اين کفاره را بدهد بايد هيجده روز روزه بگيرد ، يا در مکّه و يا در راه برگشتن و يا نزد اهل و عيالش ، و احوط و اولى اين است که آنها را پشت سر هم بگيرد .

و اين حکم در مورد کسى که از روى فراموشى و يا نداستن حکم از عرفات بيرون رفته ، نيز جارى است ، بنابر اين پس از دانستن حکم و يا بياد آمدن بايد برگردد ، و اگر در اين دو صورت برنگردد ، بنابر احوط بايد کفاره بدهد .

مسأله 371 : از آنجا که برخى از واجبات حج ، مانند وقوف در عرفات و مشعر و رمى جمرات و شب ماندن در منى ، بايد در روزها و شبهاى بخصوصى از ماه ذى الحجه الحرام بجا آورده شوند ، بنابر اين بر مکلف واجب است که راجع به ديدن هلال اين ماه تحقيق کند ، تا اينکه بتواند مناسک حج خود را در وقتهايش انجام دهد .

و در صورتى که هلال نزد قاضى اماکن مقدسه ثابت شود و بر طبق آن حکم کند، ولى بر طبق ضوابط شرعى نباشد، در اين صورت بعضى فرموده اند : اگر مکلف احتمال مطابقت حکم را با واقع بدهد، حکم او در حق چنين مکلفى حجت است، و بايد از او متابعت کند و آثار ثبوت شرعى هلال را در آنچه که مربوط به حجش ميشود، مانند وقوف در عرفات و مشعر و غير اين دو، جارى و عمل کند، پس اگر عمل کرد حجش صحيح و اگرنه باطل خواهد بود.

بلکه بعضى فرموده اند : پيروى از حکم او حتى در صورت يقين به عدم مطابقت نيز کفايت مى کند، در صورتى که تقيه اقتضاى پيروى از حکم او را داشته باشد.

ولى هر دو فرمايش در نهايت اشکال است، و بنابر اين اگر براى مکلف ممکن شود که اعمال حج را در اوقات مخصوص خود بر طبق ضوابط شرعى در باب ثبوت هلال بجا آورد، و آنها را بهمين صورت بجا آورد، بنابر اظهر حجش صحيح است در تمام صورتهاى مسأله، و اگر آنها را بصورت يادشده بجا نياورد، اگر چه به علت عذرى باشد، پس اگر از نظر و حکم قاضى نيز در وقوف در عرفات و مشعر پيروى نکرد، شکى در باطل بودن حجش نيست ولى اگر از او پيروى کند صحت حج او مورد اشکال است.