نماز آيات
مسأله 1500 :
نماز آيات که دستور آن بعدا گفته خواهد شد، بواسطه چهار چيز واجب مىشود: (اول) گرفتن خورشيد. (دوم) گرفتن ماه اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود و کسى هم از آن نترسد. (سوم) زلزله اگر چه کسى هم نترسد (چهارم) رعد و برق و بادهاى سياه و سرخ ومانند اينها از آيات آسمانى در صورتى که بيشتر مردم بترسند و اما در حوادث زمينى مانند فرو رفتن آب دريا و افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود بنابر احتياط واجب نماز آيات ترک نشود.
مسأله 1501 :
اگر از چيزهائى که نماز آيات براى آنها واجب است بيشتر از يکى اتفاق بيفتد، انسان بايد براى هر يک از آنها يک نماز آيات بخواند، مثلا اگر خورشيد بگيرد و زلزله هم بشود، بايد دو نماز آيات بخواند.
مسأله 1502 :
کسى که قضاى چند نماز آيات بر او واجب است، چه همه آنها براى يک چيز بر او واجب شده باشد، مثلا سه مرتبه خورشيد گرفته و نماز آنها را نخوانده است، چه براى چند چيز باشد مثلا براى آفتاب گرفتن وماه گرفتن و زلزله نمازهائى بر او واجب شده باشد، موقعى که قضاى آنها را مىخواند لازم نيست معين کند که براى کدام يک آنها باشد.
مسأله 1503 :
چيزهائى که نماز آيات براى آنها واجب است، در هر جائى اتفاق بيفتد، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست.
مسأله 1504 :
از وقتى که خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مىکند، انسان بايد نماز آيات را بخواند و بهتر اين است که به قدرى تأخير نيندازد که شروع به باز شدن کند.
مسأله 1505 :
اگر خواندن نماز آيات را به قدرى تأخير بيندازد که آفتاب يا ماه شروع بباز شدن کند، نيت اداء مانعى ندارد، ولى اگر بعد از باز شدن تمام آن، نماز بخواند بايد نيت قضا نمايد.
مسأله 1506 :
اگر مدت گرفتن خورشيد يا ماه به اندازه خواندن يک رکعت نماز يا کمتر باشد، وجوب نماز آيات در اين صورت مبنى بر احتياط است و اگر مدت گرفتن آنها بيشتر باشد ولى انسان نماز را نخواند، تا به اندازه خواندن يک رکعت به آخر وقت آن مانده باشد در اين صورت نماز آيات واجب و ادا است.
مسأله 1507 :
موقعى که زلزله و رعد و برق و مانند اينها اتفاق مىافتد انسان بايد فورا نماز آيات را بخواند به نحوى که در نظر مردم تأخير محسوب نشود و اگر تأخير کرد معصيت کرده و بنابر احتياط وقت خواندن نيت ادا و قضا نکند.
مسأله 1508 :
اگر گرفتن آفتاب يا ماه را نداند و بعد از باز شدن آفتاب يا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده، بايد قضاى نماز آيات را بخواند، ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نيست.
مسأله 1509 :
اگر عده اى که اطمينان به گفتار آنها نباشد بگويند که خورشيد يا ماه گرفته است، چنانچه انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان شخصى پيدا نکند و در آن اشخاص شخصى که ثقه باشد نباشد و نماز آيات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند، در صورتى که تمام خورشيد يا ماه گرفته باشد، نماز آيات را بخواند ولى اگر مقدارى از آن گرفته باشد، خواندن نماز آيات بر او واجب نيست و همچنين است اگر دو نفر که عادل بودن آنان معلوم نيست، بگويند خورشيد يا ماه گرفته، بعد معلوم شود که عادل بوده اند.
مسأله 1510 :
اگر انسان به گفته کسانى که از روى قاعده علمى وقت گرفتن خورشيد و ماه را مىدانند، اطمينان پيدا کند که خورشيد يا ماه گرفته، بنابر احتياط واجب نماز آيات را بخواند. و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مىگيرد و فلان مقدار طول مىکشد و انسان به گفته آنان اطمينان پيدا کند. بايد به حرف آنان عمل نمايد.
