فصل هفتم ـ اعمال مکهّ مکرمه
اعمال واجب مکه مکرمه عبارت است از:
1ـ طواف حج که به آن طواف زيارت گويند
2ـ نماز طواف
3ـ سعى ميان صفا و مروه
4ـ طواف نساء
5ـ نماز طواف نساء
مسأله295 ـ جايز و بلکه مستحب است حاجى پس از آنکه اعمال روز عيد را بجا آورد، در همان روز به مکه مکرمه بيايد و بقيه اعمال حج را انجام دهد و مى تواند اين اعمال را تا آخر ايام تشريق و حتى تا آخر ذى الحجه به تأخير بيندازد.
مسأله296 ـ کيفيت طواف حج و نماز آن و سعى ميان صفا و مروه مانند طواف عمره و نماز آن و سعى عمره است، با اين تفاوت که در اين جا بايد اين اعمال را به نيت حج تمتع بجا آورد.
مسأله297 ـ تقديم اعمال مذکور بر وقوف در عرفات و مشعرالحرام و ساير مناسک منى، از روى اختيار، جايز نيست ولى چند گروه جايز است اعمال مکه را مقدم کنند که عبارتند از:
1ـ زنانى که بيم دارند پس از بازگشت از منى به مکه مکرمه دچار حيض يا نفاس شوند و نتوانند در مکه بمانند تا پاک شوند.
2ـ پيرمردان و پيرزنانى که پس از بازگشت از منى به مکه مکرمه، به علت زيادى جمعيت نمى توانند طواف کنند و يا اصلاً از بازگشت به مکّه عاجز باشند.
3ـ بيمارانى که پس از بازگشت به مکه بر اثر زيادى جمعيت نتوانند طواف کنند يا بترسند که در شلوغى و ازدحام طواف نمايند.
مسأله298 ـ هرگاه هر يک از اين سه گروه اعمال پنجگانه مکه را مقدم کنند و سپس عذر آنان برطرف شود، واجب نيست آن اعمال را اعاده کنند هر چند موافق احتياط است.
مسأله299 ـ کسانى که به واسطه عذر اعمال مکه را مقدم کرده اند، بوى خوش و زن بر آنان حلال نمى شود ولى بعد از تقصير يا حلق همه محرمات بر آنها حلال مى شود.
مسأله300 ـ طواف نساء و نماز آن واجب هستند ولى رکن نيستند و اگر کسى آن دو را عمداً بجا نياورد حج او باطل نمى گردد، ولى زن نيز بر او حلال نمى شود.
مسأله301 ـ طواف نساء اختصاص به مردان ندارد بلکه بر زنان و غير آنها نيز واجب است. و اگر مردى طواف نساء را بجا نياورد زن بر او حلال نمى شود و اگر زنى طواف نساء را بجا نياورد مرد بر او حلال نمى شود.
مسأله302 ـ تقديم سعى بر طواف حج و نماز آن از روى اختيار جايز نيست. همان طور که مقدم نمودن طواف نساء بر طواف حج و نماز آن و سعى ميان صفا و مروه، از روى اختيار جايز نيست. و اگر کسى ترتيب را رعايت نکند بايد اين اعمال را اعاده کند تا ترتيب حاصل شود.
مسأله303 ـ اگر کسى سهواً طواف نساء را انجام ندهد و به وطن خود برگردد، چنانچه برايش مشقّت ندارد بايد خودش به مکه برگردد و طواف نساء را انجام دهد. و اگر نمى تواند يا برايش مشقت دارد بايد نايب بگيرد و تا زمانى که خودش يا نايبش آن را بجا نياورده اند، زن يا شوهر بر او حلال نمى شود و کسى هم که از روى عمد طواف نساء را ترک مى کند، همين حکم را دارد.
مسأله304 ـ کسى که براى حج احرام مى بندد، چيزهايى که در محرمات احرام گفته شد، بر او حرام مى شود. و در سه مرحله و به تدريج بر او حلال مى شوند:
1ـ بعد از سر تراشيدن يا تقصير در منى همه محرمات احرام بر او حلال مى شود مگر بوى خوش و زن. حتى صيد در خارج از حرم نيز بر او حلال مى شود، ولى صيد کردن در حرم بر همه اشخاص حرام است.
2ـ بعد از انجام طواف زيارت و نماز آن و سعى ميان صفا و مروه بوى خوش بر او حلال مى شود.
3ـ بعد از انجام طواف نساء و خواندن نماز آن، زن بر او حلال مى شود.