مسأله 1511 :
اگر بفهمد نماز آياتى که خوانده باطل بوده، بايد دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
مسأله 1512 :
اگر در وقت نماز يوميه نماز آيات هم بر انسان واجب شود، چنانچه براى هر دو نماز وقت دارد، هر کدام را اول بخواند اشکال ندارد. و اگر وقت يکى از آن دو تنگ باشد اول آن را بخواند. واگر قت هر دو تنگ باشد، بايد اول نماز يوميه را بخواند.
مسأله 1513 :
اگر در بين نماز يوميه بفهمد که وقت نماز آيات تنگ است، چنانچه وقت نماز يوميه هم تنگ باشد، بايد آنرا تمام کند بعد نماز آيات را بخواند. و اگر وقت نماز يوميه تنگ نباشد، آن را بشکند و اول نماز آيات و بعد نماز يوميه را بجا آورد.
مسأله 1514 :
اگر در بين نماز آيات بفهمد که وقت نماز يوميه تنگ است، بايد نماز آيات را رها کند و مشغول نماز يوميه شود و بعد از آن که نماز را تمام کرد پيش از انجام کارى که نماز را بهم بزند، بقيه نماز آيات را از همانجا که رها کرده بخواند.
مسأله 1515 :
اگر در حال حيض يا نفاس زن آفتاب يا ماه بگيرد يا رعد و برق و مانند اينها اتفاق بيفتد، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد.
دستور نماز آيات
مسأله 1516 :
نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و دستور آن اين است که انسان بعد از نيت، تکبير بگويد و يک حمد و يک سوره تمام بخواند و به رکوع رود وسر از رکوع بردارد، دوباره يک حمد وسوره بخواند باز به رکوع رود تا پنج مرتبه وبعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول بجا آورد وتشهد بخواند و سلام دهد.
مسأله 1517 :
در نماز آيات ممکن است انسان بعد از نيت و تکبير و خواندن حمد، آيه هاى يک سوره را پنج قسمت کند و يک آيه يا کمتر يا بيشتر از آنرا بخواند، و به رکوع رود و سر بردارد و بدون اين که حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به رکوع رود و همين طور تا پيش از رکوع پنجم سوره را تمام نمايد، مثلا به قصد سوره (قل هو الله احد)، (بسم الله الرحمن الرحيم) بگويد و به رکوع رود، بعد بايستد: و بگويد: (قل هو الله احد) دوباره به رکوع رود و بعد از رکوع بايستد و بگويد: (الله الصمد) باز به رکوع رود و بايستد و بگويد: (لم يلد و لم يولد) و برود به رکوع باز هم سر بردارد و بگويد: (ولم يکن له کفوا احد) و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن، دو سجده کند و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول بجا آورد و بعد از سجده دوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
مسأله 1518 :
اگر در يک رکعت از نماز آيات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در رکعت ديگر يک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند مانعى ندارد.
مسأله 1519 :
چيزهائى که در نمازهاى يوميه واجب و مستحب است در نماز آيات هم واجب و مستحب مىباشد، ولى در نماز آيات در صورتى که با جماعت باشد، مستحب است بجاى اذان و اقامه سه مرتبه بگويند (الصلوة) و در غير جماعت چيزى نيست.
مسأله 1520 :
مستحب است پيش از رکوع وبعد از آن تکبير بگويد و بعد از رکوع پنجم و دهم قبل از تکبير (سمع الله لمن حمده) نيز بگويد.
مسأله 1521 :
مستحب است پيش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط قنوت پيش از رکوع دهم بخواند کافيست.
مسأله 1522 :
اگر در نماز آيات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش به جائى نرسد نماز باطل است.
مسأله 1523 :
اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است يا در رکوع اول رکعت دوم و فکرش به جائى نرسد، نماز باطل است. ولى اگر مثلا شک کند که چهار رکوع کرده يا پنج رکوع، چنانچه شک او پيش از رسيدن به سجده بوده رکوعى را که شک دارد بجا آورده يا نه، بايد به جا آورد ولى اگر به سجده رسيده باشد بايد به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1524 :
هر يک از رکوع هاى نماز آيات رکن است که اگر عمدا اشتباها کم يا زياد شود نماز باطل است.